De Onderwijsinspectie is te passief bij het toezicht op scholen. De inspectie treedt onvoldoende op tegen scholen die in gebreke blijven of hun zorgplicht niet nakomen. Die kritiek uiten onderwijsjuristen en belangenverenigingen van ouders in EenVandaag. Volgens hen horen ouders die zorgen of misstanden melden vrijwel nooit iets terug van de inspectie en blijven ze vaak met lege handen achter. 

Voor scholen geldt een wettelijke zorgplicht. Wanneer een leerling extra ondersteuning nodig heeft, moeten ze die geven. Ook zijn scholen sinds de invoering van Passend Onderwijs vier jaar geleden verplicht voor iedere leerling die wordt aangemeld een passende plek te zoeken. Daarnaast hebben schoolbesturen een zorgplicht voor de sociale, fysieke en psychische veiligheid van leerlingen. Volgens juristen en ouderorganisaties komt het echter geregeld voor dat scholen hun verplichtingen niet nakomen.

Ouders die hiervan melding maken bij de Onderwijsinspectie, doen dat voor hun gevoel vaak tevergeefs, zegt Joli Luijckx van Balans, dat opkomt voor kinderen met ontwikkelingsproblemen. “Wat ze dan terughoren is dat de Inspectie vooral toezicht houdt op de kwaliteit van het onderwijs in het algemeen en niet specifiek op individuele gevallen”, aldus Luijckx. “Maar als de Inspectie zegt dat ze die opdracht niet hebben dan vraag ik me af: wie heeft die dan wel?” Volgens Luijckx worden ouders van het kastje naar de muur gestuurd. Zo worden ze naar klachtenprocedures of de rechter verwezen. “Het is gesol met kinderen en dat is echt triest.” Balans pleit er voor dat de Inspectie ook in individuele gevallen “doorzettingsmacht" krijgt. “Want dat is wat nodig is: een instantie die gewoon een klap op tafel geeft en zegt: nu gaan we het oplossen en we kijken naar het belang van het kind en zorgen dat het onderwijs krijgt.” 

Kijk & lees

Kinderen zijn vogelvrij

Belangenvereniging Ouders & Onderwijs denkt dat de inspectie meldingen van ouders wel betrekt bij het toezicht. “Maar onze indruk is dat het per inspecteur verschilt in hoeverre iets gebeurt met een signaal”, aldus Marieke Boon van Ouders & Onderwijs. “Wat wij niet goed vinden is dat er niets wordt terug gemeld aan ouders. En dat je toch vaak ziet dat ze met lege handen achter blijven.” Onderwijsjurist Katinka Slump gaat nog een stap verder. Volgens haar houdt niemand toezicht of scholen hun wettelijke zorgplicht naleven. “Niemand, de Inspectie niet, leerplicht niet. Ouders hebben geen rechten in Nederland. Het recht op onderwijs is niet geregeld. Ouders en leerlingen zijn volkomen afhankelijk van de Inspectie en als die niets doet dan zijn de kinderen vogelvrij.” 

Slump zegt in haar loopbaan vele tientallen klachten te hebben ingediend bij de Onderwijsinspectie, maar de toezichthouder heeft volgens haar, op een enkele keer na, nooit iets ondernomen. 

Kijk & lees

Geen rol als scheidsrechter

Uit cijfers die EenVandaag bij de Onderwijsinspectie opvroeg blijkt dat sinds de invoering van Passend Onderwijs per augustus 2014 ruim 800 meldingen en klachten binnen kwamen van ouders van kinderen die vastliepen op hun school. Dat leidde geen enkele keer tot een sanctie tegen een schoolbestuur. Volgens de Inspectie was dat ook niet nodig. “Handhaven is meer dan sanctioneren. Het begint bij informeren en wijzen op verantwoordelijkheden. In verreweg de meeste gevallen is zo’n interventie succesvol”, laat de Inspectie schriftelijk weten. Ook bleek het volgens de toezichthouder in een aantal gevallen niet mogelijk op te treden, omdat de zorgplicht “in formele zin” niet was geschonden.

Verder wijst de Inspectie er op dat ze "geen rol als bemiddelaar of scheidsrechter heeft wanneer er onenigheid ontstaat tussen een ouder en een school”. Meldingen worden wel betrokken bij de dossiervorming rond een school en het vierjaarlijkse inspectiebezoek aan scholen. Oudervereniging Balans pleit er voor dat de Inspectie ook in individuele gevallen “doorzettingsmacht" krijgt. Minister Slob laat in een reactie weten dat hij weliswaar een vorm van “doorzettingsmacht” wil regelen, maar bij de zogeheten samenwerkingsverbanden, de bestuurlijke laag waarin schoolbesturen samenwerken. 

Bent u zelf tegen problemen aangelopen op de school van uw kinderen en ving u bot bij bijvoorbeeld de gemeentelijke Leerplicht of de Onderwijsinspectie, neem dan contact met ons op via redactie[at]eenvandaag[dot]nl

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.