De botsing tussen presidenten Trump en Zelensky afgelopen vrijdag maakt veel los. Vooral oudere mensen zijn bang dat de oorlog in Oekraïne verder escaleert. Hoe ga je om met die angst? "Sommige dingen moet je gewoon niet kijken."

Vooral senioren hebben last van het recente nieuws over de oorlog in Oekraïne, ziet psychiater Patricia Dashorst van ARQ Centrum '45.

Trauma's bij ouderen

"Ouderen hebben herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Nu er opnieuw een oorlog plaatsvindt in Europa kan dat angst aanwakkeren", vertelt Dashorst. "Angst die eigenlijk uit het verleden komt, wordt weer actueel."

Aan het begin van de oorlog in Oekraïne, 3 jaar geleden, bracht ARQ een handleiding uit voor zorgpersoneel, over hoe om te gaan met ouderen die angstig zijn. "Het eerder meegemaakte gevoel van dreiging voelt ineens weer dichtbij."

Bang voor oorlog

Ook leden van het EenVandaag Opiniepanel maken zich zorgen over de wereldpolitiek na de gebeurtenissen van afgelopen weekend. Een kleine meerderheid (57 procent) is bang voor een oorlog tussen Rusland en andere Europese landen.

Een kwart zegt ook echt wakker te liggen van de situatie. Dat zijn vaak 65+'ers: van hen zegt ruim een derde dat de wereldpolitiek ze uit hun slaap houdt. Mensen onder de 65 hebben daar minder last van.

Verschil tussen jong en oud

Het grote verschil is dat jongeren in Nederland nooit echte dreiging hebben meegemaakt, zegt traumapsycholoog Kaz de Jong van Artsen Zonder Grenzen. "Voor hen is het een ver-van-mijn-bedshow. Ik ben wat ouder. Wij waren tijdens de Koude Oorlog bang voor een kernoorlog en toenemende bewapening."

"Toen volgde de Bosnische Burgeroorlog en was het ook op Europees grondgebied raak. Voor ons (mensen die dat hebben meegemaakt, red.) is oorlog in Europa reëel. Voor jongeren die na 2000 in Nederland zijn geboren, is het de theorie. Zij hebben geen referentiekader."

Een kopje koffie of een wandeling

Maar hoe ga je om met angst voor een mogelijke oorlog? Volgens Dashorst is het belangrijk dat je op zoek gaat naar ontspanning. "Ga een kopje koffie doen met iemand, een stukje wandelen." Het is volgens haar goed om gevoelens van angst te delen.

"Maar dat hoeft niet tot in de details", benadrukt ze. "Daar kun je juist door van streek raken. Zeker als het om dingen gaat die je zelf vroeger hebt meegemaakt. "Als je alleen iets over je gevoel vertelt, geef je erkenning aan jezelf. Dat de bezorgdheid en angst er mogen zijn."

Algoritme in je hoofd

Wat je volgens De Jong in ieder geval níet moet doen, is steeds meer nieuws tot je nemen. "Op het moment dat mensen zich onveilig gaan voelen, gaan ze vaak op zoek naar meer nieuws. Daardoor wordt de onrust alleen maar aangewakkerd", zegt hij.

"Je ontwikkelt dan eigenlijk een soort verslaving. Een algoritme in je hoofd. En dat algoritme loopt in paralel aan je algoritme op social media." Een algoritme werkt zo dat hoe meer je opzoekt over oorlog, hoe meer je daarover te zien krijgt.

Nieuws mijden

Belangrijk vindt de traumapsycholoog dat mensen de baas blijven over hun eigen informatievoorziening. "Zoek actief andere media of invalshoeken. Zoek naar achtergronden bij het nieuws. Zo krijg je meer inzicht in hoe reëel de kans is dat het escaleert." Daarnaast vindt De Jong het verstandig om de nieuwsconsumptie te doseren. "Je hoeft niet alles te kijken."

Hij noemt het 'waanzin' hoe heftig de beelden op social media soms zijn. Nieuws mijden of in elk geval verminderen zou volgens hem daarom niet eens zo'n gek idee zijn. "Vroeger zeiden we: 'Er zit een knop op de tv', nu zeggen we: 'Er zit een knop op social media.'"