De collecties van het Rijksmuseum, het Nederlands Openluchtmuseum en Paleis het Loo liggen er: de gloednieuwe museumopslag in Amersfoort. Normaal gesproken slurpen dit soort gebouwen energie, maar deze is helemaal klimaatneutraal.

"De mantel van het gebouw isoleert als een thermoskan en de kalkstenen binnenwand neemt het vocht op zoals dat ook in een grot gebeurt", vertelt locatiemanager van het nieuwe CollectieCentrum Nederland (CC NL) Wim Hoeben. Hij is trots op het gebouw en noemt het 'een van de duurzaamste gebouwen van het land'. Vandaag wordt het officieel geopend door minister Ingrid van Engelshoven.

Milieuvriendelijk van wc tot slotgracht

De collecties in het CollectieCentrum Nederland zijn afkomstig van het Rijksmuseum in Amsterdam, het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem, Paleis Het Loo in Apeldoorn en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Het gebouw, de omgeving en de beveiliging zijn zo milieuvriendelijk mogelijk. Door de combinatie van verschillende isolatielagen aan de buitenkant zijn er geen energieslurpende machines nodig om de temperatuur te reguleren. Het dak ligt vol zonnepanelen en de wc's worden met regenwater gespoeld.

Slotgracht

En in plaats van alleen maar hele hoge hekken, bestaat de beveiliging uit een soort slotgracht die onderdeel is van een klein natuurgebied.

"Het is bijna energieneutraal en in de bedrijfsvoering willen we dit ook doorzetten", zegt Hoeben. Zo is het verpakkingsmateriaal om de kunst te vervoeren gemaakt om te hergebruiken.

Locatiemanager Wim Hoeben laat zien hoe de klimaatneutrale opslag gebouwd is, en hoe deze de kunstwerken beschermt.

Problemen met vocht en temperatuur

De nieuwe centrale opslag was hard nodig: de bewaaromstandigheden van bestaande opslagen in Nederland zijn vaak verre van optimaal. Zo was de collectie van het Nederlands Openluchtmuseum op vijf verschillende locaties ondergebracht, waaronder de Diogenesbunker in Schaarsbergen. Die deed in de Tweede Wereldoorlog dienst als Duits commandocentrum.

"De situatie was onhandig en niet altijd kwalitatief goed. We konden niet bij de collectie en daarnaast waren er problemen met vocht en temperatuur", vertelt directeur Teus Eenkhoorn. Een SRV-wagen die het museum ook mee wilde verhuizen, bleek zelfs dermate aangetast dat deze moest worden afgeschreven.

Een voorbeeld van hoe de muren van het nieuwe Collectie Centrum Nederland zijn opgebouwd
Bron: EenVandaag
Een voorbeeld van hoe de isolatielagen van de muren van het nieuwe CollectieCentrum Nederland zijn opgebouwd

Te groot of te zwaar om op te slaan

Voor sommige objecten was door hun formaat of gewicht helemaal geen goede opslagruimte. Het Rijksmuseum bewaarde een gigantisch schilderij bij een transportbedrijf en het orgel de Blauwe Mortier van het Nederlands Openluchtmuseum staat nu voor het eerst in zijn volledigheid opgesteld. Dat gebeurde voor het laatst in 1980 in een Alkmaarse kerk.

Het geluid van dat orgel van rond 1912 kan nu weer klinken en schalt eens in de 2 weken door het gebouw om vastlopen te voorkomen. De hoogte van de plafonds, de deuren en stevigheid van de vloeren van de opslagruimte zijn juist voor dit soort museumstukken aangepast.

Bekijk ook

Voorbeeld

Hoeben verwacht dat de techniek achter het CollectieCentrum Nederland een voorbeeld wordt voor meer gebouwen. "Anderen zullen dit kopiëren."

Er zit trouwens wel een verwarming in het gebouw, maar die wordt niet gebruikt voor de collectie. "De enige reden om op de bovenste verdiepingen bij te verwarmen, is als het te koud is voor de mensen. Voor de materialen is het alleen nodig als de temperatuur onder de 12 graden komt", zegt Hoeben.

Bekijk hier de reportage over dit onderwerp.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.