Amsterdam krijgt een Erik Scherder Huis, een dagopvang speciaal voor jongeren met ernstig hersenletsel. Deze jongeren een nieuwe toekomst geven, is het doel. "Dat ze in elk geval weer meedoen in plaats van weg zitten te kwijnen."

Elk jaar lopen in Nederland zo'n 400 tot 600 jongeren ernstig hersenletsel op als gevolg van een ongeluk of een hersenbloeding. Daarna volgt een lange periode van revalidatie, waarin ze veel opnieuw moeten leren.

Gapend gat

"De hoop is natuurlijk dat ze hun arm weer kunnen gebruiken, dat ze weer kunnen spreken", zegt initiatiefnemer van het Erik Scherder Huis, Adriaan Theeuwes. "Maar na hun revalidatie vallen veel jongeren in een diep gapend gat. Pas dan krijg je de verwerking en komen ze erachter dat hun oude toekomst weg is."

Theeuwes spreekt uit ervaring: zijn zoon Daan liep als twintiger hersenletsel op en had veel moeite het leven weer op te pakken. Voor Theeuwes was dat de reden om een revalidatiecentrum op zetten voor mensen met hersenletsel, het Daan Theeuwes Centrum in Woerden.

Nieuwe toekomst

"Bijna niemand heeft in de gaten wat voor impact hersenletsel heeft op jongeren." Hij ziet het als een plicht om ook na de revalidatiefase iets voor deze groep te doen. "Ze moeten vaak nog 50 jaar mee in de maatschappij."

Daarom start Theewes nu het Erik Scherder Huis. "We willen deze jongeren helpen aan een nieuwe toekomst, waarin ze kunnen participeren in de maatschappij. Of dat nu met vrijwilligerswerk is of met een baan, ze moeten in elk geval weer mee kunnen doen in plaats van dat ze thuis of in een verpleeghuis zitten weg te kwijnen."

'Vergeten fase van de revalidatie'

'De vergeten fase van de revalidatie', noemt Theeuwes het gat waarin mensen vallen na de eerste fase van hun revalidatie. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder herkende dat meteen, toen Theewes hem vroeg zijn naam te verbinden aan het Erik Scherder Huis. "Ik zit al mijn hele leven in de revalidatie en inderdaad: als die mensen thuiskomen, vallen ineens alle prikkels weg."

In het Erik Scherder Huis komen die prikkels juist volop aan bod. Zo worden de jongeren geholpen met hun studie of het vinden van (vrijwilligers)werk. En krijgen ze hulp van een psycholoog die ze stimuleert om weer initiatief en verantwoordelijkheid te nemen.

'Altijd een plafond'

"Het wordt een verrijkte omgeving", zegt Scherder. Hij verwijst naar onderzoeken bij zowel dier als mens: "Als je een dier in z'n eentje in een kooi zet, zonder vriendjes en speelgoed gebeurt er iets anders dan wanneer je hem omringt met vriendjes en speelgoed. Dan zie je wat een effect dat heeft op de ontwikkeling van het brein."

Scherder krijgt ook een rol in het huis. Hij wil de jongeren vooral vertellen hoe de hersenen werken en zal steeds weer benadrukken dat ze echt moeite moeten doen om stappen te zetten. "Dat is heel belangrijk." Tegelijkertijd wil hij een duidelijke waarschuwing geven: "Er is altijd een plafond, zeker ook in het geval van een verlamming. De vraag is waar zit voor wie het plafond? Dat gaan wij onderzoeken, we gaan samen kijken of dat plafond toch weer iets hoger kan."

Kostenbesparing

Het Erik Scherder Huis opent in juni. Vanaf dan kunnen 35 jongvolwassenen met een leeftijd van 16 tot en met 35 jaar er een jaar lang terecht voor dagopvang, 5 dagen in de week. De 35 plekken worden vergoed als dagopvang vanuit de Wet Langdurige Zorg (WLZ) of de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Er is nu al veel vraag naar. Als het een succes blijkt, zullen er waarschijnlijk meer Erik Scherder Huizen komen.

Theeuwes verwacht dat het zich zal terugverdienen: "Uiteindelijk zal het tot kostenbesparing leiden, omdat de zorgzwaarte omlaag gaat." Maar dat is niet het belangrijkste, benadrukt hij meteen. "Het allerbelangrijkste is dat de levenskwaliteit van die jongeren weer omhoog gaat en dat ze weer meedoen in de maatschappij."

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.