radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Op vakantie gaan normaal? Annemiek moet wekenlang minder boodschappen doen voor dagje weg met haar dochter

Op vakantie gaan normaal? Annemiek moet wekenlang minder boodschappen doen voor dagje weg met haar dochter
Annemiek Mijnders
Bron: Eigen foto

Voor duizenden mensen, onder wie Annemiek, is op vakantie gaan niet vanzelfsprekend. Om haar dochter een dagje mee te kunnen nemen naar het zwembad moet ze weken besparen op haar boodschappen. "Dan maar wat vaker een broodje ei als avondeten."

Witte stranden, felle zon, culinaire hoogstandjes: voor veel mensen betekent 'vakantie' reizen naar het buitenland om te kunnen genieten van de cultuur, natuur, rust of juist sportieve activiteiten. Maar voor alleenstaande moeder Annemiek Mijnders (34) uit Oude Pekela heeft vakantie een andere betekenis.

'Ik kan het niet betalen'

"Ik kom nét rond elke maand", vertelt ze. "Dat betekent dat ik nooit spontaan dingen kan doen: niet zomaar een ijsje halen op een warme zomerdag of even naar het zwembad met mijn dochter. Alles moet ik berekenen: wat doe ik wel, wat doe ik niet?"

Een andere keuze heeft ze niet, legt ze uit. "Om medische redenen ben ik arbeidsongeschikt verklaard. Hierdoor krijg ik een uitkering en moet ik het doen met 50 à 60 euro per week voor boodschappen. Aan het einde van de maand houd ik niks over. Dus hoe graag ik ook leuke dingen wil ondernemen met mijn dochter in de vakantieperiode, ik kan het niet betalen."

Ander beeld bij vakantie

Terwijl veel mensen zich juist verheugen op de zomervakantie is Annemiek wekenlang bezig met bezuinigen op de boodschappen zodat ze een klein bedrag kan sparen voor een uitje. "Hierdoor heb ik een ander beeld van vakantie dan de meesten."

"Als ik 4 weken achter elkaar 5 euro bespaar op mijn boodschappen, dan krijg ik het financieel rond om 1 dagje naar het zwembad te gaan met mijn dochter. Dan sla ik misschien wel een paar fatsoenlijke avondmaaltijden over, maar dan kan ik haar tenminste wel een leuk dagje weg bezorgen in haar schoolvakantie. Elke euro telt."

Bekijk ook

Nederlanders in armoede

Annemiek is niet de enige die moeite heeft om rond te komen. Volgens cijfers van statistiekbureau CBS waren er in 2022 zo'n 640.000 Nederlanders die tot een huishouden behoren met een inkomen onder de zogenoemde 'lage inkomensgrens'. Dat zijn mensen die in armoede leven of risico lopen in armoede te belanden.

Door hun financiële situatie kunnen deze gezinnen niet gemakkelijk met vakantie. Daarom zijn verschillende initiatieven in het land om ervoor te zorgen dat mensen met weinig geld alsnog een dagje of weekje weg kunnen.

Eigen vervoer regelen

Een organisatie die zich inzet voor deze groep is De Vakantiebank. Deze stichting wil mensen met een inkomen rond het bijstandsniveau een zorgeloze vakantieweek bezorgen op een leuke en ontspannende plek in Nederland. Annemiek kent het initiatief: "Ik vind het goed dat zulke organisaties bestaan."

"Het is alleen jammer dat zij beperkt plek hebben", vervolgt ze. "Bovendien moet je zelf je vervoer regelen naar de vakantiebestemming, want dat betalen zij niet. Dat maakt het lastig in mijn geval, want ik heb geen rijbewijs en geen auto. Openbaar vervoer kost me ook weer extra geld, en dat heb ik niet."

