radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Uit de euro stappen is volgens deze topeconomen niet beter voor onze economie, zoals de SP beweert

Uit de euro stappen is volgens deze topeconomen niet beter voor onze economie, zoals de SP beweert
Geldautomaat
Bron: ANP

De SP wil van de euro af. Dat blijkt uit het concept-verkiezingsprogramma van de partij. "Vasthouden aan de euro gaat ten koste van onze economie." Maar daar denken deze drie topeconomen heel anders over.

De euro slecht voor onze Nederlandse economie? "Nee", zeggen deskundigen. "Het is niet waar dat vasthouden aan de euro slecht is voor onze economie", zegt hoogleraar Finance, Harald Benink, vol overtuiging.

Voordelen heel groot

Benink erkent wel dat de euro nadelen heeft. Soms moeten probleemlanden uit de brand geholpen worden. Zoals bij landen die door de coronacrisis hard geraakt zijn en middels een Europees herstelfonds gesteund moeten worden. Dat kost elke Nederlander 19 euro per jaar, berekende hij.

De voordelen zijn echter ongelooflijk groot, zegt Benink. Vóór de invoering van de gemeenschappelijke euro steeg de waarde van de Nederlandse gulden en de Duitse mark sterk ten opzichte van de Franse frank en de Italiaanse lire. Dat was slecht voor onze export. "Hierdoor werden wij heel duur en de markt uitgeprezen", zegt hij.

Lees ook

Belangrijk maandsalaris

Steven Brakman, hoogleraar Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is het met hem eens. De economie vaart er wel bij dat de geldkoersen al 21 jaar niet meer schommelen. Het centraal planbureau heeft uitgerekend dat het iedereen in Nederland een extra een maandsalaris heeft opgeleverd.

"Dan kun je denken 'wat is nou een maandsalaris?', maar de groei die we hebben gaat dus over een hoger bedrag dan eerst." Ter illustratie, 3 procent van 1000 euro is meer dan 3 procent van 100 euro en dat jaar op jaar op jaar.

De nieuwe gulden

Topeconoom Barbara Baarsma, directievoorzitter bij Rabobank Amsterdam, zegt dat de grootste economische voordeel van de Europese samenwerking niet de euro, maar het vrij verkeer van goederen, geld en mensen is. Maar dat wil niet zeggen dat Nederland zomaar uit de euro kan stappen. "Dat zou wel degelijk schadelijk zijn".

De 'nieuwe gulden' die dan wordt ingevoerd is dan maar een heel kleine munt. Om te voorkomen dat die vervolgens een speelbal wordt van de financiële markten, moet deze worden gekoppeld aan een grote stabiele munt. "Toen we de gulden hadden was dat de Duitse Mark van onze grootste handelspartner, bij een 'nieuwe gulden' wordt dat dan de euro". Baarsma concludeert: "Door eruit te stappen, geven we onze politieke invloed in de euro op, terwijl we er niet veel door terug krijgen, omdat we noodgedwongen aan de euro gekoppeld blijven."

Lees ook

Neuro

In het concept-verkiezingsprogramma 'Stel een daad' pleit de SP voor het oprichten van een munt met 'vergelijkbare economiën'. Lees: een soort neuro, voor de noordelijke landen. Maar daarmee zijn de bovengenoemde problemen niet opgelost, vult Baarsma aan. "Bij het opsplitsen van de valuta in twee munten, is de grote vraag: waar hoort Frankrijk bij? Het land past economisch gezien niet bij de noordelijke landen, maar ook niet bij het zuiden." Dat levert een niet op te lossen politieke puzzel op, zegt de econoom.

Zowel Baarsma als Brakman benadrukken dat 'lastige' verschillen zullen blijven, zowel binnen de landen van een eventuele neuro en zeuro, als tussen die twee gebieden in. Terwijl de wens van het uit de euro stappen, juist bedoelt was als een remedie voor verschillen.

'Elke andere munt geeft ook problemen'

"Kijk, binnen een gemeenschappelijke munt zul je moeten accepteren dat werklozen uit bijvoorbeeld Griekenland naar Nederland komen of dat de lonen in kansarme gebieden veel lager worden waardoor bedrijven ze toch willen aannemen. Als je dat allemaal niet wilt, dan moet je middels het heffen van belasting die arme gebieden steunen. Als je dat ook niet wilt, zoals de SP, dan loop je weg voor problemen. Maar weet wel, dat elke andere munt ook problemen met zich meebrengen die geld kosten", zegt Brakman.

Benink illustreert dat: "Zodra er een neuro komt, zal die heel sterk in waarde toenemen, misschien wel met 75 procent ten opzichte van zuidelijk Europa. De Nederlandse export wordt dan in een klap heel veel duurder en daarmee prijzen we onszelf uit de markt."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'
Oud-student Rozemarijn heeft geen recht op een studievoucher
Bron: Eigen foto

Zo’n 20.000 oud-studenten lopen de studievoucher van ruim 2.000 euro mis omdat het behalen van alleen een universitaire bachelor volgens de overheid niet als een volledig diploma telt. "Als ik dat had geweten, had ik andere keuzes gemaakt."

