Hij werd meerdere keren genomineerd voor de Nobelprijs, kreeg in 2008 de titel 'Afrikaan van het jaar' en overleefde in 2011 een aanslag op zijn leven waarbij zijn chauffeur omkwam. Door een continue dreiging van een nieuwe aanslag zit hij in eigen land sindsdien met zijn gezin opgesloten in zijn eigen ziekenhuis. We hebben het over de Congolese arts Denis Mukwege. Hij zet zich in voor de vrouwen in zijn land, die massaal worden verkracht en verminkt door soldaten en rebellen.

Mukwege reist nu de wereld over om aandacht te vragen voor deze gruweldaden in Oost-Congo, die nog steeds gaande zijn, maar die door de oorlog in Syrië en Mali niet meer elke dag het nieuws halen. Nederland vraagt hij niet alleen om financiële hulp, hij hoopt ook op diplomatieke steun.

EenVandaag volgt de arts tijdens zijn bezoek aan Nederland. We spreken met Minister Lilianne Ploumen (Ontwikkelingssamenwerking). Zij ontmoette Mugwege eerder en zou hem afgelopen vrijdag ontmoeten. Door de besluitvorming over de missie naar Mali moest zij deze afspraak afzeggen, maar wilde onze verslaggever later toch te woord staan over het belang van Mukwege's werk. Ook spreken we met Tineke Ceelen, de directeur van Stichting Vluchteling. Ze startte een crowdfundingsactie om deze arts te helpen bij de inrichting van zijn kliniek.

Wie is deze arts en waarom is hij zo bijzonder? Een profiel van Denis Mukwege: 

Mensenrechtenactivist en gynaecoloog Denis Mukwege komt op 25 oktober 2012 net terug uit Brussel, waar hij had deelgenomen aan een conferentie. Tijdens zijn terugreis naar huis in Bukavu (Congo), vallen vijf gewapende mannen zijn huis binnen en gijzelen zijn vier dochters. De vijf mannen wachten Mukwege op, om hem te excuteren. Bij thuiskomst springt zijn bewaker tussen de schutters en Mukwege in, waardoor de bewaker om het leven komt. Mukwege overleeft de aanslag, maar vluchte met zijn gezin naar Europa.

Waarom is Mukwege het doelwit van aanslagen? Dr. Denis Mukwege houdt een maand eerder op 25 september 2012 een presentatie voor de Verenigde Naties, waarin hij in zijn speech fel uithaalt naar de Internationale Gemeenschap en Congolese overheid. Hij bekritiseert ze openlijk voor het werkeloos toekijken tijdens de “zestien beschamende jaren” van massaverkrachting in de regio Kivu in Congo.

Mukwege werd geboren op 1 maart 1955. Hij is een van de negen kinderen van een priester en zijn vrouw. Mukwege studeerde medicijnen, maar bedacht zich na het zien van alle complicaties bij de geboorte van kinderen in Congo. Vrouwen hebben daar geen toegang tot de specialistische gezondheidszorg die ze nodig hebben bij geboortes. Mukwege reist af naar Frankrijk om gynaecologie te studeren. Na zijn studie wilde hij graag een verloskundige kliniek oprichten, gesepcialiseerd in keizersnedes. Zijn eerste patiënte was echter geen zwangere vrouw, maar een meisje dat 500 meter verderop was verkracht en wiens bekken waren gebroken. Dit was het startsein voor de verdere richting van Mukwege zijn carrière

Hij richt in 1999 het Panzi ziekenhuis op in Bukavu, waar hij zelf werkt en gespecialiseerd is in de behandeling van fysieke schade door groepsverkrachting en seksueel geweld door rebellen. Hij wordt gezien als de leidende expert in dit onderwerp. Hij heeft sinds de bloedige burgeroorlog in Congo van 1988 enkele duizenden vrouwen geholpen, oplopend tot wel tien operaties per dag tijdens zijn achttienurige werkdagen. 

Congo is al jaren het podium van een burgeroorlog, religieuze oorlog, rebellen en een corrupt leger. Vooral het vrouwelijke deel van de bevolking moet het ontgelden. De afgelopen elf jaar werd bijna elk jaar het aantal verkrachte vrouwen verveelvoudigd. Het laatste officiële cijfer komt uit 2009, in dat jaar werden 5000 vrouwen verkracht.

Januari dit jaar keert Mukwege terug naar Bukavu, nadat zijn patiënten geld hadden ingezameld voor zijn vliegticket, door ananassen en uien te verkopen. Hij wordt door de inwoners als een held onthaald.

Naast verschillende Nobelprijsnominaties, heeft Denis Mukwege een groot aantal prijzen gewonnen voor zijn strijd voor de mensenrechten. Waaronder de Special Human Rights Prize (2007 Frankrijk), UN Human Right Prize (2008 New York), de Legion d'Honneur  (2009 Frankrijk) en de Right Livelihood Award (september 2013).

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.