De Twijfeltelefoon, in coronatijd in het leven geroepen voor vaccinatievragen, is nu ook te bellen bij twijfels over anticonceptie. En dat blijkt hard nodig, zeggen ze bij het Erasmus MC in Rotterdam. "Op social media zien we veel verhalen rondgaan."
Willemijn van der Kleij is co-assistent in het Erasmus MC en teamleider van de Twijfeltelefoon. Ze maakt zich zorgen over de vaak eenzijdigheid van informatie die online geplaatst wordt. "Een deel van de verhalen is waar, maar een deel ook niet", waarschuwt ze.
Twijfels rondom anticonceptie
De Twijfeltelefoon werd in 2021, midden in coronatijd, in het leven geroepen op initiatief van het Erasmus MC in Rotterdam. Mensen konden destijds bellen met vragen over coronavaccinaties. Later kwamen er andere onderwerpen bij, zoals de griepprik, het HPV-vaccin en ook vragen over de vroege opsporing van darmkanker kunnen gesteld worden.
Sinds kort komen er ook vragen en twijfels rondom anticonceptie bij. "We krijgen een breed pallet aan vragen binnen over voorbehoedsmiddelen", vertelt Willemijn van der Kleij. "Het zijn vooral vragen over de pil of over de spiraal, maar ook over natuurlijke methodes, zoals temperatuur meten."
Bekijk ook
Vaak jongere vrouwen met vragen
Het nieuwe onderdeel van de Twijfeltelefoon focust zich vooral op vrouwen in de vruchtbare leeftijd die met vragen zitten. "Vaak zijn het de jongere vrouwen die veel informatie via de social mediaplatforms verkrijgen, maar niet zo gauw de huisarts willen bellen als ze vragen hebben", vertelt Van der Kleij.
"Bijvoorbeeld omdat ze denken dat die het toch al veel te druk heeft. Deze bellers willen wij met onafhankelijke informatie helpen", zegt ze.
Informatie in perspectief zetten
"Vrouwen zien een TikTok-filmpje over het risico op trombose bij gebruik van de pil", noemt ze als voorbeeld. "Maar ze krijgen geen informatie erover hoe beperkt dit risico daadwerkelijk is bij deze vorm van anticonceptie. Informatie wordt regelmatig op geen enkele manier in perspectief geplaatst", zegt ze.
Ook wordt in filmpjes gesteld dat het meten van temperatuur een betrouwbare methode is om een zwangerschap te voorkomen. "Maar dat is niet zo", legt de co-assistent uit.
Meten van temperatuur
"Het klopt inderdaad dat de lichaamstemperatuur iets onhoog gaat rondom de eisprong. Maar het meten van de temperatuur luistert heel nauw. Het moet elke dag op exact hetzelfde tijdstip gebeuren, en de temperatuur is ook afhankelijk van andere factoren, zoals stress of ziekte", zegt Van der Kleij.
"Daarnaast kunnen zaadcellen tot 72 uur in het vrouwenlichaam overleven. Daarom geeft seks in de 3 dagen voorafgaand aan de eisprong al een kans op een zwangerschap."
Geneeskundestudenten aan de lijn
Als mensen de Twijfeltelefoon bellen, krijgen ze geneeskundestudenten aan de lijn die worden ondersteund door medisch specialisten. Huisarts en mede-initiator van de Twijfeltelefoon Shakib Sana vindt het een goede zaak dat nu ook vragen over anticonceptie gesteld kunnen worden.
"Mensen kunnen er betrouwbare antwoorden krijgen die toegespitst zijn op hun eigen medische situatie", zegt hij. "Het is anoniem als je dat wil, maar tegelijkertijd ook heel persoonlijk."
Minder positief over de pil
Veel jonge vrouwen zijn minder positief over de pil dan de generaties voor hen. Dat bleek eerder al uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel. Ze kunnen zich bijvoorbeeld niet voorstellen dat het gezond is om dagelijks toegevoegde hormonen te slikken. Ook huisarts Sana ziet dat in zijn praktijk.
"Een van de grootste twijfels van met name jonge vrouwen is: 'Ik wil geen hormonen in mijn lijf, die zijn niet goed voor me. Ik wil anticonceptie op een andere manier doen'. Ze zien heel veel negatieve verhalen in de media, vooral op de socials. Het maakt ze onzeker en ze willen een antwoord op de vraag: welke vorm van anticonceptie past nu het beste bij mij?"
Gebruik van de anticonceptiepil daalt
De pil is nog altijd de meest gebruikte methode om niet zwanger te worden. Maar het gebruik ervan daalt. Daarna zijn het spiraaltje en het condoom het populairst. Verder gebruikt 1 op de 7 jonge vrouwen helemaal geen voorbehoedsmiddel, zo blijkt uit een onderzoek van Rutgers van eind vorige maand.
De jonge vrouwen houden liever bij op welke dagen ze de minste kans maken om zwanger te worden. De natuurlijke methode wordt dat genoemd. Als reden noemen de vrouwen vooral dat ze geen hormonen in hun lijf willen. Of deze methode populairder wordt, is niet bekend.
Schrijnende gevolgen
Sana vindt het jammer dat er zoveel medische misinformatie wordt gepubliceerd. "Mensen die geen medische opleiding of achtergrond hebben, roepen van alles online, uitgaande van hun persoonlijke ervaringen. Maar het gaat om zeer gevoelige zaken, waar ze mensen niet zomaar advies over zouden moeten geven. Het kan echt schrijnende gevolgen hebben, zoals een ongewenste zwangerschap."
Willemijn van der Kleij hoopt dat veel mensen de weg naar de Twijfeltelefoon vinden. "Daarnaast zijn we natuurlijk ook actief op social media, want daar is betrouwbare informatie verstrekken misschien wel het allerbelangrijkst."
De Twijfeltelefoon is te bellen op het nummer 088-7555777.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.