Israël viel Iran aan om mogelijke kernbommen, maar hoe ver waren ze? 'Had binnen 3 tot 6 maanden kunnen afvuren'

Zelf zegt Iran dat ze al 20 jaar geleden gestopt zijn met de ontwikkeling van kernwapens. Maar internationaal wordt daar anders over gedacht. Zo wordt er gezegd dat Iran ver is met het 'verrijken van uranium', het radioactieve metaal dat wordt gebruikt bij het maken van kernwapens.

Iran verrijkt uranium?

Verrijken is eigenlijk het bewerken van de stof, zodat het gebruikt kan worden in wapens. Atoomfysicus Wim Turkenburg legt uit: "In natuurlijke uranium zitten twee belangrijke isotopen (verschillende versies van een element met hetzelfde atoomnummer, red.). Dat is uranium-235 en uranium-238."

"Om een kernbom te maken wil je vooral dat uranium-235 hebben. Maar natuurlijk uranium bestaat daar maar 0,7 procent uit", vertelt Turkenburg. Wil je een militaire bom maken, dan moet het uranium bestaan uit 90 procent uranium-235, weet de atoomfysicus. En om dat voor elkaar te krijgen, moet er dus veel gebeuren.

Heel dichtbij

Van Iran wordt gezegd dat ze daar al heel dichtbij zijn, 60 procent. "Daarmee kan je ook al een nucleair explosief maken." En, gaat Turkenburg verder, als Iran al op die 60 procent zat had het niet lang geduurd voordat ze op 90 procent kwamen.

"Ik denk dat ze in een paar dagen tot een paar weken van 60 naar die 90 procent zouden kunnen gaan." Dan is de bom nog niet gemaakt, maar de speciale technologie die daarvoor nodig is onderzoekt Iran ook al heel lang.

'Dit heeft Israël vaker gedaan'

Met deze aanval lijkt het atoomprogramma in Iran weer een stuk teruggezet te zijn. "Los van de deskundigen die zijn gedood, zijn er op heel veel plekken bombardementen geweest om apparatuur onklaar te maken", weet Turkenburg. "Dat heeft Israël al vaker gedaan, zo hebben ze in het verleden een reactor die in aanbouw was gebombardeerd. Dat hebben ze nu opnieuw gedaan en daar gaan ze mee door."

Daar voegt Turkenburg wel aan toe dat Israël niet bij alle apparatuur kan. "Want uranium wordt ook verrijkt diep in een berg in de ondergrond en daar kunnen ze waarschijnlijk niet bij met hun bombardementen."

'Iran is een paar jaar achteruit gezet'

Maar wat nu geraakt is, kan flink invloed hebben, denkt de atoomfysicus. "Iran wordt misschien wel een paar jaar achteruit gezet in de voortgang van de ontwikkeling van die technologie."

Dat terwijl een kernwapen dus binnen handbereik leek te liggen voor het land. "Als ze werkelijk een atoombom zouden willen maken, denk ik dat ze daar in misschien 3 tot 6 maanden zo'n bom hadden kunnen afvuren."

Andere mogelijkheden

Dat wil alleen niet zeggen dat zo'n wapen nu voor Iran heel moeilijk te krijgen is. "In uiterste nood kan Iran misschien een beroep doen op een ander land, - een voor hen bevriende natie, denk aan Noord-Korea, - of die niet kunnen helpen met bijvoorbeeld het leveren van een atoombom. Dat is denkbaar."

Een ander land dat nog een rol speelt in het hele verhaal, is de VS. Die wil namelijk een deal sluiten met Iran over het nucleaire programma van dat land en wat ze daarmee mogen doen. Op die manier wil Amerika voorkomen dat Iran kernwapens maakt. In ruil daarvoor zouden er minder strenge sancties gelden voor het land.

Deal met Verenigde Staten

In 2015 was al een soortgelijke atoomdeal gesloten, maar daar stapte president Donald Trump in zijn eerste termijn uit. En tot nu toe gaat het sluiten van de nieuwe deal moeizaam, de VS wil dat Iran helemaal stopt met het verrijken van uranium, "maar dat vindt Iran te ver gaan", weet Turkenburg hierover.

Of die deal door deze ontwikkeling helemaal van tafel is? Turkenburg denkt van niet. "In principe zullen die gesprekken wel gewoon doorgaan. Er moet een oplossing komen. Het is linksom of rechtsom."