Meer polyester in kleding, ondanks beloftes van modeketens om beter te doen: 'Enige manier is dwang'

Polyester, viscose en polyamide: het zijn goedkope stoffen die fast fashionketens gebruiken om kleding te maken. Dat is problematisch, omdat deze stoffen schadelijk zijn voor het milieu. Ze worden namelijk grotendeels gemaakt van fossiele brandstoffen.

De mode-industrie is op dit moment een van de meest vervuilende industrieën op aarde. Alleen al in Europa wordt er jaarlijks 260 duizend ton aan kleding, met giftige stoffen zoals polyester, vernietigd. Het verbranden van deze kleding - gemaakt met fossiele brandstoffen - is door de CO2 die vrijkomt desastreus voor klimaatverandering. Het zorgt ervoor dat de aarde sneller opwarmt.

Meer polyester in kleding

Om meer verantwoordelijkheid te nemen voor hun rol in de opwarming van de aarde, beloofden verschillende modeketens de afgelopen jaren om minder synthetische stoffen te verwerken in hun kleding. Zo ook Inditex, het bedrijf achter Zara, Bershka en Pull&Bear.

Maar na onderzoek van Changing Markets Foundation, een organisatie die bedrijven verantwoordelijk houdt voor hun milieuschadelijke praktijken, blijkt nu dat de 50 grootste kledingmerken juist meer van dit soort stoffen zijn gaan gebruiken. Waar Inditex in 2022 ongeveer 178 duizend ton aan synthetische stoffen gebruikten, was dat in 2023 gestegen naar 213 duizend ton.

Gezondheidsrisico

Europarlementariër van GroenLinks-PvdA, Laura Wolters vindt dit zorgelijk, niet alleen voor de aarde maar ook voor onze eigen gezondheid. "Het is een gezondheidsrisico." De stoffen die gebruikt worden, vallen namelijk in kleine deeltjes uiteen in microplastics en dat komt weer terecht in de zee.

"Die deeltjes komen terecht in het grondwater, in je drinkwater en uiteindelijk in het lichaam van je kinderen. Dat moeten we allemaal niet willen", vertelt Wolters die zich dagelijks bezighoudt met het verantwoordelijk houden van bedrijven voor kinderarbeid, uitbuiting en milieuvervuiling.

Heel snel produceren

Volgens de Europarlementariër gebruiken bedrijven deze stoffen, ondanks de gevaren, nog steeds omdat het goedkope en consistente stoffen zijn. Zo zegt ze over polyester: "Het is handig, het is een makkelijke manier van produceren. En dat willen ze graag omdat al die bedrijven bezig zijn met de volgende trend."

"Ze doen mee aan de 'ultra fast fashionoorlog'. Er verschijnen elke dag kennelijk nieuwe trends online, daar willen ze in mee. Dus moeten ze heel snel produceren."

Modeketens dwingen

Maar Wolters vindt dat argument van deze commerciële bedrijven belachelijk. "Die race moet stoppen. Zeker als die bedrijven zeggen dat ze hun best aan het doen zijn om beter te produceren. Dit rapport laat zien dat het tegenovergestelde gebeurt."

Om ervoor te zorgen dat bedrijven zich daadwerkelijk aan hun woord houden, en niet aan 'greenwashing' doen, vindt Wolters dat er wetten moeten komen. "De enige manier om dit tegen te gaan is met dwang."

Voor de rechter slepen

"De EU heeft regels over fatsoenlijk ondernemen, dus dat bedrijven milieuschade moeten tegengaan. We hebben regels over ecodesign, over hoe stoffen eruit zouden moeten zien en hoe we zorgen dat je ze kan recyclen", vertelt de Europarlementariër van GroenLinks-PvdA over de anti-wegkijkwet die ze in 2020 introduceerde.

In die wet, die in april werd aangenomen, staat aangegeven dat bedrijven verantwoordelijk zijn en iets moeten doen aan de schade die ze zelf veroorzaken. "Eigenlijk moeten ze die schade zelfs voorkomen", zegt Wolters. Maar als er dan toch schade is, vindt ze dat de bedrijven hier zelf wat aan moeten doen. "Wanneer je dat niet doet dan kun je voor de rechter worden gesleept of een grote boete verwachten."

Kabinet moet ingrijpen

"Maar dat zijn allemaal regels die vallen of staan bij handhaving", gaat ze verder. Die handhaving moet volgens haar dus beter, zodat bedrijven daadwerkelijk worden aangesproken op hun nalatigheid.

"Daarvoor moet je zorgen dat je toezichthouders hebt die voldoende mensen hebben, voldoende geld hebben. En dat is echt een taak van het Nederlands kabinet nu", zegt Wolters tot slot.