Poetin stopt door nieuwe sancties niet met oorlog, maar pijn doen ze wel: 'Er komt misschien een breekpunt'

De roep om nieuwe sancties aan Rusland op te leggen wordt steeds luider, nadat het land een gedeeltelijke mobilisatie aankondigde. Alhoewel die Poetin niet op andere gedachten brengen, zijn er wel andere argumenten die voor nieuwe sancties pleiten.

Dat zegt advocaat en sanctieonderzoeker Heleen over de Linden van de Rijksuniversiteit Groningen. Volgens haar kunnen sancties vanuit de Europese Unie voor meer onrust binnen Rusland zorgen. Ze geven Europa bovendien een betere onderhandelingspositie. "Want er komt een moment dat er met Poetin onderhandeld moet worden."

Achtste sanctiepakket

Half oktober wordt er in de EU gestemd over een achtste sanctiepakket tegen Rusland. Hoe dat pakket er precies uitziet, is nog niet bekend.

Een van de nieuwe maatregelen die op tafel ligt is het afsluiten van de laatste Russische banken van het internationale SWIFT-systeem. Ook worden mogelijk nog meer Russische oligarchen op de sanctielijst gezet.

Niet weerhouden

Volgens Over de Linden zal het Poetin niet weerhouden van zijn plannen. Dat bewijs is alleen al geleverd door naar de uitwerking van eerdere sanctiepakketten te kijken. "Die hebben Poetin ook niet bewogen tot het stoppen met de oorlog."

De Russische president heeft duidelijke plannen met het referendum in de vier Oekraïense gebieden, zegt de sanctieonderzoeker. "Die wil hij zo snel mogelijk Russisch maken. Ik denk dat Poetin zich eerder afvraagt waar Europa mee bezig is. 'Begrijpen ze mijn boodschap nou nog steeds niet?', zal hij denken, gezien de dreigementen."

Sancties doen Rusland pijn

Wat eerdere sanctiepakketten wel hebben uitgewezen, is dat ze impact hebben. "Het raakt de Russische economie en bevolking flink. Dat zeggen de Russen zelf ook, bijvoorbeeld in de pers. Recentelijk werd het op een groot economisch forum in Vladivostok ook gezegd."

Vooral de sancties die de technologie raken, doen Rusland pijn, zegt Over de Linden. De Russen hebben nog altijd geen vervanging voor de import van chips gevonden die nodig zijn voor oorlogsmateriaal. "De voorraden raken op. Daarom vraagt het land nu al om oude bankpassen in te leveren. Ze proberen de chips heel inventief te recyclen."

Breekpunt

Een nieuw achtste sanctiepakket zal Rusland nog verder in het nauw drijven, denkt de sanctieonderzoeker. "Poetin zegt dat hij van twee kanten wordt aangevallen: aan het front met wapens en economisch door de sancties."

Het is zaak om door te blijven gaan met sancties opleggen aan het land. "Er komt misschien een keer een breekpunt bij de oligarchen of de bevolking, dat alles bij elkaar - de sancties en de mobilisatie - ze te veel wordt. Dan krijgen we een verandering."

Koehandel drijven

Een andere reden is de betere onderhandelingspositie die het Westen zich met meer sancties verschaft.

"Als je veel sancties hebt liggen, kun je koehandel drijven. Met meer sancties heb je meer om mee te ruilen."

Gereedschapskist

En meer sancties inzetten kan ook, denkt Over de Linden. Want de gereedschapskist met sancties is nog lang niet leeg. "Er liggen al zeven sanctiepakketten, maar die kan je nog finetunen. Er kunnen bijvoorbeeld meer oligarchen en bedrijven op de sanctielijst."

Uiteindelijk kun je zelfs toe naar een situatie waar Noord-Korea mee te maken heeft. "Daar geldt een algehele boycot voor. Dan mag je niks meer importeren en exporteren. En je kan de sanctielijst ook qua duur oprekken. Er zijn dus allerlei mogelijkheden."

Dwarsliggen

Het is overigens onzeker of er daadwerkelijk een nieuwe sanctiepakket vanuit de EU komt. Het pakket moet door alle 27 lidstaten unaniem worden goedgekeurd.

"President Orbán van Hongarije heeft al vaker gezegd geen voorstander te zijn van de sancties. Er is een grote kans dat hij dwars gaat liggen."