radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Trudy moest haar baby afstaan en klaagt nu samen met andere 'afstandsmoeders' de staat aan

Trudy moest haar baby afstaan en klaagt nu samen met andere 'afstandsmoeders' de staat aan
Bron: EenVandaag

De 'afstandsmoeders' stappen gezamenlijk naar de rechter en klagen de staat aan voor het leed dat hen is aangedaan. Deze vrouwen werden tussen de jaren 50 en 80 gedwongen hun kind ter adoptie af te staan. Het overkwam ook Trudy Scheele-Gertse.

Meer dan 50 jaar geleden stond Trudy gedwongen haar zoon af. Ze raakte zwanger op haar 21ste en was ongehuwd. Iets wat destijds gepaard ging met veel schaamte. Op aandringen van haar moeder beviel Trudy in een tehuis, speciaal voor zwangere, ongehuwde vrouwen. Ze wilde haar kind dolgraag houden, maar het tehuis en de Kinderbescherming stond haar niet toe om de zorg over haar zoon op zich te nemen. Uit angst dat haar kind op moest groeien in het tehuis stond ze hem uiteindelijk - na 2,5 jaar - af ter adoptie.

Groot schuldgevoel

"Toen ik begin vorig jaar voor het eerst mijn dossier las, was ik enorm geschokt. Ik dacht: 'ongelofelijk'. Het is namelijk zo dat ikzelf, maar vooral ook al die andere vrouwen, een schuldgevoel hebben. Ik voel me schuldig dat ik als moeder niet in staat was om een kind op te voeden. Maar toen ik het dossier las, dacht ik 'dit is niet terecht'. Het is er bij ons gewoon ingepeperd dat wij niet in staat zijn om voor een kind te zorgen," vertelt Trudy.

Lees ook

Vorig jaar stapte Trudy als eerste afstandsmoeder naar de rechter. Ze vond - én vindt - dat de staat aansprakelijk is voor het leed dat haar destijds is aangedaan. Bureau Clara Wichmann, een organisatie die bezighoudt met de rechtspositie van vrouwen - sluit zich vanaf nu aan bij het proces. En treedt op als vertegenwoordiger van alle getroffen vrouwen die ongewild gescheiden zijn van hun kinderen.

'Dit moet aan de oppervlakte komen'

Want zoals Trudy zijn er waarschijnlijk nog vele anderen. In de periode van 1956 (het moment dat de adoptiewet werd ingevoerd) tot 1984 (het moment dat abortus gelegaliseerd werd) zijn naar schatting dertienduizend kinderen ter adoptie afgestaan in Nederland. En dat ging lang niet altijd vrijwillig.

"Het moet aan de oppervlakte komen. Dit is een stuk geschiedenis, net als de Tweede Wereldoorlog. Ik ben heel erg blij met deze ontwikkeling. De minister heeft het tot nu toe altijd opzij geschoven. Maar er komen nu allerlei dingen naar boven, waaruit blijkt dat het systematisch gebeurde", vertelt Trudy.

Bekijk hier het interview met Trudy

Discriminatie ongehuwde moeders

Volgens Bureau Clara Wichmann, een stichting die opkomt voor de rechtspositie van vrouwen in Nederland, was er tientallen jaren sprake van een discriminerend beleid dat er op was gericht om om ongehuwde moeders van hun kinderen te scheiden.

"Er zijn nu verklaringen van verschillende afstandsmoeders toegevoegd. Iedere keer zijn de feiten hetzelfde. We kunnen laten zien dat het echt een patroon was", vertelt Linde Bryk van Bureau Clara Wichmann.

Vechten voor waarheid

Trudy is gedreven om te blijven vechten voor de waarheid: "Ik wil weten dat de ware schuldige opstaat. En dat duidelijk wordt wat er is gebeurd. Daarom is deze zaak zo belangrijk", zegt ze.

"Niet alleen voor mij maar vooral voor al die andere vrouwen die nog steeds dat schuldgevoel hebben en bang zijn dat ze veroordeeld zullen worden door de maatschappij. Het heeft mijn hele leven beïnvloed. Er gaat geen dag voorbij dat ik er niet aan denk. Je denkt er altijd aan. Dat gaat nooit meer weg."

Erkenning en excuses

"Wat we willen is dat de rechter zegt: dit is onrechtmatig geweest. Daar moet erkenning voor komen. Want dit gebeurde niet alleen in Nederland maar bijvoorbeeld ook in Australië. Daar heeft de regering wel excuses gemaakt. Dat zou een heel goed begin zijn. Daarnaast kun je je ook voorstellen dat er een fonds komt voor deze vrouwen", zegt Bryk. "Het waren Staatsinstellingen. Die vrouwen zijn getraumatiseerd en zolang er geen erkenning komt gaat dat door."

Er is een crowdfundactie gestart om geld in te zamelen voor de juridische procedure. Naar verwachting zal het nog maanden duren voor de rechter zich over de kwestie buigt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant