Opnieuw is Nederland een museum rijker van een particuliere verzamelaar die zijn geld heeft verdiend in het bedrijfsleven. Museum Voorlinden in Wassenaar opent komende zondag de deuren voor het publiek. 

Het pas opgeleverde gebouw, op een landgoed bij de kust, herbergt de moderne en hedendaagse kunstverzameling van Joop van Caldenborg (76), naar verluidt de belangrijkste particuliere verzamelaar in Nederland. 

Vorig jaar opende Museum More van miljardair Hans Melchers (78). Binnenkort komt er ook een dependance. Volgend jaar gaat het Lisser Art Museum open, nabij de Keukenhof, van ondernemer Jan van den Broek (71) van de supermarktketens Bas en Dirk. De totale waarde van de honderd belangrijkste kunstverzamelingen in Nederland schat Stichting Kunstweek op minimaal een half miljard euro. De collectie van Van Caldenborg bestaat uit 10.000 werken, maar eigenlijk weet hij zelf niet precies hoe groot zijn collectie is.

Hausse aan particuliere musea

Ook wereldwijd is er een hausse aan particuliere musea. In New York, Parijs, Abu Dhabi en Moskou kwamen musea om de kunstcollecties van de particulieren onder te brengen. Wim Pijbes, de nieuwe directeur van Museum Voorlinden, spreekt van een hoogconjunctuur voor musea. Hij maakte deze zomer de verrassende overstap van het Rijksmuseum naar de nieuwe loot aan de stam van particuliere musea. 

Pijbes: ,,Je ziet het museumbezoek groeien. Bestaande musea gaan renoveren om de toeloop aan te kunnen, er is ruimte voor nieuwe particuliere musea.’’

Terugtrekkende overheid

Cultuurhistorica Eva Rovers noemt de terugtrekkende overheid als een van de redenen voor de hausse aan nieuwe particuliere musea in Nederland. ,,Voor de Tweede Wereldoorlog waren er weinig kunstsubsidies. Rijke verzamelaars richtten een museum op voor moderne kunst uit een soort verheffingsgedachte. Dat zag je bij Museum Boijmans van Beuningen en bij het Kröller-Müller Museum. Het particulier mecenaat maakt een comeback door de terugtrekkende overheid. We zijn in die zin weer terug naar de vorige eeuw.’’

Of al die nieuwe musea een lang leven beschoren is betwijfelt Rovers. ,,De eerste twee jaar zullen er veel bezoekers uit nieuwsgierigheid komen. Daarna wordt het lastiger om de aandacht vol te houden. Je ziet dat het museumlandschap versnippert. Ik weet niet of al die particuliere musea een zodanige collectie hebben dat ze blijvend verrassende tentoonstellingen kunnen maken.’’

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.