Bekijk ook

Vakantiefoto's op sociale media

"Ik kom zelf uit een bijstandsgezin", gaat Annemiek verder. "Op vakantie naar het buitenland gingen wij sowieso nooit, dus dat mis ik nu ook niet echt. Ik ben heel blij dat mijn ex-man haar in het najaar meeneemt naar een kindercamping, dan is ze er toch even uit. Maar ik vind het heel pijnlijk dat ik dat niet eens aan mijn dochter kan geven."

Sociale media versterken haar gevoel. Zodra ze door haar tijdlijn op Facebook scrolt, ziet ze de ene vakantiefoto na de andere. "Ik gun het die mensen natuurlijk echt: als je het geld hebt, dan moet je het doen. Maar aan de andere kant denk ik: dat had ik ook wel gewild."

'Dochter mag niets tekort komen'

Ondanks haar financiële beperkingen probeert de alleenstaande moeder zoveel mogelijk kosteloze of goedkope activiteiten te organiseren in de vakantieperiode. "Ik kan mijn dochter misschien niet meenemen naar een camping, maar ik neem haar wel mee naar het bos om te wandelen, we knutselen samen en we gaan naar de bibliotheek om boeken te lezen."

Het wijkcentrum organiseert ook een paar 'kindermiddagen'. "Daar kunnen ze met elkaar stoepkrijten of spelen op het springkussen." Hierdoor kan haar dochter toch even haar energie kwijt, vertelt Annemiek. "Gelukkig heb ik nog nooit aan haar gemerkt dat ze iets tekort kwam. Dat vind ik het allerbelangrijkst. Ik ben namelijk best bereid om mezelf weg te cijferen, zolang mijn dochter maar gelukkig is."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Het belang van computerchips en waarom steeds meer landen ze zelf willen produceren

Het belang van computerchips en waarom steeds meer landen ze zelf willen produceren
De chipindustrie is voor veel landen erg interessant
Bron: ANP en AFP

Het maken van chips voor in apparaten: voor veel landen wordt dat een steeds interessantere industrie. Zeker nu de Chinese app DeepSeek op het toneel is verschenen. Maar hoe zit dat precies? "Heeft grote gevolgen voor een land."

Smartphones, stofzuigers en elektrische auto's: in een heleboel apparaten die we dagelijks gebruiken, zitten computerchips. "Maar, ze zitten ook in drones, wapens en in militaire systemen", vertelt Maaike Okano-Heijmans. En dat is een belangrijke reden waarom de industrie voor veel wereldleiders zo interessant is.

Wat is een chip?

Maaike Okano-Heijmans is onderzoeker bij het Clingendael instituut en programmaleider Geopolitiek van Technologie en Digitalisering, en weet daardoor alles over chips en het belang van deze technologie. "Wie de beste chips heeft, heeft ook de beste aanvals- of verdedigingskracht." Een goede reden om erin te investeren, dus.

Maar wat is een chip precies? Okano-Heijmans legt uit: "Het is een heel klein plaatje dat wordt gemaakt van silicium, een halfgeleidend materiaal, dat gegevens kan opslaan of doorgeven via piepkleine elektronische schakelingen."

Geheugenchip en processorchip

Chips kun je daarom ook wel de 'hersenen' noemen van heel veel apparaten die we tegenwoordig gebruiken. "Denk bijvoorbeeld aan een stofzuigers en lichtschakelaars die je op afstand kan bedienen, dus steeds intelligenter worden."

Volgens de onderzoeker zijn er twee type chips die belangrijk zijn voor de chipindustrie: de geheugenchip en de processor-chip. "De ene chip slaat informatie op en de ander geeft opdrachten door aan een apparaat, zoals je smartphone."

Maaike Okano-Heijmans
Bron: Clingendael
Maaike Okano-Heijmans

Bekijk ook

Hoe kleiner, hoe krachtiger

Chips worden al decennialang gebruikt en worden nog steeds verfijnd, gaat ze verder. "De ontwikkeling en massaproductie van chips begon in Silicon Valley."

