Bekende en minder bekende internetwinkels verkopen lustopwekkers met zogenaamde designerdrugs. Het gaat om de drug 3-MMC, wat lijkt op amfetamine. Dit blijkt uit onderzoek dat EenVandaag heeft laten doen. 3-MMC is niet verboden, maar de bijwerkingen kunnen levensbedreigend zijn, zeggen deskundigen.

Tip over drugs

De middelen zijn eenvoudig verkrijgbaar. Op de productwebsites valt te lezen dat de middelen '100% natuurlijk’ zijn. Er zouden geen negatieve bijwerkingen aan kleven, gebruik is ‘volledig veilig en verantwoord’. Daarnaast zouden er strenge kwaliteitseisen aan het product zijn gesteld. Dat er 3-MMC in zit, staat nergens vermeld.

Naar aanleiding van een tip dat de middelen drugs zouden bevatten, heeft EenVandaag neurotoxicoloog Remco Westerink van het IRAS (Institute for Risk Assessment Sciences) van de Universiteit Utrecht gevraagd onderzoek te doen. Hij noemt de uitslagen verrassend. Het flesje en de vloeistof zien er vriendelijk en helder uit. "Het suggereert niet direct dat ik te maken heb met een chemische verbinding met mogelijk schadelijke gevolgen voor mijn gezondheid. Wat er wel in zit is een chemische verbinding, namelijk 3-MMC", aldus Westerink. 

Effecten gelijk aan amfetamine en MDMA

3-MMC is ongereguleerd. De stof wordt een ‘designerdrug’ genoemd. 3-MMC is een stof die eigenlijk in grote lijnen op amfetamine lijkt, verklaart Antoinette van Riel van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC). De effecten zijn vergelijkbaar met stoffen als de verboden drugs amfetamine en MDMA. "Het werkt stimulerend maar ook ontremmend. Mensen worden er wat vrijer van, ze leggen gemakkelijker contacten", zegt van Riel. 

Bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum zijn geen meldingen binnengekomen over de door EenVandaag onderzochte middelen. Wel ziet Van Riel het aantal incidenten met stoffen als 3-MMC de laatste jaren toenemen. "Wij zien ongeveer 20 gevallen per jaar van mensen die echt het zo naar vinden dat ze medische hulp zoeken. Dus waarschijnlijk worden ze op een redelijke schaal gebruikt." 

'Effecten kunnen levensbedreigend worden'

Toxicoloog Westerink van de Universiteit Utrecht heeft grote zorgen over de mogelijke gevolgen voor gebruikers. Ze denken een libidoverhoger te gebruiken, maar krijgen in werkelijkheid drugs binnen. Zij kunnen te maken krijgen met hallucinaties en angstaanvallen. "Maar ook je lichaam gaat harder werken en daardoor krijg je een toegenomen bloeddruk, een toegenomen hartslag. Je lichaamstemperatuur gaat omhoog. Dat zijn allemaal effecten die levensbedreigend kunnen worden", stelt toxicoloog Westerink.

Ook Van Riel van het Nationaal Vergiftigingen Informatiecentrum ziet het gevaar van de drie producten. “Ja, ik denk dat het gevaar voor de gebruiker daar zeker in schuilt. Dat je onverwacht toch heftige effecten kunt krijgen die je niet zo gauw van een kruidenextract verwacht.” 

NVWA: producten bemonsteren en analyseren

De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de markt waar deze voedingssupplementen onder horen te vallen. EenVandaag heeft de NVWA gevraagd te reageren op de bevindingen van het onderzoek. Zij zien reden om de drie middelen te bemonsteren en analyseren. "Als de NVWA concludeert dat het product niet voldoet aan de wetgeving treedt de NVWA op conform interventiebeleid", zegt een woordvoerder.

De NVWA stelt dat diegene die het product in Nederland op de markt brengt, verantwoordelijk is dat het aan alle wettelijke aspecten voldoet. "Dus diegene is ook verantwoordelijk voor de juiste ingrediëntendeclaratie op een product: datgene dat op het etiket staat moet ook in die hoeveelheid in het product zitten en in het product mogen geen ingrediënten zitten die niet op het etiket gedeclareerd staan."

Zorgwekkend

Toxicoloog Westerink stelt dat het iemands eigen keuze is of hij drugs koopt. "Maar als ik dit middel koop weet ik niet dat ik drugs heb en er wordt zelfs gesproken over een dagelijks aanbevolen hoeveelheid. Dat zou suggereren dat ik dit meerdere malen in een week zou kunnen nemen en dat lijkt me buitengewoon zorgwekkend", aldus toxicoloog Westerink.     

EenVandaag heeft verschillende verkopende partijen geïnformeerd. Een aantal van hen heeft de producten uit de schappen gehaald. De importeur van de producten zegt verrast te zijn door de resultaten van het onderzoek. Hij was in de veronderstelling een 100% natuurlijk product te hebben geïmporteerd. Op de vraag wie de fabrikant is van de producten wil hij verder geen commentaar geven.  

Apple en Meta krijgen van de Europese Commissie samen een boete van zo'n 700 miljoen euro voor het overtreden van de Digital Markets Act. Deze wet richt zich op techbedrijven die zo groot zijn dat ondernemers en consumenten bijna niet zonder hen kunnen.

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.