radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Landbouwminister Piet Adema wist dat overgangsjaar mest uitrijden niet mocht: 'Dit soort debacles moeten onze boeren niet hebben'

Landbouwminister Piet Adema wist dat overgangsjaar mest uitrijden niet mocht: 'Dit soort debacles moeten onze boeren niet hebben'
Bron: ANP

Boeren moeten sneller minder mest uitrijden dan minister Piet Adema in eerste instantie heeft gezegd. De minister is op de vingers getikt door Brussel.

Minister Adema van Landbouw en Natuur is halsoverkop vertrokken uit Berlijn om terug te komen voor een spoedoverleg in de ministerraad over het uitrijden van mest. Nederlandse boeren mogen meer mest op het land uitrijden dan andere EU-lidstaten. Dat heet derogatie: afwijken van de nitraatrichtlijn van de Europese Unie. Dat moet in 2026 afgelopen zijn. Dit jaar zou voor boeren een overgangsjaar zijn. Maar dat blijkt nu heel anders te liggen. Boeren mogen vanaf 1 maart al minder mest uitrijden.

Adema wist dat het niet mocht van Brussel

Brussel eist dat er minder mest wordt uitgereden omdat Nederland niet genoeg doet om de waterkwaliteit te verbeteren. Minister Adema wist in december al dat het overgangsjaar niet mocht van Brussel. De afgelopen tijd heeft hij gebruikt om met een oplossing te komen, zegt hij. Nu worden de boeren dus verrast.

"Misschien was dit een geitenpaadje. En het is duidelijk dat de Europese Commissie dit soort geitenpaadjes niet meer accepteert", zegt Adema. Ook LTO-voorzitter Sjaak van der Tak ging uit van een overgangsjaar voor de boeren. "Hij heeft gedag gezegd en was zeer teleurgesteld over de opstelling van Europa. Ik ben buitengewoon teleurgesteld", zegt hij.

Bekijk ook

Juridisch aansprakelijk stellen

Van der Tak is niet teleurgesteld in minister Adema, maar in Brussel. "In het vierde kwartaal heeft de Europese Commissie de verwachting gewekt dat dat overgangsjaar er zou komen. En wat je nu ziet is dat de gewassen, die al 4 of 5 maanden in de grond zitten, niet meer bemest kunnen worden en geen gezonde voeding meer op kunnen leveren."

LTO gaat proberen om 'Brussel juridisch aansprakelijk te stellen', zegt Van der Tak. "Je gaat nu toch niet gewassen uit de grond halen? Een gewas kan niet groeien als je dat niet kan bemest en dan kunnen we straks dat graan niet eten. We vinden dat Adema alles uit de kast heeft gehaald."

Bekijk ook

Compensatie

"Ze wisten dat de gewassen en de zaden in augustus, september en oktober de grond in gaan, maar nochtans houden ze vast aan hun regels. Het is enorme financiële aderlating. En ik vind dat het verlies echt gecompenseerd moet worden", zegt Van der Tak.

Van der Tak vindt niet dat de positie van Adema nu onderdruk staat. "Volstrekt niet. Hij heeft alles uit de kast gehaald."

Bufferzone

Maar hoe heeft dit zo mis kunnen gaan? Het gaat allemaal om een derogatiebeschikking die de Europese Commissie 23 september vorig jaar stuurde. "In de beschikking staat vermeld dat per 1 januari 2023 rekening gehouden moet worden met bufferstroken. In latere overleggen is daarbij ruis ontstaan en is het overgangsjaar genoemd", zegt derogatie-expert Rik Hoksbergen van Countus, een accountantsbedrijf dat ook melkveehouders adviseert over regelgeving.

Het gaat om 50.000 hectare aan bufferzone die we nu niet meer kunnen gebruiken om te bemesten en het telen van voedsel, zegt Hoksbergen. Bufferstroken die boeren vanaf 1 maart moeten aanhouden in de buurt van watergangen als sloten en slootjes. Bij ecologisch gevoelige waterlopen moet 5 meter afstand gehouden worden. Volgens Hoksbergen gaat het 10 maanden eerder ingaan van de regelgeving tientallen miljoenen kosten. "Maar het levert ook heel veel onzekerheid op in de sector. Het is de zoveelste wijziging op het laatste moment.

Bekijk ook

Brusselse regeltjes

Rutte reageert dat hij het ontzettend vervelend vindt. "En dat vindt Piet Adema ook. Het is uitermate technisch, politiek en diplomatiek ingewikkeld. Er moet zo snel mogelijk duidelijk worden gegeven."

"Dat ben ik met de premier eens", zegt Van der Tak. "Wij hebben goeie gewassen en zitten nu vast aan Brusselse regeltjes terwijl we gezond voedsel maken."

Bekijk hier de reportage

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant