Het is een raar verhaal. Waarom krijgt een Amerikaanse tv-presentator een eredoctoraat van een Nederlandse universiteit? In ieder geval niet omdat Adam Savage, één van de Mythbusters van Discovery Channel goed kan babbelen. Savage staat aan de basis van de popularisering van de wetenschap.

Hij koppelt praktische en spectaculaire onderwerpen aan wetenschappelijk duiding en hangt een skeptische levenshouding aan. Trek alles in twijfel, is zijn motto. Waarom dat belangrijk is, vooral in deze crisistijden, legt Savage uit in EenVandaag, op de dag dat hij zijn titel krijgt van de Universiteit Twente.

Schoolkantines en bedrijfsrestaurants in Frankrijk zouden niet langer soja-producten moeten serveren. Dat is het advies van Anses, het Franse RIVM. Te veel soja zou een negatief effect kunnen hebben op de vruchtbaarheid.

Soja wordt veel gebruikt als plantaardig alternatief voor bijvoorbeeld vlees- of melkproducten.

Lager oestrogeen

Driekwart van de Franse kinderen tussen de 3 en 5 jaar, en bijna de helft van de volwassen Franse vrouwen die soja eten, krijgen volgens Anses te veel soja binnen. En dat kan slecht zijn voor de gezondheid, zegt de Franse organisatie, met name voor de vruchtbaarheid.

De boosdoeners in soja zijn isoflavonen. Universitair hoofddocent Katja Teerds legt uit hoe isoflavonen werken: "Ze binden aan de receptor voor oestrogeen, het vrouwelijk geslachtshormoon. Een piek in oestrogeen zorgt voor de eisprong." In theorie kunnen heel grote hoeveelheden isoflavonen dus zorgen voor een lager oestrogeen en daarmee de eisprong dwarszitten.

'Effect verwaarloosbaar'

"Maar onderzoek heeft aangetoond dat dit effect verwaarloosbaar is", gaat Teerds verder. Ook bij emeritus hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell zijn de risico's niet bekend. "In Azië wordt veel soja gegeten. Daar zijn ook veel onderzoeken gehouden, waaruit blijkt dat de menstruatiecyclus van vrouwen soms een dag langer wordt door hoge sojaconsumptie, maar negatieve effecten op de vruchtbaarheid zijn niet bekend."

Het Nederlandse adviesorgaan voor voeding is het Voedingscentrum. Zij hanteert alleen een advies voor zwangere vrouwen als het gaat om soja-inname. "Uit dierstudies blijkt dat het mogelijk effect heeft op de ontwikkeling van de geslachtsorganen bij het kindje als je heel veel isoflavonen binnenkrijgt tijdens de zwangerschap", vertelt gezondheidsexpert bij het Voedingscentrum Marije Verwijs.

Advies Voedingscentrum

"Wij adviseren daarom om tijdens de zwangerschap de soja-inname beperkt te houden, tot bijvoorbeeld vier glazen sojadrink per dag en daarnaast nog twee vleesvervangers op basis van soja per week", gaat ze verder. Overigens zitten in dierlijke producten ook isoflavonen. "In koemelk zelfs meer dan in sojamelk", zegt Teerds. "Dat komt omdat koeien soja door hun voeding krijgen."

Het voedingscentrum hoopt zich binnenkort samen met het RIVM en de Gezondheidsraad te kunnen buigen over het Franse rapport. "Indien nodig zullen we ons advies aanpassen."