Het aantal dakloze mensen in Nederland blijft stijgen, concludeert het CBS. Dat merken ze in Rotterdam dagelijks, waar deze mensen de kou proberen te ontvluchten door in te breken in tuinhuisjes. "Je ziet dat ze gewoon proberen te overleven."

Per 1 januari 2024 telde het CBS zo'n 33.000 dakloze mensen tussen de 18 en 65 jaar. Dat is bijna 8 procent meer dan een jaar eerder. Terwijl dit aantal tussen 2018 en 2022 juist afnam, is nu al 2 jaar sprake van een stevige toename.

Arbeidsmigranten

Het CBS ziet vooral een sterke stijging in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam. Ronald Buijt is wethouder in die laatste stad en hij ziet vooral veel Oost-Europeaanse arbeidsmigranten op straat belanden.

Dat gebeurt meestal nadat hun werkcontract eindigt en hun huisvesting daaraan gekoppeld is. "Als hun baan stopt, verliezen ze meteen ook hun huis. Dat kan niet de bedoeling zijn."

Inbraken in tuinhuisjes

Dat het aantal dakloze mensen in Rotterdam toeneemt, zien ze ook bij volkstuinvereniging Eigen Hof in de wijk Overschie. Het aantal inbraken is daar deze winter hoger dan ooit en veel eigenaren vermoeden dat mensen aan de kou proberen te ontsnappen door in hun tuinhuisjes te overnachten.

"Je merkt het direct: als het gaat vriezen, schieten de inbraken omhoog. Mensen willen gewoon de kou overleven", vertelt bestuurslid van de volkstuinvereniging Frank Schurink. "We zien arbeidsmigranten die uit nood een slaapplek zoeken. Ze halen een raam uit een tuinhuisje, slapen daar een nacht, en vertrekken dan weer. Het is niet prettig, maar je ziet dat deze mensen vaak gewoon proberen te overleven."

Fatsoenlijk behandelen

Rotterdam heeft een programma opgezet om dakloze migranten op te vangen. "Wij bieden hen onderdak onder de voorwaarde dat ze meewerken aan hun toekomst. Dat kan terugkeer naar werk zijn of naar het land van herkomst. Vrijblijvend op straat blijven en overlast veroorzaken, is geen optie meer", vertelt wethouder Buijt.

Toch lost dit beleid het probleem voorlopig niet op, omdat de instroom van nieuwe dakloze mensen volgens Buijt onverminderd groot is. Hij wijst op de verantwoordelijkheid van de landelijke overheid. "Er moet wetgeving komen die ervoor zorgt dat mensen fatsoenlijk worden behandeld, zowel tijdens hun werk als wanneer zij dat verliezen. Het mag niet zo zijn dat mensen direct op straat belanden als ze hun werk kwijtraken."

Prikkeldraad

Schurink ziet dat eigenaars van tuinhuisjes hun best doen dakloze mensen te weren met beveiligingsmaatregelen, maar wijst er tegelijkertijd op dat daarmee de problematiek niet verdwijnt.

"Een collega-tuinvereniging heeft prikkeldraad geplaatst, maar je vraagt je af: welke andere opties hebben dakloze mensen eigenlijk? Misschien moeten we, als die huisjes 's winters toch leeg staan, daar iets mee creëren? Ik weet het niet, maar het vraagt wat creativiteit van ons als bevolking."

Afgelopen zomer was er veel aandacht voor de situatie van de 12-jarige Mikael. Hij is in Nederland geboren maar wordt uitgezet naar Armenië, waar zijn ouders vandaan komen. Wat voor opties heeft hij nog om toch te blijven? "Einde van de rit in Nederland."

Door de strenge veiligheidsmaatregelen rond de NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni, wordt het verkeer rond de stad een bende. Rijkswaterstaat adviseert zelfs de Randstad te vermijden. Niet iedereen is enthousiast, en ondernemers vrezen voor hun omzet.