Nieuwe wet moet zorgen dat verpleegkundigen minder tijd kwijt zijn aan administratie, 'maar zal slechts klein deel oplossen'

Verpleegkundigen zijn 40 procent van hun tijd kwijt aan administratie. De hele dag typen ze patiëntengegevens in. Die tijd kunnen ze niet aan hun patiënten besteden. De hoop is nu gevestigd op een nieuwe wet over elektronische gegevensuitwisseling.

Janneke Scholing is kinder-ic-verpleegkundige in het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam. Ze zit veel achter de computer, te veel eigenlijk, laat ze zien aan de hand van een stapeltje papier. "We hebben net een patiënt opgenomen uit een ander ziekenhuis en ik kreeg een papieren overdracht en een cd-rom." Dit is geen uitzondering, verpleegkundigen krijgen vaak te maken met papieren dossiers die ze moeten overtypen. "Het kost allemaal veel tijd, tijd die we niet aan de patiënt kunnen besteden."

'Funest voor het werkplezier'

"Verpleegkundigen zijn 40 procent van hun tijd kwijt aan bureaucratie en regels", zegt onafhankelijk zorgexpert Marjet Veldhuis, die vroeger als verpleegkundige werkte. Dat is funest voor het werkplezier. "Haal die 40 procent naar beneden en het werkplezier zal omhoog gaan."

Veldhuis is ervan overtuigd dat er een verband is tussen de grote administratielast en het personeelsverloop in de zorg. "De onvrede van zorgpersoneel zit 'm niet alleen in het salaris, maar ook in al die regels. Het personeel moet aan alles en iedereen verantwoording afleggen, soms in tien verschillende systemen. Ik vind dat zo zonde van alle tijd."

2,5 miljard besparen

Veldhuis denkt dat, als de administratielast wordt teruggebracht naar 10 procent, het werkplezier toeneemt. Verpleegkundigen kunnen hun patiënt beter verzorgen, wat uiteindelijk minder kost. Volgens de zorgexpert zou dat zo'n 2,5 miljard euro kunnen besparen.

Natuurlijk is het belangrijk om rond de behandeling van patiënten gegevens heel precies vast te leggen. Maar er is ook veel nodeloze administratie, zegt Veldhuis. "Soms is het te gek voor woorden. Wij moesten bijvoorbeeld bij mannen registreren hoe de baarmoederstand is. Dat slaat natuurlijk nergens op."

Lego en duplo

In de zorg wordt gewerkt met veel verschillende informatiesystemen met patiëntengegevens. De huisarts heeft een eigen systeem, net als de wijkzorg en ziekenhuizen werken vaak ook met verschillende systemen.

Arjen Wignand weet er alles van. Hij is ic-verpleegkundige in het Amsterdam UMC en daarnaast chief nursing information officer. Dat betekent dat hij de schakel is tussen de werkvloer en de ict. Wignand ziet dat systemen niet op elkaar aansluiten. Hij legt het graag uit aan de hand van blokjes lego en duplo. "Als je lego en duplo met elkaar gaat combineren, kan dat niet. En dat is eigenlijk ook wat er aan de hand is in het zorglandschap."

Nieuwe wet

Maar er is hoop. Binnenkort debatteert de Eerste Kamer over een nieuwe wet die de administratielast moet verminderen, de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz). Die verplicht straks dat gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders elektronisch verloopt. Daarmee hoeven verpleegkundigen in elk geval niet zoveel meer over te typen.

Kinder-ic-verpleegkundige Janneke Scholing kijkt ernaar uit. Ten eerste is er minder risico op fouten, zegt ze. "En het is gewoon heel fijn om als de patiënt binnenkomt een dossier open te klikken en zijn gegevens te zien." Zo ziet een arts of verpleegkundige bijvoorbeeld meteen of iemand allergieën heeft. "Nu moeten we dingen dubbel vragen aan de patiënt en in ons geval de ouders. Dat is echt een extra last voor de ouders."

'Niet de oplossing'

Zorgexpert Marjet Veldhuis moet het allemaal nog maar zien of de Wegiz veel gaat betekenen om de administratielast tegen te gaan. "Mijn gevoel zegt dat dit niet de oplossing is."

"Het zal slechts een klein onderdeel oplossen, maar het grootste probleem is dat die zorgprofessional zoveel informatie moet aanleveren aan het bestuur en voor de controles die er vanuit de zorgverzekeraars, de Nederlandse Zorgautoriteit en bijvoorbeeld het ministerie van Volksgezondheid zijn."