Omwonenden zien zorgen over uitstoot Tata Steel bevestigd, justitie om onderzoek gevraagd naar hogere uitstoot

Het Openbaar Ministerie wordt gevraagd onderzoek te doen naar Tata Steel. Uit een RIVM-rapport blijkt dat de uitstoot van schadelijke stoffen veel groter is dan het bedrijf opgeeft. Strafrechtadvocaat Benedicte Ficq wil weten of dat bewust is verzwegen.

Ficq voert namens omwonenden en natuurorganisaties een strafzaak tegen Tata Steel. "Als Tata Steel dit bewust verzwegen heeft, dan is dat strafbaar. Want dat is valsheid in geschrifte. Ik vraag dan ook aan het OM om hier meteen onderzoek naar te doen."

Uitstoot komt van Tata Steel

Hoe het kan dat de uitstoot die gemeten is veel groter is dan die zou moeten zijn volgens de verslagen van Tata Steel, is volgens het RIVM nog onduidelijk. Er zouden meerdere verklaringen voor kunnen zijn. Maar bij de kankerverwekkende PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen), gaat het om een verschil van een factor 1000.

Hetzelfde rapport bevestigt ook dat de uitstoot in de regio IJmond voor een groot gedeelte afkomstig is van de staalfabriek. "Uit analyse blijkt dat PAK's en metalen in het neergedaalde stof afkomstig zijn van verschillende processen voor de staalproductie. Ook komen ze van op- en overslag van materialen op het terrein van Tata Steel."

Bijna alle buren kanker

Dirk Weidema woont al 51 jaar in IJmuiden met uitzicht op de fabriek. "We hebben hier ook dagen dat we flinke pieken hebben. Als ik mijn hond uitlaat en ik loop hier langs het oude spoor, dan piept het. Dan ga ik liever de andere kant op. Wat er piept? Mijn luchtwegen. Mijn longen zijn niet al te best meer, daar heb ik ook de nodige problemen mee. Naast mijn rikketik ook mijn longen."

Hij is niet de enige in de straat met problemen met zijn gezondheid. Hij wijst de huizen aan: "Wij wonen hier sinds 1971. Een paar jaar later lag de buurman gestrekt, hartfalen. Ik kwam mijn buurvrouw tegen in het ziekenhuis in tranen: longkanker. Niet veel later was ze overleden. Haar buurman: kanker. Zijn buurman: kanker. Zijn buurman werkte bij Harsco, stof stof stof, hartfalen. Zijn buurvrouw: kanker. Haar buurman: kanker. Dan sla ik twee huizen over. Het hoekje: kanker. Trek zelf de conclusie maar."

Nu echt maatregelen

Weidema is niet verbaasd over de conclusie van het rapport: "Wat we eigenlijk al jaren weten, is nu bevestigd. Dat grote beest, dat grijze beest met die flaporen en die slurf, dat dat een olifant is. Dat heeft het RIVM nu bevestigd."

Weidema weet genoeg: "Het is basta, er moeten nu echt maatregelen genomen worden." Ook hoogleraar milieuchemie en toxicoloog Jacob de Boer is resoluut: "Ik zeg: kijk snel waar de uitstoot precies vandaan komt op het Tataterrein en sluit in ieder geval de grootste vervuiler, de Kooksfabriek."

Niet nog 10 jaar zo door

De Boer vindt dat dit rapport echt niet in een la moet verdwijnen en er iets moet veranderen: "Ik denk niet dat je nog 10 jaar door kan gaan om mensen hieraan bloot te stellen, je moet echt actie ondernemen." De toxicoloog deed zelf onderzoek in België naar de vervuiling door chemiebedrijf 3M.

Die fabriek is door de Belgische overheid stilgelegd omdat bij het productieproces het giftige PFAS vrijkwam. "Daar praat je over een effect op ons immuunsysteem, dat is serieus. Maar hier gaat het vooral over kanker en uitstoot van lood wat gevaarlijk is voor kinderen. Het is moeilijk om het te vergelijken, maar ik zou zeggen: het is hier minstens zo erg. Je hebt hier gewoon een veel grotere kans op kanker vergeleken met België."