Het WK Allround schaatsen in het Olympisch Stadion kende een dramatische ontknoping voor de Noor Sverre Lunde Pedersen. Na drie afstanden stond hij comfortabel aan de leiding in het klassement. "Hij rijdt rond als een kampioen", luidde het schaatscommentaar op de afsluitende 10 kilometer, maar kort na die opmerking ging Pedersen onderuit. Weg voorsprong, weg titel. Een topfavoriet die zijn allroundtitel op een onhandige manier verspeelt: dat doet denken aan de verkeerde wissel van Jan Bols in Heerenveen in de winter van 1971.

Op het toernooi in 1971 reden de Nederlandse 'grootheden' Ard Schenk, titelverdediger, en Kees Verkerk ook rond. Maar Bols leek topfavoriet na het behalen van de Nederlandse allroundtitel. Was hij dat in zijn ogen ook? "Normaal gesproken reed ik niet zo'n goede 500 meter, maar die was nu geweldig. Ik reed ook nog een goede 5 kilometer. Mijn uitgangspositie was super." Op die bewuste 5 kilometer ging het alleen fout. Bols reed zijn rit uit, behaalde de tweede tijd, maar bleek verkeerd te hebben gewisseld.

Verschillende dingen speelden mee waardoor dat kon gebeuren. "Het was zo'n enthousiast stadion, de speaker was enthousiast, ik was helemaal in goeden doen." Bols' coach Leen Pfrommer schakelde over op een sneller schema, en Bols besloot op het allerlaatste moment pas te gaan wisselen. "Ik reed met mijn stomme kop de buitenbocht in, en het had de binnenbocht moeten zijn," herinnert hij zich.

Bommelding voor scheidsrechter Henny Roos

"Ga maar naar de heer Roos toe." Dat was het eerste wat coach Pfrommer tegen Jan Bols zei na zijn gemaakte fout. Henny Roos was de scheidsrechter van dienst op het allroundtoernooi. Roos gaf hoop op een goede afloop. "Hij zei: 'ik denk dat ik het wel klaar, want je rijdt te veel", vertelt Bols. Doordat hij de buitenbocht inreed, in plaats van de binnenbocht, had Bols een langere afstand afgelegd dan de andere schaatsers én alsnog een snelle tijd gereden. Uiteindelijk bleken de reglementen onverbiddelijk. "Ze durfden het nog niet te zeggen toen het publiek nog in het stadion was. Pas op de terugweg hoorden veel mensen dat ik was gediskwalificeerd."

Jan Bols met scheidsrechter Henny Roos na zijn diskwalificatie

De volgende dag verscheen Bols gewoon weer in het stadion, maar scheidsrechter Roos kwam niet meer terug. Pas 35 jaar na het toernooi onhulde de zoon van Roos, Piet-Hein, dat zijn vader een bommelding ontving na zijn controversiële beslissing. Er zou een bom in zijn auto zijn gestopt. Hij en zijn familie werden onder politie-escorte naar hun hotel gebracht. "Een hele toestand. Dat was wel lullig hoor", aldus Jan Bols.

Ook de uiteindelijke winnaar van het toernooi in 1971, de Noor Dag Fornæss, moest het ontgelden. Hij kreeg vanuit het publiek een paraplu naar zijn hoofd gegooid en werd tot op het laatste moment uitgefloten. "Die jongen kon daar niks aan doen. Ik was fout en hij niet." Coach Pfrommer moest het publiek uiteindelijk via de speakers tot de orde roepen. "Maar het was toch lastig voor hen om dat te accepteren op dat moment", weet Bols zich te herinneren.

Dramatischer voor Pedersen

Terug naar 2018. Volgens Jan Bols stond Sverre Lunde Pedersen er nog veel beter voor dan hij in 1971. "Het is daarom misschien nog wel dramatischer voor hem. Valt 'ie op zijn snuitert, en dan staat hij nog langzaam op ook. Maar hij werd door het Nederlands publiek wel goed aangespoord om de achtervolging weer in te zetten." Bols denkt terug aan 1971: "Bij ons werd het een beetje een puinhoop."

Na afloop van het toernooi gaf Pedersen aan dat hij het zichzelf misschien wel nooit kan vergeven. "Ik kan me niet eens herinneren wanneer ik voor het laatst gevallen ben en dan gebeurt het me uitgerekend bij dit WK", was de reactie van de Noor.

Schaatsen in het Olympisch Stadion

Is Bols eigenlijk voorstander van een schaatstoernooi in de buitenlucht van het Olympisch Stadion? Terugkijkend naar vroeger, toen er alleen maar buiten werd geschaatst, vindt hij het wel een klein beetje vreemd. "Vroeger hebben we gevochten voor de gelijke omstandigheden van binnen rijden. En nu willen we weer met z'n allen naar buiten." Maar: om de enorme sfeer in het publiek kan ook Bols niet heen. "Als rijder is het natuurlijk fantastisch om in zo’n stadion door een publiek van twintigduizend man gedragen te worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.