Op 60-jarige leeftijd veganist worden. Nicole en Hans uit Friesland deden dat. Het echtpaar maakt zich zorgen om het veranderende klimaat en wil een voorbeeld zijn voor andere 60-plussers. Maar ze krijgen niet alleen maar positieve reacties.

Wat ze het meest mist, nu ze is overgestapt? "Kaas", zegt Nicole (63) beslist. Zij en haar man Hans (66) aten al vegetarisch, maar vanwege hun zorgen over het veranderende klimaat besloten ze om over te stappen op een volledig plantaardig dieet. "We voelen ons verantwoordelijk voor de klimaatverandering."

Niet iedereen positief

Het stel runde 20 jaar lang een tapasrestaurant in Nijmegen. Eten en koken speelden dus altijd al een belangrijke rol in hun leven. De laatste jaren verdiepten ze zich meer in de belasting van vlees en andere dierlijke producten op het klimaat.

Niet iedereen reageert positief. Nicole: "Als 60-plussers krijgen we te horen dat wij de wereld naar de kloten hebben geholpen en dat we nu nog even goede sier willen maken." Maar met negativiteit willen ze zich zo min mogelijk bezighouden: "We genieten nog net zo van onze maaltijden als eerder. Bovendien is er niks mis mee om je verkeerde gedrag alsnog bij te stellen, toch?"

Goed etiketten lezen

Maar het is bepaald niet makkelijk, vervolgt Nicole. Iemand die vegan is, eet naast geen vlees en vis ook geen producten die dierlijke ingrediënten bevatten. Dat houdt in: geen melk, yoghurt, eieren, honing of kaas. Om te voorkomen dat Nicole en haar man belangrijke voedingsstoffen mislopen, slikken ze daarom standaard vitamine B12 bij.

"In het begin was het erg moeilijk", vertelt Nicole. Ze schrok in de supermarkt van de hoeveelheid aan producten met dierlijke ingrediënten. "Je moet echt goed de etiketten lezen."

'Supermarkt leuker dan pretpark'

Gelukkig vindt Nicole het niet erg om naar de supermarkt te gaan. Ze vindt het zelfs een uitje. "Een supermarkt is voor mij leuker dan een pretpark", lacht ze. Ook probeert ze graag nieuwe recepten uit. En die bestaan echt niet alleen uit groenten.

"Het beeld dat mensen hebben dat je als vegan als een soort konijn leeft, klopt van geen kant." Toch is dat vaak wat ze hoort, als ze vertelt dat ze veganistisch eet. Het valt haar op dat mensen in haar omgeving vaak negatief kijken naar een plantaardig bestaan. "Dat is nergens voor nodig!"

Zelf kaas maken

"We eten heel gevarieerd. Zo heb ik geprobeerd om mozzarella te maken met cashewnotenmeel", vertelt Nicole. Maar na het maken was ze niet tevreden over de kaassmaak. "Ik zoek dan verder naar een beter recept. Op gegeven moment krijg je daar handigheid in." Het is volgens haar sowieso beter om sommige producten zelf te maken, omdat er vaak veel ongezonde smaakmakers aan kant-en-klare producten worden toegevoegd.

Zo heeft ze 'een waanzinnig goed recept' gevonden waarbij je van tofu 'roerei' maakt. "Echt, je hebt niet door dat er geen ei in zit. Dat eten wij allebei heel graag. Het is hartstikke lekker en zeker een aanrader", vertelt ze enthousiast.

Eigen receptenboek

Voor haar plantaardige maaltijden haalt Nicole inspiratie uit bestaande recepten, waar ze dan haar eigen draai aan geeft. Haar recepten bundelt ze in haar eigen Friese receptenboek.

Eén van die recepten is de kikkererwten-tonijn-salade - zonder tonijn uiteraard - maar met dezelfde smaak en structuur. "Op het moment dat iets is gelukt is, dan hou ik dat apart en schrijf ik het op." Ze benadrukt dat haar gerechten in een half uur tot drie kwartier klaar moeten zijn. Nicole hoopt hiermee twijfelaars over de streep te trekken toch eens een veganistisch recept te proberen.

Bron: Eigen beeld

1/2Een vegan recept van de kikkererwten-tonijnsalade van Nicole

Slim boodschappen doen

Mensen die het willen proberen raadt Nicole aan om te beginnen met het roosteren van groenten zoals spruitjes en zoete aardappelen. "En doe daar dan eens geen vlees bij. Pak desnoods een vegan burger uit de supermarkt. Doe eens wat anders dan je gewend bent."

Of Nicole en Hans veel geld kwijt zijn aan plantaardige alternatieven? Dat valt mee, zegt Nicole. "Vleesvervangers uit de supermarkt zijn duurder dan dingen die je zelf klaarmaakt. Maar ik kijk waar de producten het voordeligst zijn en haal ze daar." Bovendien hoeft niet alles van een A-merk te zijn, vindt Nicole. "Dat is echt niet altijd lekkerder."

Opgeblazen, zweten en slecht slapen

Ondanks dat veganistisch eten uitdagingen met zich meebrengt, merken Nicole en Hans vooral de positieve effecten. Zo voelen ze zich een stuk fitter en hebben ze een minder opgeblazen gevoel na het eten.

Dat laatste merkte Nicole gelijk nadat ze onlangs met haar man uiteten ging en de verleiding niet kon weerstaan om een stukje vlees te proberen. "Ik voelde me opgeblazen, het zweet brak me uit en ik sliep slechter." Hoewel het echtpaar veganistisch eet, maken ze in restaurants soms toch nog een uitzondering. Ook als vrienden haar uitnodigen wil ze, zoals ze zelf zegt, 'niet moeilijk doen'.

Ideale echtgenoot

En wat de pot vanavond schaft? Daar is Nicole duidelijk in: "Het wordt vandaag een plantaardige hamburger met sla, cherrytomaatjes en een dressing van cashewnoten met balsamicoazijn."

Nicole omschrijft Hans als de 'ideale echtgenoot'. "Ik heb hem niets op hoeven dringen. Hij eet toegewijd veganistisch en vindt het leuk en goed om te doen. Het helpt dat je het samen doet."

Bron: EenVandaag

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."