De hond die ervandoor gaat en niet meer terugkomt: het is een nachtmerrie voor baasjes. Verspreid over het land zijn speciale zoekteams actief die helpen om verdwenen viervoeters weer op te sporen. Jolanda Brak leidt zo'n team in de regio Haaglanden.
Of ze goed te verstaan is, vraagt Jolanda aan de andere kant van de lijn. Ze probeert haar 2-jarige pup uit de buurt te houden van de gloednieuwe kussens in haar woonkamer in Katwijk. "De vorige heeft hij ook al te pakken gekregen", lacht ze. Er klinkt ver weg wat irritatie door in haar stem, maar vooral vertedering.
Inmiddels met 57 vrijwilligers
Haar Zoekteam Vermiste Honden Haaglanden bestaat in maart 6 jaar. Het begon allemaal met een klein groepje hondenliefhebbers. 'De harde kern', zoals Jolanda ze noemt. En met speurhond Snoopy, de buldog van Jolanda zelf. Ze vormden een groepje toen een buurvrouw vertelde dat ze haar hondje kwijt was.
Jaren later is er een zeer actieve Facebookgroep en zijn er 57 vrijwilligers actief voor het team, verdeeld over de regio Haaglanden in Zuid-Holland. "Het is allemaal nogal uit de hand gelopen", grinnikt Jolanda. De oud-agent, die inmiddels een speurhondenschool heeft, leidt het zoekteam inmiddels samen met collega's Misja Rueb en Els Harteveld. Het werd te veel voor Jolanda alleen.
Veel waar je op moet letten
Het zoekteam gaat aan de slag als ze van een baasje een melding krijgen over een vermissing, legt Jolanda uit. Of van de dierenambulance of politie die een melding heeft ontvangen. "Daar hebben we goede contacten mee, net als met politie en handhaving in de verschillende wijken."
Er is veel waar je op moet letten als je op zoek gaat naar een vermiste hond. Wanneer baasjes dat zelf doen zonder dat ze weten wat werkt, kan dat tot problemen leiden, vertelt ze.
'Niet roepen of rennen'
"Mensen zijn hun hond kwijt en helemaal in paniek. Dat is hartstikke logisch, maar vaak gaan ze dan gedrag vertonen dat averechts werkt", weet Jolanda.
"Ga niet roepen. Jouw angst en verdriet klinken namelijk door in je stem. Als je hond dat hoort, denkt hij dat hij iets verkeerds heeft gedaan en vlucht verder weg. Ga ook niet achter hem aan rennen, dan voelt het dier zich opgejaagd. En een hond die wordt opgejaagd let niet op waar hij loopt. Dat is hartstikke gevaarlijk!"
Hema-rookworst en leverpastei
Wat je dan wel kan doen? "Meestal gaat een ontsnapte hond terug naar de voor hem laatst bekende plek. Ben je met de auto naar het bos gegaan, om daar te wandelen? blijf dan bij je auto. Ben je thuis? Zet de achterdeur open, zodat hij naar binnen kan als hij uit zichzelf naar huis wandelt."
's Nachts gaan Jolanda en haar collega's op pad, gewapend met een Hema-rookworst - "die lusten ze eigenlijk allemaal graag" - en leverpastei op het voorhoofd en de wangen. Alles om geuren te verspreiden waar honden van houden. Als het nodig is, zetten ze een speurhond in.
Bekijk ook
Elk jaar drukker
Het team ziet het aantal zoekopdrachten steeds verder stijgen. Vooral tijdens corona nam het een vlucht, vertelt Jolanda. "De eerste 2, 3 jaar zaten we rond de 30 honden per jaar. Tijdens corona werden dat er 60 en inmiddels zitten we op zo'n 80 honden per jaar."
Jolanda denkt dat dat er onder andere mee te maken heeft dat in coronatijd veel meer mensen een hondje aanschaften dan daarvoor. Ze waren toch thuis. En die honden kwamen niet alleen uit Nederland. "We zagen busladingen vol aankomen uit landen als Spanje, Roemenië en Bulgarije, waar overschotten zijn."
'Ik denk er nog elke dag aan'
En toen brak de oorlog uit in Oekraïne en kwamen vluchtelingen met hun honden deze kant op. "Zowel die mensen als hun dieren zijn - logischerwijs - getraumatiseerd. De kans dat juist deze beestjes ervandoor gaan is groot. Ze kennen hun nieuwe omgeving nog niet goed en zijn in disbalans."
Bij de vraag welke zoektocht haar het meeste bijstaat, blijft Jolanda even stil, slikt hoorbaar. "Dat is Reia, een hondje uit Roemenië. Ze ontsnapte tijdens een wandeling in de Scheveningse Bosjes, waarschijnlijk omdat ze ergens van schrok. Het gebeurde in coronatijd, toen de avondklok gold, en is dus al een tijdje geleden. Toch denk ik er nog elke dag aan."
Bekijk ook
'Onze zoektocht is 3,5 maanden doorgegaan'
"Reia heeft een gigantische afstand afgelegd. De eerste melding die we kregen kwam uit Veenendaal, vervolgens werd ze gezien in Harderwijk. Maar steeds verdween ze weer van de radar. Het hielp niet mee dat we middenin de pandemie zaten. Het waren daardoor minder mensen op straat die haar konden signaleren, vooral in de avonden. "
"Onze zoektocht is 3,5 maanden doorgegaan, we hebben al die tijd staan posten, geflyerd, waren er dag en nacht mee bezig. Tot we op een dag het bericht kregen dat ze op de A50 bij Arnhem was aangereden en overleden." Dat Reia zo ver is gekomen, komt waarschijnlijk doordat mensen die haar zagen achter haar aan gingen om haar te vangen, denkt Jolanda.
'Hondjes moeten thuis zijn'
Jolanda noemt dit 'het meest dramatische geval dat ze heeft meegemaakt'. Ze praat er nog veel over met de andere teamleden die betrokken waren bij de zoektocht. "Zo'n beestje sluit je toch in je hart als je dag en nacht met haar bezig bent."
Gelukkig is de dood van Reia een uitzondering, meestal lukt het om een vermiste hond veilig terug te brengen naar zijn of haar baasje. "We bijten ons echt vast in die vermissingen." Of ze er nooit wakker van ligt? "Soms pieker ik een dag of 2, 3. Maar meestal voel ik vooral blijdschap, als we weer een baasjes blij kunnen maken. Hondjes moeten thuis zijn."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.