Al zagen die er toen nog wel heel anders uit: "Computers waren vroeger ook een stuk groter, omdat de chips minder sterk waren. Doordat de chips steeds krachtiger werden en steeds meer konden doen, hadden we minder ruimte nodig. Het gevolg: chips werden automatisch kleiner."

Evolutie van chips

"Het feit dat wij nu met een telefoon kunnen rondlopen in plaats van dat die ergens in huis moet staan, heeft alles te maken met de evolutie van chips", gaat de onderzoeker verder.

"Hoe meer geleiders op de chips geprint kunnen worden, hoe krachtiger de chip." Daarom zijn kleine chips erg in trek bij verkopers van alledaagse 'slimme' apparaten.

DeepSeek

Naast smartphones en drones worden chips ook gebruikt voor datacentra en slimme AI-modellen. Dat is waar de interesse van veel landen vooral ligt. "2 jaar geleden werd ChatGPT gelanceerd en deze week zagen we de Chinese variant DeepSeek daarop volgen."

Tot nu toe werd gedacht dat voor dit soort modellen de slimste chips gebruikt moesten worden, maar volgens China is dat bij DeepSeek niet het geval.

Gevolgen voor ASML

Die ontwikkeling is spannend voor de chipindustrie, legt de onderzoeker uit. "DeepSeek laat zien dat het met minder slimme chips ook mogelijk is." Dat kan bijvoorbeeld grote gevolgen hebben voor de Nederlandse chipmachinebouwer ASML, dat zich al jaren bezighoudt met de ontwikkeling van snellere en efficiëntere chipmachines.

Na de lancering van DeepSeek kregen de aandelen van ASML en andere chipbedrijven daarom een flinke klap op de beurs. Toch is nog niet helemaal zeker of het Chinese DeepSeek ook de precieze waarheid vertelt over de chips in hun AI-chatbot.

Bekijk ook

Grote spelers van de chipindustrie

Verschillende landen hebben verschillende expertises op het gebied van chips. "In Nederland is ASML dus een topspeler in het maken van machines die geavanceerde chips produceren. Maar om een chip te maken heb je vervolgens software nodig die daarop komt. Hier zijn Amerikanen weer vreselijk goed in."

Dan zijn er ook nog bedrijven nodig die de software daadwerkelijk op de chip zetten. "Veel van dit soort bedrijven zitten in Oost-Azië zoals Taiwan, en Zuid-Korea.

'Niet altijd slimme chips nodig'

ASML is het enige bedrijf ter wereld dat chipmachines maakt voor de allerslimste chips, gaat Okano-Heijmans verder. "Maar niet iedere fabrikant heeft de slimste chips nodig, want een stofzuiger kan prima een eenvoudige chip bevatten."

Nu de doorbraak van het Chinese DeepSeek laat zien dat mogelijk ook een eenvoudigere chip ingewikkeld werk kan verrichten, zet dat de techindustrie aan het denken. "We hebben geprobeerd de technologische ontwikkeling in China af te remmen, bijvoorbeeld door een exportverbod op de meest geavanceerde technologie. Het lijkt er nu op dat dit onvoldoende effect heeft."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

Afschrikwekkend effect

India is een van de landen die hard bezig is om zelf een eigen industrie op te bouwen. "Want iedereen realiseert zich dat wanneer je een fabriek op eigen grond hebt staan, het makkelijker wordt om chips te blijven maken", vertelt Okano-Heijmans. "Maar daar heb je wel toegang tot bepaalde grondstoffen voor nodig, zoals germanium en gallium. Die heeft India niet veel op eigen bodem."

Het hebben van een chipindustrie kan daarnaast ook een afschrikwekkend effect hebben omdat de hele wereld chips nodig heeft, zegt de onderzoeker. "Dit is het geval voor Taiwan. Het land heeft een enorme chipindustrie en deze is belangrijk voor China en de rest van de wereld." China, dat Taiwan beschouwt als opstandige provincie, zal het land daarom mogelijk minder snel aanvallen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant