De misstanden bij het televisieprogramma The Voice of Holland staan niet op zichzelf. Wat er nu bij het RTL-programma naar boven komt is het topje van de ijsberg. Dat zegt een artiestenbegeleider, die anoniem wil blijven.

Afgelopen weekend raakte bandleider Jeroen Rietbergen van The Voice in opspraak door ongepast gedrag achter de schermen. Rietbergen erkende dat hij contacten 'van seksuele aard' heeft gehad met artiesten. Rietbergen is inmiddels gestopt bij The Voice. Linda Mol liet vandaag weten dat ze haar relatie met Rietbergen heeft verbroken.

Kandidaten met 'dit soort problemen'

Een artiestenbegeleider die onder andere deelnemers van The Voice of Holland onder haar hoede had, erkent dat ook zij kandidaten heeft begeleid die 'dit soort problemen' hebben aangekaart bij haar, al wil ze niet zeggen om wie het gaat. "Dat is niet mijn verhaal om te vertellen."

Ze is begeleider van drie winnaars en vele andere deelnemers. Maar niet iedere kandidaat heeft standaard een vaste artiestenbegeleider die ze advies geeft, vertelt ze. "Ik praatte niet alleen mee over welk liedje er gezongen werd, maar ook over de kleding. Al dat soort dingen. Je coacht echt de persoon. Mijn artiesten zagen mij ook als vertrouwenspersoon."

Bekijk ook

'Gebeurt overal'

"Het is naïef om te denken dat het alleen om talentenjachten gaat of om de wereld waarin bekende mensen werken", zegt de artiestenbegeleider over de misstanden die nu aan het licht komen. "Wat het absoluut niet minder erg maakt, want het is een enorme struggle voor iedereen die hiermee te maken krijgt."

Advocaat Ruth Jager zegt ook dat dit soort misstanden overal gebeuren waar machtsverhoudingen zijn. "Kijk naar de topsport, maar ook binnen kerkgemeenschappen zie je hetzelfde gebeuren", zegt ze.

Stap voor stap

Bovendien is het niet altijd op het moment zelf duidelijk dat gedrag niet door de beugel kan, zegt de artiestenbegeleider. "Het gaat stap voor stap, maak ik mee. Er gebeurt een klein dingetje en dat bouwt zich op."

"Bijvoorbeeld een gesprek waarvan iemand niet weet hoe dat te plaatsen. Dan worden nummers uitgewisseld, er wordt geappt, er komt een voorstel in een app. En ineens zit je er middenin. Het kan ook zijn dat je op het moment zelf helemaal niet ervan bewust bent, maar dat je je pas heel veel later realiseert dat er iets is gebeurd wat niet oké was."

Realiseren wat je is overkomen

Dat zegt ook Freek Walther van De Vertrouwenspersoon, die onderzoek doet naar klachten van ongewenste omgangsvormen. Het gaat bij The Voice kandidaten die een vluchtige relatie met organisatie hebben. Zij weten dan niet waar ze heen kunnen met hun verhaal, vertelt hij.

"Wij zien regelmatig dat mensen pas nadat ze in therapie zijn geweest overgaan tot een aanklacht, dat kan wel twee tot drie jaar duren."

Bekijk ook

Harvey Weinstein

"Wat je hier specifiek ziet is dat dader op een voetstuk staat. Dat zag je ook bij Harvey Weinstein. Daar werd ook al jaren over gesproken, maar niemand durfde ervoor uit te komen", zegt advocaat Jager.

"Daarom kan zo iemand jaren zijn gang gaan. Wat wel zo is, als eenmaal een slachtoffer gaat praten, dan komen er meer verhalen los. Dat zou hier ook zomaar het geval kunnen zijn."

Verhaal vertellen

"Zelfs als je al in de entertainmentwereld zit is het moeilijk om je staande te houden", zegt de anonieme artiestenbegeleider van The Voice. "Maar als je net van de bank afkomt van je papa en mama is het al helemaal heftig", zegt ze. "Dan denk je misschien sneller: dit is nou eenmaal hoe het gaat, terwijl je eigenlijk aan de bel moet trekken."

Volgens advocaat Jager zijn slachtoffers altijd bang om niet geloofd te worden en bang voor de gevolgen. Iets dat nog veel meer speelt als er bekende mensen in het spel zijn, zegt ze. "Zij genieten aanzien. Daarom duurt het zo lang voordat slachtoffers ermee naar buiten komen. En al helemaal ligt de grens om aangifte te doen enorm hoog."

Bekijk ook

Cultuursector gevoelig

Walther, als vertrouwenspersoon veel werkzaam binnen de cultuursector, zegt dat deze sector over het algemeen gevoelig is voor seksuele intimidatie. Dat heeft met drie dingen te maken. In de culturele sector is het onder andere moeilijker wat Walther betreft om te bepalen wat gewenst is en wat ongewenst is. Moeilijker dan bij bijvoorbeeld bij een kantoorbaan.

"Je bent vaak 's avonds en 's nachts op pad, er zijn overnachtingen. Er is ook meer fysiek contact. Bijvoorbeeld bij coaching, dat je even iemand bij de buik aanraakt om diegene goed te leren zingen", vertelt hij. Daarnaast zijn de machtsverhoudingen heel scherp. "Je kunt als coach een kandidaat maken op breken." En ten derde zijn er ook vaak zwakke contractuele afspraken, met weinig rechten, zegt hij. Mensen weten minder goed waar ze recht op hebben of waar de vertrouwenspersoon te vinden is.

Veilige werkomgeving

Het is zijn ervaring dat in de helft van de gevallen van seksueel overschrijdend gedrag er genoeg bewijs is voor een aanklacht tegen de dader. Dat kan leiden tot een reprimande of ontslag. Hierbij gaat het nadrukkelijk om het civiele recht en niet om het strafrecht, waarbij de bewijslast zwaarder ligt.

"Ik hoor strafrechtadvocaten vaak zeggen dat ze in de beschuldigingen geen strafbare feiten zien. Dat kan wel zo zijn. Maar we moeten niet vergeten dat aan een meerderjarig persoon herhaaldelijk vragen of zij met hem naar bed wil, binnen bepaalde machtsverhoudingen wel als laakbaar kan worden gezien door een organisatie." In het arbo-recht is wel degelijk een definitie van seksuele intimidatie opgenomen. Werkgevers behoren een veilige werkomgeving creëren.

De naam van de artiestenbegeleider van The Voice of Holland is bekend bij de redactie.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.