Luizenmoeder-acteur André Dongelmans: 'Je moet over alles grappen kunnen maken'

Het eerste seizoen van de hitserie De Luizenmoeder zit er op. Miljoenen mensen keken ernaar, vonden het herkenbaar, over the top, hilarisch, soms een beetje fout en juist daardoor weer zo leuk. Acteur André Dongelmans, de homoseksuele Kenneth in De Luizenmoeder, is daar blij mee. Wat hem betreft moet je overal grappen over kunnen maken. In EenVandaag was André Dongelmans te gast als Optimist.

Schoonmaker en Winterklaas

Dongelmans vindt dat De Luizenmoeder op het juiste moment komt. In de serie speelt onhandig en onbewust racisme een grote rol. Zonder aanleiding denkt Juf Ank dat Kenneth, de zwarte homoseksuele vader, de schoonmaker is. In een andere aflevering mag Kenneth vanwege zijn huidskleur niet meespelen als ijsbeer bij het alternatieve Sinterklaasfeest, Winterklaas. Dongelmans verklaart het succes mede door dit soort pijnlijke grappen. "Al tijdens het spelen merkten we dat met name de stiltes na die foute opmerkingen heel pijnlijk werden." Wat hem betreft zijn dit soort grappen een effectief tegengif tegen de verkramping die de afgelopen jaren in het publieke debat is geslopen. 

Pietendiscussie

Het valt André Dongelmans op dat het in Nederland de afgelopen jaren moeilijker is geworden om grappen te maken zonder dat bepaalde mensen daar meteen beledigd door zijn. Zo constateert hij dat er bijvoorbeeld dat de toon rondom de jaarlijks terugkerende Pietendiscussie erg agressief is, zowel bij voor- als tegenstanders. Zelf is André Dongelmans van mening dat Zwarte Piet niet meer van deze tijd is. Hij mengt zich soms ook wel in de discussie, maar hij slaat liever een rustig aan. "Als iemand zich beledigd voelt door een grap, moeten we niet meteen ons daar weer op gaan afreageren. Iemand staat in z'n recht zich beledigd te voelen en dat te uiten, en gehoord te worden. Dat gesprek zorgt voor meer begrip."

Ironie

Wat betreft André Dongelmans is het dus belangrijk om juist grappen te maken over moeilijke thema's als rascisme en seksualiteit zoals in De Luizenmoeder. Toch was hij ook wel eens bang dat de ironie van deze grappen niet door iedereen zou worden begrepen en dat racisten de grappen zouden gaan gebruiken om hun eigen foute opmerkingen te legitimeren. Uiteindelijk heeft hij daar weinig van gemerkt. Er zijn voornamelijk veel positieve reacties gekomen op de serie en op zijn personage Kenneth. 

Bergen en Ghana

Dongelmans is van Ghanese afkomst. In het Noord-Hollandse Bergen is hij opgevoed door zijn Ghanese moeder en zijn Nederlandse stiefvader. De moeder van André was tijdens de uitzendingen van De Luizenmoeder toevallig in Ghana en heeft de serie nog niet kunnen zijn. Hij vindt de reactie van zijn moeder nog behoorlijk spannend. Als zijn personage Kenneth is hij onder andere te zien in een harstochtelijke zoenscène met een man, terwijl Dongelmans in het echte leven op vrouwen valt. "Mijn moeder is nog vrij traditioneel en ik denk dat ze hier best wel van zou schrikken. Ik heb overwogen om voor de start van de serie mijn familie alvast op de hoogte te brengen over wat ze te zien zouden krijgen. Uiteindelijk heb ik dat niet gedaan. Ze moesten het zelf maar gaan zien". 

Platonov

Momenteel tourt André Dongelmans door het land met het stuk Platonov van Theater Utrecht. Daarin speelt zijn huidskleur geen rol. Dongelmans geeft aan dat dit niet vaak voorkomt: "Mijn huidskleur speelt bijna altijd een rol in de stukken waar ik aan mee doe". Hij vindt het niet vervelend om rollen te spelen waarbij dat wel zo is, zoals in De Luizenmoeder, maar hij vindt het ook erg prettig dat dit nu in Platonov niet meespeelt.