Steeds meer 55-plussers hebben financiële problemen en zullen bij het bereiken van de AOW-leeftijd nog verder in financiële nood komen. Door regelgeving ontstaan er onvoordelige situaties voor hen. Zo ook voor de Mikail Gören en Jos Theunissen.

"Ik heb mijn eigen lijfrente moeten aanspreken om nog rond te komen. Eigenlijk was dat bedoeld voor mijn pensioentje, maar dat is nu al op", vertelt Jos. Ook Mikail heeft het financieel lastig. Ze maken deel uit van de 147.000 huishoudens in Nederland die een laag inkomen hebben en die een grotere kans hebben langdurig werkloos te blijven.

Gekort op uitkering

Mikail leefde al op het minimum, maar toen daar nog een derde vanaf ging kwam hij in de financiële problemen terecht. Hij zorgt voor zijn thuiswonende zoon met autisme, die veel begeleiding nodig heeft. Doordat zijn zoon thuis woont, wordt Mikail gekort op zijn uitkering.

"Zodra je kind 21 jaar wordt en nog thuis woont, kort de gemeente op je uitkering, of je kind nu wel of niet werkt. Maar er wordt verwacht dat je kind kan meebetalen aan het huishouden. Maar bij ons is dat niet het geval. Zo word je eigenlijk gewoon gestraft als ouder omdat je een kind van 21 jaar of ouder hebt in huis hebt."

'Vermalen door overheid'

Ook Jos heeft het financieel lastig sinds hij zijn baan na de crisis van 2008 kwijtraakte. Na het overlijden van zijn vrouw komt hij in de ziektewet en omdat hij niet meer kan werken belandt hij in de WIA. Zijn uitkering valt veel lager uit dan gedacht, waardoor hij inmiddels ook geen pensioen meer opbouwt.

"Ieder jaar mis ik door foute WIA-berekingen 6000 euro. Ik heb er recht op, maar ik krijg het niet. Je denkt, je hebt een baan, je werkt hard en probeert het goed te doen. Maar dan word je ontslagen, je komt in de ziektewet; het voelt als een vrije val. Ik voel me vermalen door de overheid."

'Inkomen is nog lager dan het was'

Nadja Jungmann ziet vaker situaties als die van Jos en Mikail. Ze is lector Armoede Interventies bij de Hogeschool Utrecht. "Op dit moment leeft iets meer dan 10 procent van de 55-plussers op een laag inkomen van 1090 per maand, voor een stel is dat 1530. En een op de vier jonge senioren heeft nu een uitkering. Dat is wel heel veel."

"En nu blijkt ook nog dat veel uitkeringen voor hen zijn verlaagd. Dus daardoor is hun inkomen nog lager dan dat het al was."

Bron: EenVandaag

Onderzoek naar wijziging wetten

De financiële positie is volgens Jungmann afhankelijk van een opeenstapeling aan omstandigheden. Het is een groep die minder makkelijk opnieuw aan een nieuwe baan komt. Daarnaast eisen lichamelijke klachten door ouderdom sneller hun tol. Ook spelen de woonlasten mee; het is bijvoorbeeld maar de vraag hoe je na scheiding aan een betaalbaar ander huis komt.

De lector denkt dat het goed is om te onderzoeken of een aantal wetten gewijzigd kunnen worden. "Bijvoorbeeld die over de WIA en de bijstand. Dat je daar bijvoorbeeld voortaan niet meer op gekort wordt als je maar 20 procent arbeidsongeschikt bent. Zo ontvangen deze mensen meer steun. Ook moet er gekeken worden naar hoe de vaste lasten lager kunnen."

Rechtszaak aangespannen

En wat betreft de kostendelersnorm waardoor je wordt gekort op je bijstandsuitkering als je inwonende kinderen hebt boven de 21 jaar? "Daar moeten we ook naar kijken", vindt Jungmann. "Want wat als de kinderen om een of andere reden niet genoeg verdienen, wat als ze niet op zichzelf kunnen wonen door het tekort aan woningen?"

Mikail nam zelf al initiatief en besloot een rechtszaak aan te spannen, met succes. "Toen ik merkte dat ik het niet kon redden, ben ik gaan solliciteren bij de cliëntenraad van Werk en Inkomen in Rotterdam. Inmiddels ben ik daar de voorzitter. Al die regels die de ambtenaren kunnen zien, kan ik nu ook zien."

Wegnemen zorgen

"Toen ben ik veel beleidsregels tegengekomen waar ik niks van wist. Allemaal uitzonderingen waar ik nog nooit eerder van had gehoord. Ik heb die beleidsregels helemaal uitgepuzzeld. Als ik dat niet had gedaan had ik de rechtszaak nooit gewonnen."

Mikail vindt dat regels zoals de kostendelersnorm anders moeten. "Of de hele wet afschaffen, of alleen het kind korten, en niet de hoofdbewoner. Dat voorkomt dat ouders bij het kind geld moeten lenen. Op die manier kan je een hoop zorgen wegnemen."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."