radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

'Ik heb al meerdere keren gedacht: ga ik terug, ga ik vechten?' Voormalig prof-voetballer Levchenko geraakt door situatie Donetsk en Loehansk

'Ik heb al meerdere keren gedacht: ga ik terug, ga ik vechten?' Voormalig prof-voetballer Levchenko geraakt door situatie Donetsk en Loehansk
Evgeniy Levchenko woonde tot zijn 18e in Oekraïne
Bron: EenVandaag

Vol ongeloof keek oud-profvoetballer Evgeniy Levchenko gisteravond naar de speech van Poetin. Levchenko groeide op in Oekraïne. Wat hij nu hoort van familie en vrienden die er wonen, raakt hem. Hij denkt erover om terug te gaan, maar doet dat nu niet.

Voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko woonde tot z'n 18de in Oost-Oekraìne en heeft veel contact met vrienden en familie die in het oosten van Oekraïne wonen. "Ik heb al meerdere malen gedacht: ga ik terug? Ga ik vechten? Of blijf ik hier om het juiste beeld te schetsen. Het is nu ook heel belangrijk om mensen in Nederland, in Europa, van de juiste informatie te voorzien", vertelt hij.

Rustig in Kiev

President Vladimir Poetin maakte gisteravond bekend dat Rusland de pro-Russische regio's Donetsk en Loehansk in Oekraïne erkent. Hierdoor ziet Rusland deze twee regio's als aparte landen en niet meer als onderdeel van Oekraïne. Vlak na de bekendmaking trokken de eerste Russische troepen deze delen van Oekraïne in.

"Het is hier nog steeds erg rustig", zegt correspondent Joost Bosman vanuit Kiev. In Kiev is weinig veranderd, vertelt hij. "Mensen zijn vrij gelaten en zeggen hier dat ze het al jarenlang hadden zien aankomen. Mensen zijn haast verbaasd dat het nu pas is gebeurd."

Al 8 jaar oorlog

Wel zijn bijvoorbeeld satelliet-telefoons uitverkocht, zegt Bosman. Die kunnen gebruikt worden als er een cyberaanval komt. "Dus mensen bereiden zich wel voor en zetten hier en daar een koffertje klaar om weg te kunnen, maar het is hier dus eigenlijk erg rustig."

"Mensen leven daar al 8 jaar in oorlog en daar zijn mensen hier, 500 kilometer verderop, aan gewend. Ze zien het op het nieuws, krijgen te maken met gewonden uit die regio in hun ziekenhuizen."

Bekijk ook

Van Donetsk naar Rusland

Zo'n 500 kilometer verderop in Donetsk hoort voormalig profvoetballer Levchenko hoe zijn vrienden en familie eraan toe zijn. "Ik heb gebeld met vrienden en kennissen in Donetsk. Het leven gaat door. Vrouwen en kinderen vanuit Donetsk hebben het bevel gekregen om naar Rusland te gaan, maar die willen helemaal niet. Een klein groepje mensen heeft dat nu wel gedaan."

"Je wordt uit je huis gezet terwijl er niks aan de hand is, dat maakt het verhaal zo cru. Wij hadden niet verwacht dat dit allemaal zo snel zou gaan. Ik dacht dat het spierballentaal was", vertelt Levchenko.

Levchenko over wat hij hoort van vrienden en kennissen in Oekraïne

Militaire dienstplicht

Naast dat vrouwen en kinderen mogen vertrekken naar Rusland, moeten mannen tussen de 18 en 50 jaar uit Donetsk zich melden voor militaire dienst, vertelt Levchenko. "Sommigen worden op straat aangehouden. Al die mannen moeten vechten voor de onafhankelijkheid van de regio Donetsk, aan de Russische kant van dit conflict."

"Gisteren sprak ik met iemand die aan de frontlinie zit. Die zegt dat er constant wordt geschoten tussen beide kanten. Vanuit de kant van Oekraïne wordt aangeraden niet te reageren op deze beschietingen."

'Stukje van mijn land valt weg'

Levchenko lag vannacht wakker van de situatie. "Omdat ik niet wist hoe ik de mensen daar kan helpen. Vloekend lag ik in bed gisteravond. Het deed mij pijn om te zien dat een stukje van mijn land wegvalt."

Hij keek vol ongeloof naar de toespraak van Poetin. "Op dit moment vind ik wel dat Europa en Amerika moeten laten zien dat het zo niet verder kan", zegt hij. "Als Rusland binnen Donetsk en Loehansk blijft zou ik dat nog steeds niet eerlijk vinden, maar hopelijk blijft het bij deze twee gebieden. Ik weet niet waar ik toe bereid ben op het moment dat de Russen verder Oekraïne intrekken."

40 procent

Ondertussen loopt de bevolking van Rusland niet over van enthousiasme over wat Poetin nu heeft gedaan, vertelt journalist van de Moscow Times Pjotr Sauer vanuit Moskou. "Ik zie dat de jonge Russen vrij geschokt zijn door de toespraken van Poetin. Een meerderheid van de jonge Russen ziet Oekraïne als een vriend."

Als je naar de peiling kijkt wil rond de 40 procent dat de Donbass weer bij Rusland komt, zegt Sauer. "En dat is veel minder dan we zagen bij de Krim in 2014, toen 95 procent van de Russen blij was met annexatie. Dus er is nu een hele andere situatie. De Russen hebben niet zo veel met de Donbass."

Presentator Rob Hadders legt uit wat er in de toespraak van Poetin werd gezegd

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen
Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant