“Rechtszaal is geen voetbalveld”

Sinds juni 2011 is Herman Bolhaar de nieuwe voorzitter van het College van procureurs-generaal. Hij wil een cultuuromslag binnen het Openbaar Ministerie. Hij vindt dat het OM scherper moet gaan voor waarheidsvinding om zo gerechtelijke dwalingen te voorkomen.

Bolhaar in EenVandaag: “Een rechtszaal is geen voetbalveld, het gaat daar niet over winnen of verliezen. Het gaat om een integere zoektocht naar de waarheid in het kader van een strafproces. En daar hebben het Openbaar Ministerie maar ook alle andere partijen en spelers in dat strafproces een hele belangrijke rol om in een scherpe discussie elkaar de maat te nemen en goed te toetsen of datgene wat ten laste wordt gelegd, de toets der kritiek kan doorstaan.”

Vrijspraak durven vragen

Bolhaar was aanwezig tijdens de uitreiking van de Publicatieprijs van de Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie waar rechtspsycholoog professor Van Koppen de publicatieprijs 2011 uitgereikt kreeg. Het thema van de bijeenkomst: “Hoe voorkom je gerechtelijke dwalingen?” Bolhaar wil dat het Openbaar Ministerie zich verder specialiseert maar ook vaker de handdoek in de ring durft te gooien om zo mogelijk gerechtelijke dwalingen te voorkomen. Bolhaar: “We moeten in de eerste plaats absolute topkwaliteit leveren in vakkennis, en deze ook bijhouden op nieuwe specialismen zoals DNA, wetenschap, forensische wetenschap. Daarnaast moeten we zelfkritisch en open blijven, open blijven staan voor opvattingen vanuit de buitenwereld, reflectie blijven plegen. Maar ook, beslissingen durven nemen, lef tonen heb ik dat genoemd, en die beslissing kan ook zijn dat je na een onderzoek ter terechtzitting vrijspraak vraagt.”

Schiedammer-parkmoord omslagpunt

De geruchtmakende Schiedammer-parkmoord, waarbij een onschuldige vier jaar vast zat tot het moment dat de dader zich meldde, was een keerpunt voor het Openbaar Ministerie. “Na de Schiedammer parkmoord is de grote omslag gekomen (…). Voor het OM was het allerbelangrijkste vakkennis opbrengen om nieuwe ontwikkelingen te kunnen blijven volgen, een open onderzoekshouding, kritische reflectie naar elkaar en je mening blijven toetsen en hertoetsen. We hebben ernstig een been moeten bijtrekken om het maar eens zo te zeggen”, aldus Herman Bolhaar.

Omgang met kritiek

Kritiek op het OM hoort erbij, zo stelt Bolhaar: “Als je voor het applaus wilt werken, moet je niet bij het Openbaar Ministerie gaan werken. Wij worden terecht heel kritisch gevolgd omdat we ook zware bevoegdheden hebben en vaak ook ingrijpend moeten ingrijpen in de vrijheden van de burger, om die burger en ook andere burgers te beschermen. Dat moet heel kritisch gevolgd worden, dat hoort bij ons werk.”