Mensen die genderzorg willen kunnen nu alleen terecht bij de speciale genderpoli’s. Maar die stap is niet altijd nodig als er meer ondersteuning komt op school of bij de huisarts, concluderen onderzoekers. Op een school in Hengelo gebeurt dat al.

Zwaar en complex

Het is niet alleen een kwestie van dat de wachtlijsten te lang worden als er zo'n grote stroom aanmeldingen is. Het is ook medisch inhoudelijk gezien de vraag of alle mensen op de wachtlijst wel het meest geholpen zijn bij medische genderzorg zoals puberteitsremmers, hormoonbehandelingen en eventuele chirurgische ingrepen.

Dat blijkt ook uit citaten van zorgprofessionals die zijn geïnterviewd door de onderzoekers. Zij geven aan dat ze het werk in de medische genderzorg ervaren als zwaar en complex.

Meer ondersteuning

Dat komt vooral omdat voor hen niet altijd duidelijk is of behandeling de beste keuze is voor iemand. Vooral bij kinderen en jongeren is de afweging soms lastig. Als die problemen ervaren rond hun identiteit en lichaam dan wordt al snel de weg naar de genderpoli gezocht.

De onderzoekers hebben nu dus vastgesteld dat dat niet altijd nodig is en het krijgen van meer ondersteuning soms beter aansluit op de zorgbehoefte van die kinderen en jongeren. Op een middelbare school in Hengelo proberen ze die ondersteuning nu al te geven aan leerlingen.

Aandacht voor leerlingen

Monique van Dissel is docent Frans en Engels op de school en is een voorloper op dit terrein: 3 jaar geleden startte ze al een groepsbijeenkomst voor regenboogleerlingen. Daar werd het volgens haar tijd voor: "Ik geef al 33 jaar les en zie gewoon dat leerlingen steeds meer worstelen, met wie ze zijn en waar ze op vallen."

"Vroeger kenden we wel transgenders, homo's, bi's, en nu is er zoveel meer variatie. Omdat er veel meer keuze is, is het ook verwarrender voor leerlingen: wie ben ik, hoe zit dat nou met mij? Waarom hoor ik niet bij de grote groep?", ziet de docent. "Ik vond dat er aandacht moest zijn voor die leerlingen."

Podcast

Elk schooljaar stuurt Monique een mail naar alle leerlingen. "Ik schrijf dat als ze vragen hebben over gender of seksualiteit dat ze naar mij toe kunnen komen. Ik heb 1-op-1-gesprekken en groepsbijeenkomsten waarin regenboogleerlingen uit alle klassen 1 keer per maand bij elkaar komen en waar we van alles doen en bespreken."

De school heeft geen schoolkrant, maar wel een eigen podcast, vervolgt ze. "Ik laat me vaak aan het begin van het schooljaar interviewen over de groep, zo weten de leerlingen wie ik ben."

'De hele regenboog'

"Iedereen van klas 1 tot en met klas 6 zit in mijn groep. Op dit moment zijn er ongeveer 15 leerlingen uit klas 3, 4, 5 van vwo en havo", vertelt Monique over de bijeenkomsten.

"Op hetero-leerlingen na hebben we de hele regenboog bijna wel: een homoseksuele jongen, vrij veel meisjes die biseksueel zijn, leerlingen die worstelen die met hun gender", somt de docent op. "Lesbische meisjes zitten er niet bij dit jaar."

Niet meteen naar de poli

Als leerlingen worstelen met genderissues, stuurt de leraar hen niet meteen door naar de poli, maar praat ze er met ze over. "Alleen al door te zeggen dat je kunt zijn wie je bent, en door die bijeenkomsten, zien ze dat ze niet de enige zijn. We praten ook over hoe je het aan je ouders hebt verteld. Ik nodig oud-leerlingen uit die vertellen."

"En als er leerlingen zijn waar ik niks voor kan doen, stuur ik ze door naar de zorgcoördinator", legt ze uit. "Ik zeg ook weleens als een leerling zegt 'Ik wil graag een jongen zijn', dat je dan naar de huisarts moet. Maar we praten er wel over."

Safe space

"Soms zie ik ook dat er andere problemen spelen, dat het thuis niet fijn is bijvoorbeeld. En dan lijkt die genderproblematiek eigenlijk niet zozeer de hoofdzaak en raakt op de achtergrond", ziet Monique. "Het wisselt best wel. Het enige dat ik kan doen, is ze sterker maken, ondersteunen in het sterker worden."

"Zeggen dat ze zijn wie ze zijn en dat dat goed is, verder ben ik een gewone juffrouw, geef Frans en Engels en biedt een safe space. Ik ga mensen niet een kant opduwen."

Het was lang een discussiepunt in Den Haag, maar nu komt het er hoogstwaarschijnlijk toch: een vuurwerkverbod. Voor vuurwerkhandelaren is het een grote klap, zo ook voor Hans Schram uit Castricum. "Ik dacht dat ik veilig zat voor de komende jaren."