radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Toch thuiswerken nu we weer massaal in de file staan? 'Beter beleid nodig'

Toch thuiswerken nu we weer massaal in de file staan? 'Beter beleid nodig'
File tijdens de ochtendspits
Bron: ANP

Als we niets doen koersen we af op een file-infarct zoals voor corona. Het thuiswerkbeleid heeft minder effect dan verwacht. Werkgevers moeten daarom verplicht worden hun personeel deels thuis te laten werken, zeggen deskundigen.

De cijfers komen uit een trendprognose 2022- 2027 van Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). Volgens het KIM is de afschaffing van de contactbeperkende maatregelen, waaronder het thuiswerkadvies medio maart 2022, een belangrijke reden voor het toenemende verkeer, samen met de bevolkings- en economische groei.

Onduidelijk beleid

"Als we niets doen gaan de files nog meer toenemen. Daarom moet Den Haag dringender thuiswerken als norm stellen", stelt Bert van Wee, hoogleraar Transportbeleid van de TU Delft. "We hadden niet verwacht zo snel weer op het oude niveau terug te zijn. Uit onderzoek van TNO blijkt dat 8 op de 10 mensen willen thuiswerken. Maar toch zien we hen naar kantoor vertrekken."

Dit komt volgens Van Wee omdat werkgevers niet duidelijk genoeg zijn in wat ze van hun werknemers verlangen. "Mag thuiswerken nu wel of niet? Veel werknemers krijgen gemengde signalen, en stappen dan toch maar in de auto omdat ze hun carrière niet in gevaar willen brengen. Ze denken: 'Zolang ik niets hoor dan ga ik maar naar kantoor'."

Bekijk ook

Oud patroon

Van Wee vindt het een gemiste kans. "Tijdens de coronacrisis hebben we andere gewoontes aangeleerd. Als we aansluitend meteen goed beleid hadden gevoerd, dan waren mensen meer in dat patroon gebleven." Nu is het moeilijker om onszelf dat aan te leren, zegt hij.

Directeur Raymond Puts van werkgeversvereniging AWVN vindt het geen gemiste kans. "Het was juist een onverwachte kans. We spraken al zolang over thuiswerken. En dat was lastig. Dus ik vind het juist meer een onverwachte kans die we goed benut hebben."

3,7 miljard euro

Puts vindt dat er nu te veel naar de reizende werknemer wordt gekeken als veroorzaker van de files. "In de file staan niet alleen mensen die naar hun werk gaan. Het verkeer is ook drukker geworden door de 60-plusser die in zijn auto stapt en gezinnen die meer auto's hebben."

Maar thuiswerken zou volgens Van Wee wel veel schelen. Als 12 procent van de werkende Nederlanders minimaal 1,5 dag meer thuis blijft dan voor corona, scheelt dat per jaar 3 miljard autokilometers, stelt hij. "Het fileprobleem kost ons nu 3,7 miljard euro per jaar."

Bekijk ook

Reisgedrag van personeel

"Je kan werkgevers zeggen dat ze moeten aangeven wat het totale reisgedrag van hun personeel is. En dan kan je normen over CO2-emissie van kracht laten komen. Zo dwing je ze tot meer thuiswerken", legt Van Wee uit. Een andere mogelijke oplossing is de initiatiefwet van D66, waarin het Recht op Thuiswerken geregeld wordt. Daarin wordt de positie van de werknemer versterkt, omdat de werkgever niet zomaar mag zeggen dat thuiswerken geen optie is.

"Er is een advies vanuit de SER over thuiswerken, waarin staat dat de werkgever naar redelijkheid en billijkheid moet beoordelen of het thuiswerkverzoek ingewilligd kan worden. Dat lijkt mij voldoende", zegt Puts in reactie daarop. "Volgens mij moet je kijken naar wat past voor beide partijen. De werkgevers zijn niet verantwoordelijk voor het reduceren van de files."

'Niet iedereen kan thuiswerken'

Puts zegt dat alle werkgevers wel begrijpen dat thuiswerken erbij hoort, maar dat het vooral nodig is om met elkaar te zoeken. "Je ziet dat er veel georganiseerd wordt door werkgevers om thuiswerken te faciliteren. In twee derde van de CAO's is er al een afspraak gemaakt over thuiswerken. Mensen werken 2 tot 3 dagen thuis."

"Ik praat veel met onze leden, bijna iedereen heeft die norm. En we moeten echt niet vergeten dat de helft van onze beroepsbevolking niet kan thuiswerken. Ook moeten we ons afvragen of we wel willen streven naar een samenleving waar iedereen thuiswerkt."

Bekijk hier de reportage

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'

Hoe de nieuwe stikstofaanpak van kabinet boeren klem zet: 'Venijn zit in de details'
Melkveehouder Chantal Farjon is een zogenoemde 'PAS-melder'
Bron: EenVandaag

6 jaar na de geruchtmakende 'stikstofuitspraak' van de Raad van State ligt er sinds een kleine week eindelijk een pakket aan plannen op tafel. Maar onder juristen, milieuactivisten én boeren zijn er twijfels. "Nederland komende 5 jaar nog niet van slot."

"Het is een enorme draai en een mooie stap", zegt boerin Chantal Farjon. Haar melkveebedrijf met 160 koeien in het Overijsselse Bruchterveld zou gered zijn als de stikstofregels worden opgerekt zoals landbouwminister Femke Wiersma nu voorstelt. "Maar ik denk dat het venijn in de details zit."

