Nieuw platform wil graven van markante Nederlanders redden

Markante Nederlanders eren we door een straatnaam, een plein of een school naar hen te vernoemen. Maar naar hun graf kijkt niemand om. Dat moet beter, vindt het nieuwe Funerair Platform. "Dichterbij de persoon dan bij zijn graf kun je niet komen."

"In ons land wordt soms wat achteloos omgesprongen met belangrijke grafmonumenten", zegt voorzitter Bert Lever van het Funerair Platform. In een land als Frankrijk is dat heel anders. Daar worden belangrijke Fransen begraven in het Panthéon. Marie Curie ligt in dezelfde Parijse kathedraal als Voltaire. En in het beroemde Père Lachaise kunnen bezoekers een groet brengen aan een lange lijst van beroemdheden, zoals Jim Morrison, Edith Piaf en Fréderic Chopin.

Belangrijke graven worden soms geruimd

"In Nederland liggen onze markante personen meer verspreid door het land waardoor er geen overzicht is. Soms wordt er dan een belangrijk graf geruimd dat we hadden willen behouden", zegt Lever. "Zoals het graf van Frits Zernike, de briljante wetenschapper die in 1953 de Nobelprijs voor de natuurkunde kreeg. Iedereen zal het erover eens zijn dat zijn graf niet geruimd had mogen worden, maar helaas, het is verdwenen. Zo zijn er meer graven die op het punt staan te worden geruimd, waarvan wij zeggen: hoho, dit graf hoort bij ons erfgoed, laat het met rust. Want dichterbij de persoon dan bij zijn graf kun je niet komen."

Uitvaartmuseum 'Tot Zover' vindt de oprichting van het Funerair Platform een goede ontwikkeling, maar denkt dat niet alle graven van bekende personen bewaard hoeven te blijven. “Niet iedereen doorstaat de tand des tijds. Het is net als met gebouwen. Sommige slopen we na verloop van tijd, omdat ze hun waarde en schoonheid hebben verloren. Je kunt ook dichtbij een kunstenaar komen door zijn boek te lezen, of haar schilderij te bekijken. Die verbinding ontstaat gelukkig niet alleen maar bij een bezoek aan het graf."

100.000 euro voor renovatie van graven

Het Nederlands Uitvaartmuseum 'Tot Zover' is gevestigd op de begraafplaats van De Nieuwe Ooster in Amsterdam, waar al sinds 2005 zorgvuldig met het funeraire erfgoed wordt omgesprongen. "Zo hebben we 100.000 euro uitgetrokken voor de renovatie van de graven van de schilder Thérèse Schwartze, de actrice Maria Kleine Gartman en Gerardus Westerman, de oprichter van Artis."

Maar ook op De Nieuwe Ooster is wel eens een graf geruimd dat had moeten blijven liggen. "De schrijver Theo Thijssen werd in 1943 in een huurgraf begraven. Toen de huurrechten in 1955 verliepen werd zijn graf geruimd. Dat ging helemaal volgens de regels, maar toch kreeg de directie van de begraafplaats later spijt. In samenwerking met de Stichting Theo Thijssen heeft Jan Wolkers toen een beeldje ontworpen dat nu op de plek van het graf staat." Een mooie oplossing, vindt Lever. "Zo kan er ook niemand anders op die plek liggen."

Het Funerair Platform trapt woensdag officieel af met een bijeenkomst bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort.