Voor- en tegenstanders van het natuurbeheer in de Oostvaardersplassen buitelen al jaren over elkaar heen. Iedere winter sterven er honderden dieren, volgens voorstanders een natuurlijke gang van zaken, maar volgens tegenstanders een hongerdood van dieren in een afgesloten natuurgebied. EenVandaag ging de afgelopen maanden op verschillende momenten kijken en ontdekte veel stervende dieren, aan het eind van hun Latijn. Voor de camera sterft een hert dat niet meer op zijn poten kan staan en in het water valt. ‘Waar zijn ze nu met de kogel?’, vraagt wandelaar Tonny Lenselink zich af. In EénVandaag een onthullend verslag.

Elke strenge winter, ook deze, leggen honderden, soms bijna duizend dieren het loodje in het natuurgebied. Volgens Staatsbosbeheer vindt er op deze manier een natuurlijke selectie plaats bij de edelherten, konikspaarden en Heckrunderen. Bovendien zouden de echt zwakke dieren op tijd uit hun lijden worden verlost door een kogel. Zijn de Oostvaardersplassen, het natuurgebied tussen Almere en Lelystad, kortom geslaagd als moderne oernatuur waarin de dieren met rust moeten worden gelaten?

Tegenstanders vinden het door een spoorlijn en hekken afgesloten gebied niets anders dan een natuurpark, waar de dieren hun natuurlijke gedrag niet goed kunnen uitleven. In de winter trekken ze bij voedselgebrek normaal gesproken naar een ander gebied, maar dat kan niet in de Oostvaardersplassen. Met als gevolg teveel dieren op een te klein grondgebied die massaal honger lijden en doodgaan. ‘Men creëert hier bewust hulpbehoevende dieren, maar steekt geen poot uit. Dat vind ik pedant’, vindt oud-hoogleraar Dier en Recht Dirk Boon.

Minister Verburg liet gisteren weten dat de sterfte van de grote grazers tot nu toe meevalt , zo’n zevenhonderd deze winter. Uit eigen berekeningen van EenVandaag (op basis van cijfers van Staatsbosbeheer) blijkt echter dat er per dag meer dieren sterven dan vorig jaar. Deze winter stierven er tot nu toe per dag 10 dieren, in vorige jaren waren dat er gemiddeld acht. Aan het einde van de winter zal het sterftecijfer daarom naar verwachting hoger liggen dan vorige jaren.

Vanavond een uitgebreide reportage waarin de grondlegger van het natuurbeheer in de Oostvaardersplassen, Frans Vera, uitlegt waarom de dieren met rust gelaten moeten worden. Ook lopen we met critici als emeritus hoogleraar diergeneeskunde Maarten Frankenhuis, omwonende en boer Jan Cees Vogelaar, natuurliefhebber Tonny Lenselink en Reinoud van Gent van stichting Faunabeheer door het gebied.

Lees hier het weblog van Pauline Veen over dit onderwerp.

44 procent van ouders van 16- en 17-jarige kinderen staat toe dat hun kind voor hun 18de verjaardag alcohol drinkt. Dat cijfer is gedaald: in 2018 mocht nog meer dan de helft drinken als minderjarige.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 1.500 leden van het Opiniepanel met kinderen tussen de 12 en 17 jaar. Als het gaat om de oudste kinderen (16 en 17 jaar), zijn ouders een stuk strikter geworden over alcoholgebruik dan 7 jaar geleden. Toch knijpt een redelijk deel nog weleens een oogje dicht als het hierover gaat, óók bij kinderen onder de 16 jaar.

'Gun een gezonde start'

Bij ouders van tieners is er vooral meer aandacht voor de schadelijke effecten van alcohol op jonge leeftijd dan voorheen. Ruim de helft (55 procent) staat het daarom niet toe dat hun kind op 16- of 17-jarige leeftijd drinkt.

"Het is zo slecht voor zijn fysieke en mentale ontwikkeling", zegt een ouder. "Ik gun mijn kind een gezonde start in het leven."

Blijf erover praten

Ook de 15-jarige dochter van Esther Ekkel mag niet drinken. En toen haar zoon nog onder de 18 was, gold voor hem dezelfde regel. "We hebben van jongs af aan tegen onze kinderen gezegd: bij ons geldt geen drank onder de 18. Dat weten ze gewoon."