'Rechtszaken beangstigend'

Chantal is een van de 2.500 zogeheten PAS-melders. Dat zijn boeren die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning hoefden aan te vragen voor activiteiten met een beperkte stikstofuitsoot. Chantal breidde haar boerderij in 2015 uit, maar na de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019 werd haar bedrijf in één klap illegaal.

De overheid zoekt al jaren naar een manier om de PAS-melders te 'legaliseren', omdat het buiten hun schuld gebeurde. Maar milieuorganisaties als Mobilisation for the Environment (MOB) denken daar anders over en proberen via de rechter boeren als Chantal te laten stoppen. "Beangstigend", noemt ze de dreiging die nog altijd boven haar hoofd hangt.

Bekijk ook

Minister wil regels oprekken

Minister Wiersma presenteerde eind vorige maand haar langverwachte stikstofbeleid. In 2035 moet de hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten zijn gehalveerd ten opzichte van 2019. Er komen vrijwillige regelingen voor boeren, een nieuw vergunningstelsel en verduurzaming in de industrie en het verkeer.

Ook wil ze de stikstofregels oprekken, de zogeheten rekenkundige ondergrens. Daarmee zijn veel PAS-melders in één keer geholpen. Strenger wordt Wiersma bij kwetsbare natuurgebieden zoals de Veluwe en De Peel. Daar komt een regionale aanpak, met onder meer een regeling voor boeren om vrijwillig te stoppen en 'extensivering', oftewel minder dieren per hectare.

Stikstofexpert is kritisch

Ralph Frins is universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University en een van de stikstofexperts in Nederland. Hij is kritisch: "De recente uitspraken van de Raad van State en de rechtbank in de Greenpeace-zaak maken duidelijk dat er nu stappen gezet moeten worden. We weten al decennia dat er maatregelen nodig zijn, maar de stappen tot nu toe zijn veel te klein."

Volgens hem lijkt het erop dat Wiersma het laat aankomen op nieuwe rechtszaken. En dan moet je, zo zegt Frins, kunnen aantonen dat je als overheid voldoende stappen zet. "De landsadvocaat zegt zelf dat dit pakket hooguit in een paar gebieden kan werken. Nota bene de landsadvocaat, die de overheid ook heeft verdedigd in de recente Greenpeace-zaak, waartegen het kabinet in beroep gaat."

Bekijk ook

'Dit is nieuw kleuterplan'

Milieuactivist Johan Vollenbroek oordeelt vernietigend over de plannen. Het was zijn organisatie MOB die de zaak aanspande tegen het PAS-systeem, waarin de Raad van State de ingrijpende 'stikstofuitspraak' deed. "Ook dit nieuwe kleuterplan is in strijd met de habitatrichtlijn. De eerstkomende 5 jaar gaat Nederland niet van het slot, omdat er gewoon geen stikstofruimte is om vergunningen te verstrekken."

Hij noemt het 'bizar' dat het kabinet de eisen van de rechter negeert. De rechtbank heeft volgens hem duidelijk gemaakt dat Nederland in 2030 de helft minder stikstof moet uitstoten, en niet pas in 2035. Minister Wiersma laat hem geen andere keuze dan een juridische weg te bewandelen, vindt Vollenbroek. "Onze intentie is simpel: we willen de natuur redden."

'Chantage door MOB'

Maar volgens melkveehouder Chantal gaat de wens om de natuur te redden ten koste van bedrijven zoals die van haar. "We hebben het idee dat wij heel goed bezig zijn. We hebben extra land per koe en we doen aan natuurbeheer, met drones vliegen we over het land om nesten te beschermen."

De boerin vindt het daarom onbegrijpelijk dat Vollenbroek en zijn milieuorganisatie via de rechter probeert af te dwingen dat zij moet stoppen haar bedrijf. "Ze zijn niet tevreden over het pakket van de minister. En dan chanteren ze de minister door boeren aan te pakken. En de natuur is er nog steeds helemaal niks mee opgeschoten."

Bekijk ook

Bij kabinet aankloppen?

"Zij moet met haar zorgen bij zowel de provincie als het kabinet aankloppen", reageert Vollenbroek. "Ik hoop dat zij gaat inspreken in de Tweede Kamer, laat weten dat dit plan het niet gaat redden. Ik hoop dat ze dat gaan doen, want dat betekent dat als er echt een goede oplossing komt, wij kunnen stoppen met al onze procedures."

Hij zegt dat MOB jaren geleden al een plan heeft ingediend voor 'een complete herstructurering van de landbouw, waarbij de stikstofuitstoot fors omlaag gaat'. Dat zou volgens hem 24 tot 30 miljard euro kosten. "Economisch gezien levert het winst op. Nederland zou volgens een economische studie welvarender zijn met een veel kleinere veestapel. Je moet eventjes flink investeren, maar dan hebben we ook wat. En dan komen we van het stikstofslot."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe deze dorpen in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog een 'veilige haven' werden voor Amsterdamse Joden

Friese verzetstrijders brachten tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze, vaak Amsterdamse, Joden naar de dorpen Bontebok en De Knipe. 80 jaar later leeft de geschiedenis daar nog enorm, vooral bij mensen die de oorlog zelf hebben meegemaakt.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant