Het klinkt hoopvol voor tinnituspatiënten: een apparaat kan hersenen 'aanleren' om de piep in de oren stil te krijgen. Is het dé oplossing tegen de aandoening? Niet iedereen is daarvan overtuigd. "Het pakt niet het onderliggende probleem aan."

Dat zegt psycholoog Rilana Cima, programmaleider van het expertisecentrum tinnitus van de Universiteit Maastricht. De onderzoeker ziet het anti-tinnitusapparaat als 'een stap in de goede richting'. "Maar ik ben ook kritisch omdat zo'n apparaat tinnitus enkel bestrijdt op symptoomniveau."

Op zoek naar oplossing

Zo'n 2 miljoen Nederlanders hebben in meer of minder mate last van irritant gepiep of gesuis in hun hersenen. En dan de hele dag. Niet gek dat onderzoekers op zoek zijn naar dé oplossing tegen de aandoening, die tot nu toe nog niet is gevonden.

Een groot deel leert uiteindelijk met tinnitus omgaan. Maar bij enkele tienduizenden patiënten zijn de klachten zo erg dat dit grote mentale en sociale problemen veroorzaakt. Een van de oplossingen kan een nieuw anti-tinnitusapparaat zijn dat via elektrische signalen hersenen traint, zo schreef het AD deze week.

Is een anti-tinnitusapparaat de oplossing?

Rilana Cima wil zover nog niet gaan. De psycholoog denkt dat het nog wel even duurt voordat er daadwerkelijk gesproken kan worden van een effectieve behandeling tegen tinnitus. Volgens haar is nog onbekend welke processen in het brein tinnitus veroorzaken of hoorbaar maken.

"Daarom is het ook lastig om van buitenaf naar het brein toe deze nog onbekende processen te beïnvloeden."

Tinnitus zonder klachten

Cima zegt dat er een belangrijk verschil zit tussen tinnitus en het daadwerkelijk lijden aan tinnitus. De psycholoog noemt tinnitus een breinactiviteit die je kunt waarnemen als geluid. Het is goed mogelijk dat je tinnitus hebt, zonder dat jet het merkt, zegt ze.

Geschat wordt dat 1 op de 5 volwassen mensen 'gewoon een geluid wat op de achtergrond aanwezig kan zijn' waarneemt. Dat is een stuk meer dan het aantal mensen dat daadwerkelijk aan tinnitus lijdt. "De meeste mensen hebben er gelukkig verder geen last van."

Reacties in het brein

De psycholoog zegt dat reacties in het brein de reden zijn dat mensen er last van krijgen. Dat werkt als volgt: "Het brein interpreteert een signaal in het brein als gevaarlijk. Door ons gevarenresponse gaan we er meer op letten. We willen aan het gevaar ontsnappen en krijgen negatieve emoties: we worden bezorgd. Zo ondervinden we er hinder van in het dagelijkse leven", legt ze uit.

Om mensen van die klachten af te helpen, worden vaak blootstellingsbehandelingen toegepast, zegt Cima. "Die zijn erop gericht om het brein aan te leren om zo'n tinnitussignaal niet als gevaarlijk te bestempelen."

Geluid anders interpreteren

Dat is ook wat het anti-tinnitusapparaat doet: patiënten aanleren het geluid anders te interpreteren dan als een 'gevaar'. "Bij zulke behandelingen wordt iemand blootgesteld aan datgene waarvan gedacht wordt dat het gevaarlijk is, maar dat het eigenlijk niet is."

Aan het signaal zelf wordt bij deze gedragstherapie niet zoveel gedaan, je behandelt vooral de reactie erop. Maar, zegt Cima erbij, het nadeel daarvan is dat het tinnitus bestrijdt op symptoomniveau. "Het is symptoombestrijding. Het is lastig om de hele tinnitusbeperking weg te nemen als je alleen de symptomen ervan bestrijdt. Op de lange termijn biedt dat vaak geen soelaas."

Onderliggende oorzaak van tinnitus

Cognitieve gedragstherapie kan patiënten helpen met klachten om te gaan. "Het is belangrijk om, als je de hele tinnitusbeperking wil wegnemen, aan de andere kant ook kijkt wat de oorzaak is van die lijdenslast."

Daarom hoopt de psycholoog dat er uiteindelijk óók een behandeling komt die de onderliggende oorzaak van het signaal in de hersenen weet te raken. Alleen zijn we daar nog een eind van verwijderd. "Daarvoor is écht meer onderzoek nodig."

Nog niet de helft van de GroenLinks-PvdA-kiezers (44 procent) vindt dat Frans Timmermans weer lijsttrekker moet worden bij de volgende verkiezingen. VVD-kiezers zijn iets positiever. Maar ze zijn er niet van overtuigd dat Dilan Yeşilgöz moet blijven.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder kiezers die bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen op die partijen hebben gestemd.

