Elon Musks bedrijf Neuralink mag hersenimplantaten op mensen testen. Met de chips kan het brein rechtstreeks communiceren met computers. Wordt iemand daarmee van buitenaf 'bestuurbaar'? Van zulke gevaren is geen sprake, zegt neurofysioloog Peter Janssen.

Een 'doorbraak' noemt hij het. Niet vanwege de verbinding die wordt gelegd tussen het brein en de computer. Die techniek was er namelijk al langer. Het is vooral dat de chips draadloos zijn, want daarmee zitten patiënten niet meer fysiek vast aan een computer. "Hier gaan ze veel aan hebben", zegt de hoogleraar van KU Leuven.

Zicht terug bij blinde mensen

Janssen doelt daarmee op mensen met ruggenmergletsel en die daardoor verlamd zijn. Met de hersenimplantaten is het mogelijk om bepaalde spieren weer te laten bewegen door bepaalde delen in het brein te stimuleren. Ook zouden blinde mensen met de hersenimplantaten in ieder geval een klein deel van hun zicht terug kunnen krijgen, ook als ze blind zijn geboren.

"Dat zijn de eerste toepassingen. Op de langere termijn kun je denken aan mensen met lokaal hersenletsel. De chips zouden mensen die niet meer kunnen praten kunnen helpen", is hij enthousiast.

'Toch iets van zelfstandigheid terug'

Hij wil benadrukken dat de nieuwe techniek voor sommige groepen patiënten hele positieve effecten heeft. "Voor verlamde mensen zijn er nu weinig therapeutische oplossingen. Dit is een manier waarop ze toch iets van zelfstandigheid kunnen terugwinnen."

Toch klinkt er ook kritiek op de hersenimplantaten van het bedrijf van Elon Musk. Sommige gevaren waarop wordt gewezen, vindt de neurofysioloog wel wat vergezocht.

Bekijk ook

Hackgevaar

Met de draadloze verbinding zou er bijvoorbeeld meer hackgevaar zijn. Janssen erkent dat hackers in theorie informatie af kunnen lezen die de chip naar de computer stuurt. Maar of daarmee iemand het brein van afstand kan besturen? Dat idee veegt hij van tafel.

Volgens de hoogleraar is de informatie die de chips aflezen vooral gericht op beweging, niet op gedachten. "Ga naar links, ga omhoog, dat soort commando's. Als er al iemand op de een of andere manier bij die informatie weet te komen, is dat te vergelijken met een gehackte computer, waarbij de hacker alleen toegang heeft tot informatie over de bewegingen van de muis."

Van afstand besturen

Maar die muis ook besturen? "Daar zijn we nog heel ver van weg", zegt hij. Gedachten lezen of een robot die dit soort gedachtes via de hersenimplantaten kan besturen, is voor hem toekomstmuziek.

De hoogleraar wijst erop dat wetenschappers zelfs nog niet eens weten hoe abstracte commando's, zoals het halen van een biertje uit de koelkast, in de hersenen werken.

Bekijk ook

Van hersenen naar computer

Bovendien sturen de implantaten van Neuralink alleen informatie vanuit de hersenen naar de computer door en niet andersom. Wanneer iemand 'bestuurbaar' zou zijn, zou die toepassing ook de andere kant op moeten werken.

"Dat je vanuit de computer bepaalde commando's naar de hersenen kan sturen", legt hij uit. Dat is nu niet het geval. Bovendien zijn er nu ook al mensen die worden geholpen via hersenimplantaten, maar ook 'zij zijn niet bestuurbaar van buitenaf'.

Risico op plaatsing chip

De hoogleraar vraagt zich af of grote groepen mensen in de samenleving uiteindelijk met een hersenchip zullen rondlopen. Aan het plaatsen van chips zitten namelijk risico's vast. "Het is een invasieve operatie", zegt Janssen.

"Je moet de schedel openmaken en er is altijd een risico op een infectie of bloeding, al is die wel laag." Dat maakt volgens hem dat artsen niet zomaar zo'n ingreep doen, zeker niet als er geen medische noodzaak is.

Mensen die verlamd zijn kunnen veel baat hebben bij de hersenchips

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.