In de Verenigde Staten is een rechtszaak bezig over een groot milieuschandaal veroorzaakt door chemiebedrijf DuPont.

Het drinkwater van duizenden Amerikanen die aan de Ohio River wonen zou door lozingen zijn besmet met de giftige stof, PFOA, dat in de Verenigde Staten C8 wordt genoemd. Tot voor kort werd deze stof gebruikt bij de productie van Teflonproducten: denk aan de bekende pannen met anti-aanbaklaag, maar ook aan regenjassen en smeermiddelen. Teflon zit ook in verpakkingsmiddelen zoals pizzadozen.

De stof PFOA of C8 mag inmiddels niet meer gebruikt worden. Het zou onder andere verschillende vormen van kanker en geboorte-afwijkingen veroorzaken. Een kleine hoeveelheid van deze stof in het bloed kan volgens experts al grote gevolgen hebben.

Drieënhalfduizend omwonenden van het chemiebedrijf in Parkersburg West Virginia zeggen ziek te zijn geworden van het drinkwater en stapten naar de rechter. Deze zaak is de zoveelste in een reeks van rechtszaken.

In 1999 spande boer Tennant in West Virginia al een zaak aan tegen het bedrijf nadat zijn hele veestapel stierf door het drinken van besmet water. Deze rechtszaak zou het begin vormen van een lange reeks van zaken tegen het bedrijf door omwonenden en medewerkers.

Nu speelt dus de zaak van omwonenden die claimen ziek te zijn geworden door PFOA of C8 in hun drinkwater.

Gisteren kreeg de eerste van deze 3500 eisers gelijk. De jury bepaalde dat de 59-jarige Carla Bartlett recht heeft op ruim anderhalf miljoen dollar schadevergoeding van het bedrijf. Zij zegt nierkanker te hebben gekregen van het drinkwater waar Dupont jarenlang de giftige stof in heeft geloosd. Dupont zegt in beroep te gaan tegen deze uitspraak.

Hoe zit het in Nederland?

In Dordrecht staat ook een fabriek van DuPont, dat sinds kort Chemours Dordrecht heet. Ook hier is al decennialang dezelfde giftige stof PFOA gebruikt bij de productie van Teflon. Sinds september 2012 mag deze giftige stof in Nederland niet meer worden gebruikt.

Desgevraagd reageert de Nederlandse Chemours Dordrecht:

Sinds 2001 is in de loop van de jaren duidelijk geworden dat zeer kleine hoeveelheden PFOA wereldwijd bij alle mensen in het bloed voorkomen. Een stof die moeilijk afbreekt en dus relatief lang in het lichaam blijft zitten en waarvan in onderzoeken niet is aangetoond dat er effecten zijn op de volksgezondheid. Om deze reden is het Environmental Protection Agency (EPA) in 2006 een programma gestart om samen met de industrie dit product uit te faseren en per 2015 het gebruik te stoppen. DuPont was een van de eerste bedrijven die heeft deelgenomen aan dit programma. In tegenstelling tot fabrikanten in andere delen van de wereld waar PFOA nog steeds wordt gemaakt en gebruikt.

DuPont Dordrecht heeft jarenlang PFOA geloosd in het riool, het oppervlaktewater en in de lucht. Dit alles met toestemming van de provincie Zuid-Holland, die de milieuvergunningen heeft afgegeven.  

'Schokkende resultaten'

DuPont Dordrecht heeft tussen 2005 en 2009 het bloed van personeelsleden die werken in de fabriek in Dordrecht onderzocht op de aanwezigheid van PFOA. De resultaten van het bloedonderzoek heeft EenVandaag voorgelegd aan hoogleraar toxicologie Martin van den Berg. Hij is deskundige op dit gebied omdat hij onderzoek heeft gedaan naar PFOA. Van den Berg: ‘De gehaltes die hier staan zijn schokkend, ten opzichte van de Nederlandse bevolking. Dat betekent dat we hier getallen zien van PFOA in het bloed, die een factor tien tot een factor honderd hoger liggen dan normaal.’

De hoogleraar pleit voor onafhankelijk onderzoek naar de medische toestand van het personeel in Dordrecht: ‘Zij moeten uitgebreid medisch onderzocht worden. En ook in de loop der jaren gevolgd worden om te kijken of er zich mogelijk ziektes ontwikkelen die we koppelen aan de aanwezigheid van PFOA in het lichaam.’

Hoe staat het met de gezondheid van het Nederlandse personeel van DuPont Dordrecht en omwonenden van de fabriek? Is er in Dordrecht ook sprake van een milieuschandaal?

Onderzoek

Een alarmerend stuk op de site van Follow the Money vormde de aanleiding voor een groot onderzoek van de Omgevingsdienst van Zuid-Holland. Na de publicatie startte de Dienst Gezondheid en Jeugd in deze provincie een onderzoek, zijn er Kamervragen gesteld door de SP en de PvdA en bestookten de raadsleden van Sliedrecht en Dordrecht hun wethouders met vragen over dit onderwerp.

In EenVandaag spreken we met Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit van Utrecht, de Dordtse wethouder Rik van der Linden en PvdA-raadslid Anton van Rees uit Sliedrecht.