'Sorry Frans'

Opvallend is dat kiezers van GroenLinks-PvdA en de VVD nu nog best vertrouwen hebben in hun partijleider. 88 procent van de GroenLinks-PvdA-kiezers staat achter Timmermans als huidige leider van de partij. Driekwart (76 procent) van de VVD-kiezers vindt dat Yeşilgöz het op dit moment goed doet.

Maar of ze ook lijsttrekker moeten worden bij de volgende verkiezingen? Daarover is twijfel. Zo vindt nog niet de helft van de kiezers van Timmermans dat hij dan de kar moet trekken. Een GroenLinks-PvdA-kiezer verwoordt het als volgt: "Hoe goed hij ook is ingevoerd, hoeveel ervaring hij ook heeft, hoezeer zijn hart ook op de goede plek zit. Het is tijd voor nieuw elan. Sorry, Frans."

VVD-kiezers niet overtuigd van Yeşilgöz

63 procent van de VVD-stemmers vindt dat de partij weer met Yeşilgöz de campagne in moet. De rest vindt van niet (22 procent) of weet het niet (16 procent).

"Ze doet het nu best aardig, maar heeft in korte tijd al te veel fouten gemaakt. Juist in de campagne heeft ze laten zien dat ze rare sprongen kan maken", schrijft een VVD-kiezer.

Imagoproblemen Omtzigt

Pieter Omtzigt staat er bij zijn kiezers nog een stuk slechter op. Niet alleen denken de meeste NSC-kiezers, die veelal zijn afgehaakt, dat hij geen lijsttrekker moet zijn bij de volgende verkiezingen. Ook is hij de enige partijleider met minder dan de helft vertrouwen van zijn eigen kiezers.

Veel NSC-kiezers vinden dat hij goede eigenschappen heeft, maar dat die hem niet geschikt maken als politicus. Een kiezer zegt daarover: "Qua kennis en integriteit is hij de juiste persoon. Maar juist die kenmerken zorgen ervoor dat hij in de Haagse slangenkuil opbrandt. En dat is een heel trieste constatering."

Schoolkantines en bedrijfsrestaurants in Frankrijk zouden niet langer soja-producten moeten serveren. Dat is het advies van Anses, het Franse RIVM. Te veel soja zou een negatief effect kunnen hebben op de vruchtbaarheid.

Soja wordt veel gebruikt als plantaardig alternatief voor bijvoorbeeld vlees- of melkproducten.

Lager oestrogeen

Driekwart van de Franse kinderen tussen de 3 en 5 jaar, en bijna de helft van de volwassen Franse vrouwen die soja eten, krijgen volgens Anses te veel soja binnen. En dat kan slecht zijn voor de gezondheid, zegt de Franse organisatie, met name voor de vruchtbaarheid.

De boosdoeners in soja zijn isoflavonen. Universitair hoofddocent Katja Teerds legt uit hoe isoflavonen werken: "Ze binden aan de receptor voor oestrogeen, het vrouwelijk geslachtshormoon. Een piek in oestrogeen zorgt voor de eisprong." In theorie kunnen heel grote hoeveelheden isoflavonen dus zorgen voor een lager oestrogeen en daarmee de eisprong dwarszitten.

'Effect verwaarloosbaar'

"Maar onderzoek heeft aangetoond dat dit effect verwaarloosbaar is", gaat Teerds verder. Ook bij emeritus hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell zijn de risico's niet bekend. "In Azië wordt veel soja gegeten. Daar zijn ook veel onderzoeken gehouden, waaruit blijkt dat de menstruatiecyclus van vrouwen soms een dag langer wordt door hoge sojaconsumptie, maar negatieve effecten op de vruchtbaarheid zijn niet bekend."

Het Nederlandse adviesorgaan voor voeding is het Voedingscentrum. Zij hanteert alleen een advies voor zwangere vrouwen als het gaat om soja-inname. "Uit dierstudies blijkt dat het mogelijk effect heeft op de ontwikkeling van de geslachtsorganen bij het kindje als je heel veel isoflavonen binnenkrijgt tijdens de zwangerschap", vertelt gezondheidsexpert bij het Voedingscentrum Marije Verwijs.

Advies Voedingscentrum

"Wij adviseren daarom om tijdens de zwangerschap de soja-inname beperkt te houden, tot bijvoorbeeld vier glazen sojadrink per dag en daarnaast nog twee vleesvervangers op basis van soja per week", gaat ze verder. Overigens zitten in dierlijke producten ook isoflavonen. "In koemelk zelfs meer dan in sojamelk", zegt Teerds. "Dat komt omdat koeien soja door hun voeding krijgen."

Het voedingscentrum hoopt zich binnenkort samen met het RIVM en de Gezondheidsraad te kunnen buigen over het Franse rapport. "Indien nodig zullen we ons advies aanpassen."