De luchtkwaliteit is ondermaats in Nederlandse klaslokalen. Kinderen zitten gemiddeld driekwart van de tijd in lokalen met te veel CO2 en dus te weinig zuurstof. Daardoor blijven ze achter in hun ontwikkeling.

Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Maastricht. Leerlingen die in een slecht geventileerd klaslokaal zaten, scoorden lager op de CITO-eindtoets, met als resultaat 13 procent minder kans op een havo- of vwo-advies.

'Maatschappelijk belangrijk resultaat'

"Ze hebben daarmee een veel lagere kans op deelname aan het hoger onderwijs", zegt hoogleraar vastgoedfinanciering aan de Universiteit Maastricht, Nils Kok.

"Gezien de economische waarde van een hbo- of wo-opleiding in het werkzame leven is dit een opmerkelijk en maatschappelijk belangrijk resultaat."

Muf en bedompt

Vaak weten leerkrachten intuïtief wel dat de luchtkwaliteit in hun klaslokaal ondermaats is: het lokaal is dan muf en bedompt. Maar volgens de onderzoekers van de Universiteit Maastricht is hier weinig aandacht voor vanuit de inspectie. Er worden wel controles van de luchtkwaliteit uitgevoerd, maar vaak is dat een momentopname en dus niet representatief.

Sinds februari dit jaar kunnen scholen een gratis CO2-meter krijgen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op deze meter kun je zien wanneer een raam of deur open moet. Maar voor het systematisch verbeteren van luchtkwaliteit is een grootschaliger investeringsprogramma nodig, vindt de PO-raad, de koepelorganisatie van Nederlandse basisscholen.

'We moeten investeren'

Onlangs presenteerden de PO-raad en de Verenging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een manifest voor Goede Schoolgebouwen. In dit manifest roepen ze op om van goede, gezonde en duurzame schoolgebouwen een beleidsprioriteit te maken.

"Decennialang is er onvoldoende geïnvesteerd in onze schoolgebouwen, de middelen schieten tekort", zegt voorzitter Freddy Weima van de PO-raad. "Jaarlijks is er zo'n 730 miljoen euro nodig, gedurende 30 jaar, om het op orde te krijgen. Doen we dat niet, dan blijven we te maken hebben met een gebrekkig binnenklimaat." Hoogleraar Kok is het daarmee eens: "Dit is het moment om regelgeving voor luchtkwaliteit aan te scherpen. Dat betekent dat we de gestelde maximale CO2-niveaus streng moeten handhaven."

'Het laatste dat je wil'

In een reactie laat minister Dennis Wiersma weten dat het sluiten van een school 'het laatste is dat je wil'. "Daarom zet ik alles op alles om te zorgen voor goede ventilatie op scholen. Een werkende CO2-meter in iedere klas wordt verplicht, zodat we weten wat de situatie in een klas is."

"Sinds dag 1 trek ik alles uit de kast om samen met scholen te zorgen voor een gezond binnenklimaat", vervolgt de minister. "Om verschillende redenen hebben niet alle scholen daar nog alles aan gedaan. Dus ik roep iedereen op dat wel te doen. Via de maatwerkregeling kunnen scholen een subsidieaanvraag indienen om aanpassingen te doen."

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.