Wel vindt ze het belangrijk om als ouder gesprekken over alcohol te hebben. "Toen mijn zoon een keer in het horecabedrijf waar hij als minderjarige werkte een feestje had, vroeg ik wel toen hij thuis kwam: wat heb je gedronken? Hij zei toen, 'cola'. En ik had wel door dat dat niet zo was", lacht ze. "Maar het belangrijkste is: blijf erover praten. Een open gesprek is belangrijk."

Goede voorbeeld geven

Net als Esther, vindt ook Wilke Heijnen het belangrijk dat ouders het gesprek aan gaan. Ze is projectleider NIX18 van het Trimbos-instituut. "Ouders hebben veel meer invloed dan ze zelf vaak denken. Dus blijf dat gesprek ook vooral voeren, zeker als je kind meer interesse krijgt in alcohol."

Daarnaast is de ouder zelf ook cruciaal, zegt Heijnen. "Het begint bij de ouder om een goed voorbeeld te geven. Niet bij elk feestje alcohol drinken bijvoorbeeld, wees je daar bewust van."

Bewustwording onder tieners

Niet alleen de volwassenen, maar ook tieners zelf lijken bewuster om te gaan met drank.

Enkele ouders die meededen aan het onderzoek laten weten dat hun kind van hen al wel alcohol zou mogen drinken, maar daar 'niks van moet hebben' of er 'nog lang niet aan wil beginnen'.

'Liever gecontroleerd'

In totaal vinden ruim 4 op de 10 ouders (44 procent) het geen probleem als hun kind van 16 of 17 weleens een biertje drinkt. In 2018, zo'n 4 jaar na het verhogen van de leeftijdsgrens, was dat nog 56 procent.

Zij denken dat verbieden 'averechts' werkt en hebben liever dat hun kind er in een 'gecontroleerde situatie' aan begint, dan dat ze 'stiekem gaan drinken'.

Een klein slokje

Niet alleen onder de oudste leeftijdsgroep, maar ook als het gaat om 14- of 15-jarige kinderen staat een vijfde (19 procent) het toe dat hun kind weleens iets alcoholisch mag drinken. Veel van deze ouders geven aan dat het gaat om 'kleine promillages' of '1 glas bij een speciale gelegenheid'.

Een kleine groep van 7 procent, staat dit ook toe bij kinderen van 12 of 13 jaar. Vaak om 'een slokje te proeven' of 'niet te spastisch' te willen doen.

'Verbieden werkt niet'

Ook panellid Ruud van Dijk staat er zo in. Hij heeft een volwassen kind, maar ook een zoon van 17. "Ik denk dat ik ze het meest smerige heb gegeven wat je je kan voorstellen: jenever of zo. Dan associeer je alcohol met iets vies. Ze hebben altijd geweten dat ze mochten drinken, maar ik heb ze ook altijd verteld: het is beter om er niet aan te beginnen, want je komt er lastig van af."

Verbieden werkt niet volgens Ruud. "Zeker in die leeftijdsfase denk ik dat als je het gaat verbieden, kinderen het juist willen, ze willen experimenteren op die leeftijd."

Geen goed plan

Maar is het wel verstandig, om je kinderen liever een keer thuis uit de bocht te laten vliegen dan in een café? Volgens Heijnen niet. "Wij horen vaak terug dat ouders hun kinderen thuis leren drinken. Dat is geen goed plan." Ze vertelt dat wetenschappelijk onderzoek hierover laat zien dat grenzen hierdoor juist vervagen. "En we weten ook dat kinderen die thuis mogen drinken, vaker buitenshuis drinken."

En af en toe een drankje voor je minderjarige kind inschenken, tijdens de feestdagen bijvoorbeeld? "Ook dat is niet verstandig om te doen", antwoordt Heijnen. "Dat werkt alleen maar verwarrend voor kinderen."

Gesprek over Carnaval

Dit weekend is het Carnaval, een feest waar veel jongeren drinken. "Carnaval is zo'n moment waarop jongeren eerder in aanraking komen met alcohol en ook zijn ouders tijdens die dagen vaak toleranter", zegt Heijnen.

"Dat is hét moment dat ouders het gesprek zouden moeten voeren en dat hoeft niet lastig te zijn", merkt ze op. "Zoek daarvoor een rustig moment uit: als je samen met de hond wandelt bijvoorbeeld, of in de auto."

De cryptomunt zit in zwaar weer. Door tegenvallende beloftes van Donald Trump en speculatieve beleggingen is de digitale munt in waarde gezakt. Vrijdag bereikte het zelfs het laagste niveau sinds 10 november, vlak na de Amerikaanse presidentsverkiezingen.