Lang niet alle jongeren van De Hoenderloo Groep zijn goed terechtgekomen. Zorginstelling Pluryn en minister De Jonge beloofden een 'passende en duurzame' vervolgplek voor ieder kind, maar volgens ouders van de jongeren is dit verre van de werkelijkheid.

Ruim 160 jongeren moesten afgelopen zomer op zoek naar een ander onderkomen nadat eigenaar Pluryn besloot de zorginstelling te sluiten. De Hoenderloo Groep was een van de weinige instellingen in Nederland waar complexe jeugdzorg werd aangeboden. Ouders, medewerkers én buitenstaanders maakten zich dan ook grote zorgen over het lot van de jongeren na de sluiting.

'Passende en duurzame vervolgplek'

Maar Pluryn en minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid beloofden dat geen enkel kind tussen wal en het schip zou belanden. En die belofte leek ook waargemaakt te worden toen de bewindsman in augustus aan de Tweede Kamer meldde dat alle jongeren een 'passende en duurzame vervolgplek' hadden gevonden.

Maar uit gesprekken die EenVandaag de afgelopen weken met ouders voerde, komt een ander beeld naar voren. Zo vertellen ze onder meer over zorginstellingen die stuk voor stuk 'nee' verkopen wanneer ze hun kind aanmelden.

'Iedereen zegt nee'

"We zijn alle zorginstellingen af geweest", zegt een vader. "'Nee, de zorg voor die problematiek kunnen wij niet verlenen', was dan het antwoord. Iedereen zegt gewoon nee." Een andere ouder vertelt: "Pluryn heeft wel meegezocht, maar binnen het aanbod was er niets voor hem. Wanneer ze hem ergens anders aanboden, wilden instellingen hem vanwege zijn problematiek niet hebben."

Mariëlle Bruning, hoogleraar jeugdzorgrecht schrikt van de uitkomsten. "Ouders en kinderen zijn in de steek gelaten, omdat ze niet de zorg hebben gekregen waar ze recht op hebben, zo blijkt nu uit jullie onderzoek."

Onhoudbare situaties

Veel jongeren belandden door het gebrek aan geschikte plekken gedwongen thuis, in een onhoudbare situatie voor kind en gezin. "Doordat Pluryn niet actief met het kind is gaan zoeken naar geschikte plekken, kwam de sluiting steeds dichterbij. Uiteindelijk is er niets anders gevonden. Nu zit mijn kind thuis", vertelt een ouder.

De sluiting van De Hoenderloo Groep kwam voor veel ouders als een totale verrassing. Velen vernamen het nieuws via de media, zonder ook maar een e-mail van eigenaar Pluryn te hebben gehad. Sommige ouders werden zelfs gebeld door hun kind met de mededeling: 'Mam, De Hoenderloo Groep gaat sluiten.'

'Onacceptabele gang van zaken'

Het nieuws sloeg in als een bom. "Ik heb nog nooit van mijn leven zo'n rollercoaster meegemaakt", vertelt een ouder over de sluiting. Er was erg veel onduidelijkheid.

De abrupte sluiting heeft grote gevolgen gehad op de mentale gesteldheid van de jongeren. Door hun specifieke problematiek is een verhuizing als deze van grote invloed op hun toestand. "Het vertrouwen viel helemaal weg. Wéér verandering terwijl het net zo goed ging", vertelt een ouder over haar kind. Hoogleraar jeugdzorg Annemiek Harder beaamt: " Voor deze kinderen is zo'n chaotisch proces van sluiting erg schadelijk."

Terugval

Veel jongeren hebben door de sluiting dan ook te maken gekregen met een terugval. Ouders worden hier dag in dag uit mee geconfronteerd. "Mijn zoon is sinds de sluiting niet één volle week naar school geweest, omdat ze hem niet uit z'n bed krijgen."

De problematiek van sommige jongeren is volgens veel ouders verslechterd. "Mijn dochter is 'niet begeleidbaar' geworden qua gedrag en heeft veel meer problemen dan voorheen."

'Duurzame' vervolgplek

Pluryn zou ervoor zorgen dat ieder kind een passende en duurzame vervolgplek zou krijgen. Een belofte die volgens hoogleraar Harder vanaf het eerste moment al niet realistisch was. "De plekken in de jeugdzorg zijn al schaars. De grens is bereikt qua afbouw van plekken", zegt ze.

Een klacht die terugkomt in de gesprekken met ouders is dat er geen zorginstellingen in de buurt zijn. Met de decentralisatie van de zorg in 2015 is de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg overgeheveld naar gemeenten. Dit zou moeten leiden tot zorg dichter bij huis en beleid dat daarbij past, maar het tegendeel blijkt waar. Ouders moeten urenlang reizen om hun kind op te zoeken, omdat er simpelweg geen plek in de buurt te vinden is.

Pluryn: er alles aan gedaan

Demissionair staatssecretaris Paul Blokhuis, nu in het kabinet belast met Jeugdzorg, wijst er in een reactie op dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor passende jeugdhulp. Wel erkent hij dat niet alle plekken passend zijn gebleken. "Dat heeft ook te maken met de ontwikkeling van de problematiek bij een aantal van deze jongeren die zich niet zo gemakkelijk laat voorspellen. Daarnaast betekent elke overplaatsing een nieuwe situatie, deels nieuwe groepsleiding, andere samenstelling van de groep en locatie en heeft daarmee een grote impact voor de jongere en ouders."

Zorggroep Pluryn schrijft in een reactie dat de sluiting van De Hoenderloo Groep 'onontkoombaar' was. "Dat jongeren en hun ouders negatieve gevolgen hebben ervaren van de sluiting, betreuren we. Helaas is dat onvermijdelijk (...) We hebben alles gedaan wat in onze macht ligt om voor iedere jongere passende vervolgzorg en onderwijs te organiseren."