Voor het behalen van een 'volledig universitaire diploma' moeten studenten volgens DUO zowel een bachelor als masteropleiding hebben afgerond. Alleen de universitaire studenten die aan deze eis voldoen, komen in aanmerking voor de studievoucher: een compensatie van 2.097 euro voor het niet optimaal kunnen profiteren van de investeringen in het hoger onderwijs.

'Ik schrok'

De regel zorgt voor grote frustratie onder studenten die hier niet aan voldoen, zo ook bij de 25-jarige oud-student Rozemarijn Gierkink. Op een informatiesite dacht zij eerder te lezen dat ze recht had op een studievoucher, maar toen ze via DUO inlogde bleek dit anders te zijn. "Ik zag toen dat het bedrag niet van mijn schuld afgehaald was. Ik schrok, want dit kostte me toch weer 2.000 euro."

"Ik heb tussen 2017 en 2023 een wo-bachelor Kunsten, Cultuur en Media gestudeerd in Groningen en geen aanvullende beurs gehad. Toch krijg ik niets terug."

Studievoucher ter compensatie

Wat bleek nou? Rozemarijn voldoet maar aan twee voorwaarden voor de voucher. En om in aanmerking te komen voor de studievoucher moeten studenten aan de volgende drie voorwaarden voldoen: nog nooit eerder een voucher hebben ontvangen, tussen september 2015 en augustus 2019 zijn begonnen met de studie, én zowel een bachelor als master of een hbo-opleiding binnen 10 jaar hebben afgerond.

Pas wanneer een student aan alle drie de voorwaarden voldoet, komt hij of zij in aanmerking voor de compensatie. Dit jaar is de tegemoetkoming voor de voucher 2.097,08 euro, dit bedrag wordt verrekend met de huidige studieschuld.

Bekijk ook

'Als ik dit had geweten'

Voor Rozemarijn was een master doen destijds geen optie. "Ik heb 6 jaar gedaan over een 3-jarige opleiding en niemand die toen zei: 'misschien moet je doorgaan met studeren, want een wo-bachelor is niet genoeg voor een geldbedrag in de toekomst.' Dat maakt het extra zuur."

Met de kennis van nu had Rozemarijn andere keuzes gemaakt, vertelt ze. "Ik heb bestuursjaren gedaan en daardoor vertraging opgelopen. Als ik dit allemaal had geweten, had ik misschien mijn studie sneller afgerond of meteen een master gedaan."

Schande

Voorzitter van de Landelijke studentenvakbond (LSVb), Abdelkader Karbache hoort verhalen als die van Rozemarijn dagelijks. "Het gaat om zo'n 20.000 oud-studenten die dus geen recht hebben op deze voucher, omdat de overheid alleen een wo-bachelor niet als volledige opleiding ziet."

"Dat is problematisch, omdat juist deze groep vaak vanwege financiële redenen geen master meer kan doen," zegt Karbache. "Zij ronden zo snel mogelijk hun bachelor af en gaan met dat papiertje bijdragen aan de maatschappij door te werken. Dat juist zij financieel gestraft worden door de voucher niet te ontvangen, vind ik een schande."

Bekijk ook

Afspraken herzien

Bij de invoering van het leenstelsel in 2015 is besloten dat alleen een combinatie van een bachelor- en masterdiploma als volledige opleiding geldt. Hoewel DUO destijds studenten hierover heeft geïnformeerd, merkt LSVb-voorzitter Karbache dat veel studenten daar niets van weten.

"De informatievoorziening is gebrekkig, waardoor studenten niet weten waar ze aan toe zijn", merkt hij op. "Het is tijd om de afbakening opnieuw te bekijken en ook wo-bachelorstudenten te compenseren."

'Niemand snapt er nog iets van'

Maar, onderwijsminister Bruins stelt dat het herzien van de regels niet wenselijk is omdat dit de stabiliteit van het overheidsbeleid zou ondermijnen.

Karbache reageert met een lach bij het woord 'stabiel'. "De spelregels veranderen telkens opnieuw. Eerst was de studievoucher een certificaat, nu is het een geldbedrag. De overheid moet stoppen met het bedenken van nieuwe regels, want niemand snapt er nog iets van."

Bekijk ook

Juridische stappen

Volgens de LSVb is dit de zoveelste trap na aan de pechgeneratie. "Wij overwegen inmiddels juridische stappen om de studievoucher ook voor wo-bachelor studenten uit te laten betalen", laat voorzitter Karbache weten.

"Het gaat om een bedrag van ruim 2.000 euro, dat willen en kunnen zij niet missen. En daarnaast zorgt dit opnieuw voor een vertrouwensbreuk tussen studenten en de overheid die niet zomaar is opgelost."

'Toch gun ik het anderen'

Of Rozemarijn ooit nog gecompenseerd wordt voor haar studielening, blijft voorlopig een mysterie. Wel gunt ze anderen de compensatie én een basisbeurs.

"Ik ben blij voor mijn broertje, die nu wel een basisbeurs krijgt. Maar het voelt heel cru. Geef ons dan échte compensatie. Dat is het gevoel dat blijft hangen", zegt ze tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit is alles wat we tot nu toe weten over de kunstroof in het Drents Museum

Waar is de helm? Die vraag houdt iedereen bezig na de kunstroof van afgelopen weekend, waarbij Roemeense archeologische schatten uit het Drents Museum in Assen zijn gestolen. Ook kunstdetective Arthur Brand volgt de Drentse kunstroof op de voet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant