tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Moet de meerval beschermd blijven? 'Straks is het nog de enige vissoort'

Moet de meerval beschermd blijven? 'Straks is het nog de enige vissoort'
Visser met een meerval
Bron: EenVandaag

Het gaat goed met de meerval, misschien wel té goed. Beroepsvissers klagen over de groei van Neerlands grootste zoetwatervis, maar vangen mogen ze 'm niet. Wat hen betreft mag de beschermde status wel worden opgeheven.

Maar voordat de bescherming wordt opgeheven willen onderzoekers eerst weten hoe groot het probleem werkelijk is.

Rivieren leeggegeten

De Europese meerval is een beschermde vissoort sinds 1963. Wie er een vangt, moet 'm verplicht terugzetten in het water. Maar volgens riviervisser Frank Komen senior, die al jaren in het vak zit, is het gevolg dat wateren worden leeggegeten door deze roofvis.

"Op een gegeven moment is de brasem op en is het de beurt aan de volgende vissoort. Uiteindelijk zijn er alleen nog meervallen in het water te vinden en volgt kannibalisme", vreest Komen senior.

Goed klimaat en voldoende voedsel

De opkomst van de meerval valt ook ecoloog Jacco van Rijssel van onderzoeksinstituut Marine Research op. "Meervallen lijken het in Nederland goed te doen in het warmere water, als gevolg van warmer weer", weet hij.

"Dat zien we ook terug in onze monitoring. Daarnaast zorgt voldoende voedsel voor de meerval ervoor dat hij zich hier makkelijk kan voortplanten en verspreiden. Daarbij kan het gaan om vissoorten die ook al bedreigd worden door bijvoorbeeld watervervuiling, de aanleg van stuwen en dammen en overbevissing, maar precies weten wat de meerval in Nederland eet, dat weten we nog niet."

Binnenvisser Frans Komen: "Bijzondere vissen die we vroeger wekelijks vingen zien we niet meer. Dat geldt voor veel vissoorten, allemaal opgegeten door de meerval." Bekijk de tv-reportage.

Beheersbaar maken

Maar visser Komen senior weet het zeker: de meerval is een veelvraat en een plaag in het water. Daarom zou hij graag zien dat de vis geen beschermde status meer heeft. "Op die manier kan het aantal meervallen beheersbaar worden."

Ook denkt Komen dat het loslaten van het bijhouden van een visstandbeheer een oplossing. "Er zijn honderden miljoenen uitgegeven om de visstand van met name bijzondere vissoorten te verbeteren in Nederland. Maar dat is weggegooid geld. De dertien vissoorten die ik nu nog vang, zullen verminderen tot nog maar één soort: de meerval."

Bekijk ook

Eerst onderzoek doen

Zo hard wil ecoloog Van Rijssel nog niet van stapel lopen. "Het lijkt me verstandig dat we eerst verder onderzoek doen, voordat we actie ondernemen en de beschermde status van de meerval opheffen."

"Misschien kan het wel op de lange termijn. Als de wateren de komende jaren nog verder opwarmen, worden de omstandigheden voor de meerval nog beter."

Riviervisser Frans Komen
Bron: EenVandaag
Riviervisser Frans Komen senior is niet blij met de meerval

'Zonder kennis is het gokken'

Van Rijssel verwijst naar Frankrijk, waar bij vispassages veel zalmen worden opgegeten door meervallen. "Als 35 procent van een vissoort waar het al niet goed mee gaat, wordt opgegeten, heeft dat natuurlijk een enorm effect."

Maar of dat in Nederland ook al zo is, is nog niet bekend, vervolgt hij. "Zonder kennis is het gokken en hopen op een goede uitkomst."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ophef om astronauten die 'te lang' zouden vastzitten in ISS, maar hoe erg is dat? 'Naar Mars duurt nog langer'

Ophef om astronauten die 'te lang' zouden vastzitten in ISS, maar hoe erg is dat? 'Naar Mars duurt nog langer'
Astronauten Barry Wilmore en Sunita Williams in ruimtestation ISS
Bron: NASA

SpaceX-eigenaar Elon Musk beweert dat de twee astronauten die vastzitten in het internationale ruimtestation al lang thuis hadden kunnen zijn. Maar is het eigenlijk wel zo erg dat ze langer in de ruimte bijven? "Prachtige kans voor wetenschap."

De Amerikaanse astronauten Sunita Williams (59) en Barry Wilmore (62) zitten al een tijdje 'vast' in de het internationaal ruimtestation (ISS). Maar het einde van hun missie lijkt na maanden van vertraging eindelijk in zich te komen. Toch is er nu 'ruzie' over hun langere verblijf in de ruimte.

Ruimteschip kapot

Williams en Wilmore gingen begin juni de ruimte in tijdens de eerste bemande testvlucht met het Starliner-ruimteschip van Boeing. Ze zouden een week in het ISS blijven, maar hun vaartuig had technische problemen. De NASA vond het niet veilig om ze terug te sturen en de Starliner vertrok leeg naar de aarde.

De Amerikaanse astronauten moeten daarom met een ander ruimteschip worden opgehaald. De volgende mogelijkheid daarvoor, deze keer met een capsule van ruimtevaartbedrijf SpaceX, staat gepland voor eind maart. Dat betekent dat de missie van Williams en Wilmore zeker driekwart jaar zal duren, in plaats van de 8 dagen die oorspronkelijk gepland waren.

Bekijk ook

Aanbod geweigerd?

SpaceX-eigenaar Musk zei eerder deze week in een tv-interview met Fox News dat de astronauten al veel eerder opgehaald hadden kunnen worden. Volgens heeft stelde zijn bedrijf voorgesteld om een extra capsule te sturen naar het internationale ruimtestation. Toenmalig president Joe Biden zou niet ingegaan zijn op dat aanbod, beweerde Musk.

De ondernemer sprak van 'politieke redenen' waarom Biden niet zou zijn ingegaan op het aanbod van SpaceX. Bewijs dat zo'n aanbod daadwerkelijk is gedaan en vervolgens is afgewezen, leverde hij overigens niet. Maar hoe erg is het eigenlijk dat Williams en Wilmore nu langer dan gepland in de ruimte moeten blijven?

'Kunnen ermee omgaan'

De astronauten wisten waar ze aan begonnen, vertelt ruimtevaartexpert Nancy Vermeulen. "Ze moesten een testvlucht uitvoeren voor de Boeing Starliner", legt ze uit. "Om alle systemen te testen en te kijken of de procedures vlot verliepen." De heenreis ging goed, maar eenmaal in het ISS aangekomen bleken er dus technische mankementen aan het ruimteschip.

Dat ze hierdoor niet naar de aarde konden terugkeren, daar waren Williams en Wilmore ook op voorbereid, benadrukt Vermeulen. "Hun missie duurt nu inderdaad erg lang, maar professionele astronauten zijn getraind op het onverwachte, dus ook op veranderingen in de missie. Ze kunnen dus omgaan met een langdurig verblijf in de ruimte."

Bekijk ook

Bewuste keuze van NASA

Het is volgens haar uiteindelijk een 'bewuste keuze' van de NASA geweest om de twee astronauten nog maanden extra in de ruimte te houden. Zij nemen nu namelijk de plek in van astronauten die eigenlijk na hen in het ISS zouden verblijven. "De NASA heeft in september in plaats van vier maar twee nieuwe astronauten met een SpaceX-capsule opgestuurd."

Op de manier hoopt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie 'de algemene planning van het internationale ruimtestation niet te veel in het gedrang te brengen', legt Vermeulen uit. Als de missie van de in september aangekomen astronauten afloopt - en volgens planning zal dat dus eind maart zijn - gaan Williams en Wilmore met hen mee terug naar de aarde.

'Zeker niet gezond'

Ondanks dat de astronauten voorbereid zijn op onverwachte veranderingen, heeft een lange ruimtereis wel gevolgen voor hun gezondheid, vertelt Vermeulen. "Want langdurig in de ruimte blijven is zeker niet gezond", benadrukt ze. "Er gebeurt van alles met je lichaam: je botten verslappen, je spieren slinken en je wordt blootgesteld aan grote hoeveelheden straling."

Maanden in de ruimte zweven zonder zwaartekracht heeft dus echt ingrijpende fysieke gevolgen voor astronauten, gaat de expert verder. "En om die zoveel mogelijk tegen te gaan moeten astronauten elke dag 2 uur sporten aan boord van het ISS."

Bekijk ook

Missie naar Mars

Hoewel hun langere verblijf in het internationale ruimtestation voor Williams en Wilmore zelf dus niet per se heel gezond is, is deze situatie voor de wetenschap wel 'goed'. "Dit geeft onderzoekers natuurlijk een prachtige kans om te kijken wat er met hun lichamen gebeurt", zegt Vermeulen daarover.

De uitkomsten kunnen namelijk gebruikt worden voor latere ruimtemissies, legt de expert tot slot uit. "We willen opnieuw naar de maan en op de lange termijn ook naar Mars. Een reis naar de maan duurt maar enkele dagen, maar men wil daar ook langdurig verblijven. En een reis naar Mars duurt heen en terug 3 jaar. Daarvoor is dit soort kennis erg nuttig."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant