tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

'Kans op nieuwe pandemieën is groot': Marion Koopmans wil krachten bundelen in centrum om virussen te bestrijden

'Kans op nieuwe pandemieën is groot': Marion Koopmans wil krachten bundelen in centrum om virussen te bestrijden
Marion Koopmans
Bron: EenVandaag

Hoe kunnen we ons beter voorbereiden op toekomstige virusuitbraken? Het Pandemic & Disaster Preparedness Centre (PDPC) wil hier antwoorden op vinden door kennis en onderzoek bij elkaar te brengen, want 'de kans op nieuwe pandemieën is groot'.

Klimaatverandering, stijging van de zeespiegel, intensieve veeteelt en reisbewegingen van de mens en van dieren: al deze aspecten spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van nieuwe virusuitbraken.

Potentiële triggers

"Het zijn allemaal potentiële triggers waardoor virussen zoals knokkelkoorts, nieuwe vogelgriepvarianten of de varkenspest zich opeens snel kunnen verspreiden", zegt hoogleraar virologie Marion Koopmans.

"En als we één ding hebben geleerd van twee jaar coronacrisis, dan is dat het belang van goede voorbereiding en snelle actie."

Bekijk ook

Onderzoek naar virusuitbraken en rampen

Om dat in de toekomst beter voor elkaar te krijgen is afgelopen jaar het Pandemic & Disaster Preparedness Center (PDPC) opgericht. Hier bundelen wetenschappers van het Erasmus Medisch Centrum, de Technische Universiteit Delft, de Erasmus Universiteit en veel andere organisaties de krachten om onderzoek te doen naar virusuitbraken en rampen.

Doel is om in de toekomst sneller te kunnen handelen. Het centrum wil naar fundamenteel nieuwe manieren zoeken om de impact van toekomstige pandemieën en andere rampen te verminderen.

'Kan dit potentieel gevaarlijk zijn voor de mens?'

"We deden al veldonderzoek, bijvoorbeeld naar de vogelgriep of naar virussen die in muggen zitten", vertelt Koopmans. "Dat houdt letterlijk in dat we dieren vangen of overleden dieren onderzoeken."

"Stuiten we op iets verdachts, dan brengen we in kaart om wat voor soort virus het gaat. Met altijd de achterliggende vraag: kan dit potentieel gevaarlijk zijn voor de mens?"

Bekijk ook

Data mining

Met de nieuwe samenwerking gaat het centrum breder kijken. "Klimaatverandering en zeespiegelstijging hebben veel impact op ons landschap en daarmee ook op de dieren die daar leven. En dat heeft weer effect op het risico van nieuwe virusinfecties", zegt Koopmans. Er wordt ook veel meer gebruik gemaakt van grootschalige data mining, dat is het verzamelen en bekijken van enorme hoeveelheden informatie.

Gegevens combineren

"We willen beter kunnen voorspellen waar uitbraken ontstaan door al die gegevens te combineren. Het gaat bijvoorbeeld om migratieroutes van vogels, om reisbewegingen, scheepvaart en klimaat- en landschapsveranderingen. We kunnen veel kennis opdoen door deze enorme hoeveelheden data met elkaar te delen."

Bekijk ook

Vogelgriep en muggen

Koopmans noemt naast corona twee andere mogelijke grote bedreigingen die op dit moment op ons af komen: een nieuwe variant van het vogelgriepvirus en infectieziektes die door muggen overdragen kunnen worden.

"Het is belangrijk om veranderingen van deze virussen goed in kaart te brengen, zodat we niet verrast te worden als ze opeens op de mens overspringen."

Vaccins direct aanpassen aan nieuwe mutaties

In de toekomst moeten virusuitbraken sneller geremd of zelfs gestopt kunnen worden. Door mutaties eerder te signaleren, nog voordat veel mensen ziek zijn geworden, kunnen ook vaccins en geneesmiddelen sneller en beter worden aangepast, denkt Koopmans "Zodra je een voor de mens gevaarlijke mutatie ontdekt, kun je aan de slag met de vaccins. Zodat ze goed blijven werken, ook tegen het nieuwe virus."

Beter voorspellen, meer fundamentele kennis van gevaarlijke virussen en hoe ze zich verspreiden, sneller vaccins bouwen, maar ook de GGD beter toerusten: dat zijn volgens Koopmans de belangrijke pijlers van toekomstige pandemiebestrijding.

Bekijk ook

Concrete vragen

Het nieuwe centrum zoekt de verbreding naar klimaat- en watergerelateerde bedreigingen. Onder meer door een aantal heel concrete vragen te stellen, vertelt Koopmans. "Hoe bepaal je of een virus zich via de lucht kan verspreiden? Maar ook: hoe kunnen we de maatschappij beter betrekken en weerbaarder maken tegen dreigingen? En kunnen we ons beter voorbereiden op grootschalige uitbraken en overstromingen?"

Antwoorden op deze vragen zijn er niet op korte termijn, benadrukt de vooraanstaande viroloog. "Dit is niet iets wat morgen klaar is, hierin moet je echt investeren met het oog op mogelijke toekomstige bedreigingen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'
SPD-lijsttrekker Markus Töns en AfD-politica Enxhi Seli-Zacharias
Bron: EenVandaag

Aanstaande zondag zijn er landelijke verkiezingen in Duitsland. Gelsenkirchen, een stad in het Ruhrgebied, was decennialang een links bolwerk maar kan nu een van de eerste steden in West-Duitsland worden met de radicaal rechtse AfD als grootste partij.

Onze verslaggevers waren in Gelsenkirchen, en spraken naast lokale bewoners ook met de lokale lijsttrekkers van de sociaaldemocratische partij SPD en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).

Voormalig industriegebied

Gelsenkirchen, een stad met 250.000 inwoners, staat bekend als de armste van Duitsland met hoge criminaliteitscijfers. De verloedering is overal zichtbaar: talloze leegstaande huizen zijn dichtgetimmerd of bedekt met graffiti, terwijl afvalbergen met matrassen en koelkasten op vrijwel elke straathoek te vinden zijn.

De SPD was de afgelopen 75 jaar onafgebroken de grootste partij in Gelsenkirchen. Ze kwamen op voor de vele arbeiders in de staalindustrie en de mijnbouw. Maar die tijden zijn door het sluiten van de mijnen allang voorbij. De partij lijkt haar greep te verliezen wat kiezers écht bezighoudt.

Bekijk ook

Verloedering

In Ückendorf, een wijk in het zuiden van Gelsenkirchen, ontmoeten we SPD-lijsttrekker Markus Töns. Volgens hem is het grootste probleem van Gelsenkirchen dat de gemeente te weinig geld ter beschikking heeft.

Hij legt uit: "Straten worden niet opgeknapt, afval wordt te laat opgehaald, we hebben te weinig plekken in de kinderopvang en niet genoeg sociaal werkers. Dat zorgt voor onvrede onder de bevolking."

Oost-Europese migranten

Als tweede punt noemt hij migratie. "Gelsenkirchen kampt met de uitdaging van economische migratie uit Zuidoost-Europa." Lopend door de wijk vertelt hij dat de goedkope arbeiderswoningen in dit stadsdeel vooral Roemenen en Bulgaren aantrekken. Sinds 10 jaar mogen zij zonder vergunning in Duitsland komen werken.

"In de praktijk maken ze vooral gebruik van uitkeringen omdat ze vaak geen opleiding en diploma's hebben", voegt hij toe. "En dat zorgt voor veel problemen."

Bekijk ook

Aanslagen

De solidariteit van de mijnwerkers heeft in Gelsenkirchen plaatsgemaakt voor wantrouwen richting migranten en asielzoekers. De jonge partij AfD voelt deze onvrede feilloos aan.

Enxhi Seli-Zacharias heeft een Albanese achtergrond en is sinds 5 jaar lid van de AfD. In een koffietentje haalt ze de recente aanslagen in Duitsland aan. "Mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen land. Ik vind het onwijs zorgwekkend dat politici hier geen oog voor lijken te hebben."

'Remigration'

Het doel van de AfD is helder. Enxhi Seli-Zacharias: "We moeten de grenzen sluiten, met de 'remigration' beginnen en migranten met een strafblad die hier illegaal wonen terug naar hun land van herkomst sturen." Deze boodschap slaat ook bij mensen met een migratieachtergrond aan. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar volgens Exhi, die dus zelf een migratieachtergrond heeft, is het dat niet.

De naturalisatie in Duitsland verloopt op dit moment veel te makkelijk, beargumenteert ze: "Ik vind het oneerlijk tegenover migranten die jaren geleden wel aan alle eisen hebben voldaan. Ook ik voel me ongelijk behandeld."

Bekijk ook

'We zijn allemaal Europees'

Het sluiten van de grenzen is volgens SPD'er Markus Töns geen oplossing. "Wij moeten deze groep mensen juist helpen om aan werk te komen door ze op te leiden." Ook de uitvoering is een probleem: er zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet genoeg politie-agenten om de grensposten weer te bemensen.

Het plan van de AfD om migranten terug te sturen slaat volgens hem nergens op. "Wie moet er dan terug? Hoe maak je een onderscheid tussen Roemenen, Bulgaren, Fransen en Nederlanders? Wij zijn allemaal Europees."

Debat over partijverbod

De Duitse rechter heeft sommige afdelingen van de AfD als 'rechts-extremistisch' en 'antidemocratisch' bestempeld. Onzin, zegt Enxhi. Zij vindt dat het debat over een verbod op de partij juist ondemocratisch is. Volgens de na-oorlogse Duitse grondwet kan een partij die een bedreiging vormt voor de democratie worden verboden.

Töns ziet ook dat de AfD steeds sterker wordt in West-Duitsland. In het Oosten is het al hard op weg de grootste te worden. Maar hij heeft de strijd nog niet opgegeven. "Ik blijf me samen met de demokraten inzetten voor een betere toekomst in Gelsenkirchen."

Bekijk ook

'Durf 's avonds niet alleen over straat'

Ook op straat horen we het telkens weer: de onvrede is groot. Gelsenkirchen was ooit een fijne plek om te wonen, maar dat is het niet meer. Veel inwoners voelen zich onveilig, maar ze zijn ook teleurgesteld in de politiek.

Een vrouw van in de 60 legt op de lokale markt haar onvrede tegen ons uit. "Ik durf 's avonds niet alleen op straat te lopen. Ik heb echt het gevoel dat politici in een andere wereld leven. Ik voel me echt in de steek gelaten." Ze weet nog niet zeker op wie ze gaat stemmen. "Sowieso geen SPD. Ik ben nog aan het twijfelen, maar het zou zomaar AfD kunnen worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant