Skibanen, fietsparcoursen en natuurgebieden: steeds meer oude vuilnisbelten krijgen tweede leven

Een recreatiegebied op de plek waar eerst een vuilnisbelt zat, het gebeurt op steeds meer plekken. Zo wordt ruimte gemaakt voor recreatie. De Col du VAM op de voormalige vuilstort in Wijster is zo'n plek en wordt door velen als voorbeeld gezien.

De Col du VAM of VAM-berg is een project van gedeputeerde Henk Brink. Hij wilde Drenthe op de kaart zetten als fietsprovincie.

Elke cent waard

"Mijn gedachte was: fietsen kan je overal. Toen heb ik gezegd: we moeten iets hebben wat anderen niet hebben." In 2018 ging de voormalige vuilstort in Wijster open als recreatiegebied met een fietsstrook, mountainbike-parcours, wandel- en ruiterpaden. De VAM-berg is inmiddels een begrip.

Het project kostte enkele miljoenen, maar is het volgens Brink elke cent waard. Ook topsporters hebben de berg ontdekt: volgende week wordt er voor het tweede jaar op rij het Nederlands Kampioenschap wielrennen gereden, gevolgd door het Europees Kampioenschap veldrijden eind dit jaar.

40 gebieden

De VAM-berg is inmiddels ook bij bestuurders in de rest van het land opgevallen. Die kijken het concept maar wat graag af. Fietsjournalist Bram de Vrind 'verzamelt' fietsbergen en heeft er inmiddels zo'n veertig gevonden.

In het verleden werden er golfbanen op vuilstortplaatsen aangelegd. Tegenwoordig worden ze omgebouwd tot skibanen, fietsparcoursen, natuurgebieden en locaties voor zonnepanelen.

Duurzame energie

Dat er steeds meer recreatiegebieden op oude stortplaatsen worden aangelegd, komt volgens Erik Kuiper van Afvalzorg omdat mensen ruimte en duurzaamheid steeds belangrijker vinden.

Kuiper is namens Afvalzorg nauw betrokken bij het opnieuw inrichten van stortplaatsen. Zo wordt er nu gewerkt aan een nieuw recreatiegebied in Almere op een voormalige stortplaats van 50 hectare. Bovenop de stortheuvels komt een zonnepark en daaromheen een mountainbike-parcours.

Bron: Afvalzorg

Recyclen en veiligheidseisen

Naast de behoefte aan ruimte voor recreatie en duurzaamheid, zijn de vuilstortplaatsen ook vaak niet meer in gebruik. Er zijn er simpelweg minder nodig. Kuiper: "We recyclen meer, hergebruiken en verbranden. Storten is het laatste wat er gebeurt. Het laatste restje wat we niet circulair kunnen gebruiken."

Daarnaast worden volgens hem aan stortplaatsen die nog in gebruik zijn, hoge veiligheidseisen gesteld. "Steeds minder stortplaatsen voldoen aan die eisen. Er zijn er nog negentien actief. Aan alle andere stortplaatsen kan op termijn een nieuw leven worden gegeven."

Bron: Afvalzorg

Veiligheid

Wel blijven de oude stortplaatsen, hoe mooi ze er ook uitzien aan de buitenkant, een verzameling van rommel en vervuilende stoffen. Volgens Kuiper wordt er alles aan gedaan om te voorkomen dat deze alsnog naar de omgeving lekken.

"Veiligheid staat voorop. De stortplaats moet worden afgedicht en er moet een drainage aangelegd worden, zodat we het regenwater kunnen afvoeren. Dat geldt ook voor het gas, anders krijg je methaan in de lucht en dat is dertig keer slechter voor het milieu dan CO2. Dat wordt dus afgevangen en continu gemonitord." Ook gedeputeerde Henk Brink van de provincie Drenthe benadrukt dat veiligheid een belangrijk aspect is bij het succesvol verduurzamen van de vuilstort.

Bijzondere metamorfose

Intussen zijn ze in Wijster druk bezig met de voorbereidingen van de Nederlandse Kampioenschappen wielrennen. Organisator Thijs Rondhuis is erg blij met de nieuwe Nederlandse berg.

"In het vlakke landschap van Noord-Nederland sta je voor een berg van 60 meter hoog. Iedereen die daar komt, hoor je erover. Het is ook nog een lastige berg, die niet onderdoet voor de Zuid-Limburgse heuvels. Ik kende de berg al als vuilnisbult. Het was een plek waar 25 jaar geleden niemand wilde zijn. Nu is het een plek voor gezinnen. Dat is wel een bijzondere metamorfose."

De NK-organisator verklapte ook nog een kleine primeur aan onze verslaggever, want ook volgend jaar is het Nederlands Kampioenschap wielrennen naar alle waarschijnlijkheid weer op de VAM-berg.

Nog hogere berg

Overigens zijn ze nu nog niet klaar in Drenthe, want er komt een tweede berg naast de VAM-berg: het Dak van Drenthe. Dat moet een plateau van 800 meter lang, 30 tot 40 meter breed en 20 meter hoger worden dan de VAM-berg.

Over 2 jaar moeten ook daar fietsers en wandelaars overheen kunnen. Voor gedeputeerde Henk Brink zijn dan alle ambities wel gehaald: "Ik heb mijn ziel en zaligheid in Drenthe als fietsprovincie gelegd. Dat is volgens mij best wel gelukt."