Het verminderen van bureaucratie in de zorg: het is al decennialang het stokpaardje van veel politici. En ondanks de vele actieplannen door de jaren heen neemt de regeldruk alleen maar toe. Maar hoe groot is het probleem, hoeveel geld kost het ons?

In het Kamerdebat gisteren over de ouderenzorg stelde BBB-leider Caroline van der Plas dat de bureaucratie in de zorg jaarlijks ongeveer 22 miljard euro kost. Maar klopt dat wel? We maakten een rondje langs experts.

Kwart van Rijksuitgaven gaat naar zorg

Allereerst, hoeveel is 22 miljard euro precies van het budget? De begroting van de Rijksoverheid voor dit jaar is 395 miljard euro. Iets meer dan een kwart daarvan - 26,8 procent om precies te zijn - is begroot voor de zorg. Dat komt neer op 105 miljard euro.

Van der Plas zei in het Kamerdebat dat de 'bureaucratische regels in de zorg' ongeveer 22 miljard euro kosten. Dat zou betekenen dat een vijfde deel van het totale budget op gaat aan andere taken dan zorg verlenen aan patiënten.

Bekijk ook

Wat valt er onder 'bureaucratie'?

Maar wat valt er dan precies onder die 'bureaucratische regels'? "Er zijn allerlei registraties in de zorg die tijd in beslag nemen", weet gezondheidseconoom aan de Vrije Universiteit Amsterdam Marcel Canoy. Hij wijst erop dat bijvoorbeeld geregistreerd wordt waar zorgmedewerkers hun tijd aan besteden.

Tegelijkertijd zijn er ook overleggen tussen medewerkers, zegt zorgeconoom aan de Universiteit Maastricht Wim Groot. "Het gaat dan bijvoorbeeld over het vastleggen van handelingen." Vaak worden dit soort momenten volgens hem op één hoop gegooid onder het mom van 'administratieve taken'.

'Papierwerk is soms ook nodig'

Canoy legt uit dat papierwerk soms ook wel echt nodig is: het is namelijk belangrijk om te weten waar en hoe publiek geld wordt uitgegeven. Daarnaast stellen zorginstanties zelf ook nog vaak regels in om bijvoorbeeld de kwaliteit van de zorg te waarborgen.

Voor een deel is de administratie wel echt onnodig ingewikkeld gemaakt, erkent de gezondheidseconoom. "Als verpleegkundigen bijvoorbeeld twee keer hetzelfde moeten registreren voor twee verschillende instanties. Dat is echt een onnodige duplicatie van inzet."

Bekijk ook

Administratie is toegenomen

Zorgeconoom Groot ziet wel dat hoeveelheid regels en administratie de afgelopen jaren is toegenomen in de zorg. Dat komt volgens hem met name doordat de politiek - zowel het kabinet als de Tweede Kamer - steeds meer regels opleggen.

"Bij elke calamiteit in de zorg moet een nieuwe regel bedacht worden. En die regel moet weer uitgevoerd en gehandhaafd worden", zegt hij. "Ook moet er verantwoording over worden afgelegd en dat neemt een enorme hoeveelheid tijd in beslag. Die regelgeving en druk is dus echt toegenomen."

35 procent van de werkweek

Ook Kim de Groot, verpleegkundige-onderzoeker bij Nivel, ziet dat zorgmedewerkers steeds meer tijd kwijt zijn aan bureaucratie. Ze bekeek hoeveel tijd er door hen besteed wordt aan registraties. "Dat resulteerde in het feit dat er gemiddeld 10 uur per week naar bureaucratie gaat. Dat is zo'n 35 procent van hun werkweek."

Als zorgpersoneel gemiddeld ongeveer een derde van hun tijd aan administratief werk kwijt is, kun je dan stellen dat de bureaucratie in totaal 22 miljard euro per jaar kost? De drie experts durven het niet te zeggen. "Het lijkt mij een grote gok", zegt onderzoeker De Groot. "Ik heb geen idee hoe ze aan dat cijfer komt." Zorgeconoom Groot deelt haar twijfel: "Ik ken geen onderzoek dat echt specifiek gekeken heeft naar de kosten van bureaucratische handelingen in de zorg."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.