radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

'Ik heb al meerdere keren gedacht: ga ik terug, ga ik vechten?' Voormalig prof-voetballer Levchenko geraakt door situatie Donetsk en Loehansk

'Ik heb al meerdere keren gedacht: ga ik terug, ga ik vechten?' Voormalig prof-voetballer Levchenko geraakt door situatie Donetsk en Loehansk
Evgeniy Levchenko woonde tot zijn 18e in Oekraïne
Bron: EenVandaag

Vol ongeloof keek oud-profvoetballer Evgeniy Levchenko gisteravond naar de speech van Poetin. Levchenko groeide op in Oekraïne. Wat hij nu hoort van familie en vrienden die er wonen, raakt hem. Hij denkt erover om terug te gaan, maar doet dat nu niet.

Voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko woonde tot z'n 18de in Oost-Oekraìne en heeft veel contact met vrienden en familie die in het oosten van Oekraïne wonen. "Ik heb al meerdere malen gedacht: ga ik terug? Ga ik vechten? Of blijf ik hier om het juiste beeld te schetsen. Het is nu ook heel belangrijk om mensen in Nederland, in Europa, van de juiste informatie te voorzien", vertelt hij.

Rustig in Kiev

President Vladimir Poetin maakte gisteravond bekend dat Rusland de pro-Russische regio's Donetsk en Loehansk in Oekraïne erkent. Hierdoor ziet Rusland deze twee regio's als aparte landen en niet meer als onderdeel van Oekraïne. Vlak na de bekendmaking trokken de eerste Russische troepen deze delen van Oekraïne in.

"Het is hier nog steeds erg rustig", zegt correspondent Joost Bosman vanuit Kiev. In Kiev is weinig veranderd, vertelt hij. "Mensen zijn vrij gelaten en zeggen hier dat ze het al jarenlang hadden zien aankomen. Mensen zijn haast verbaasd dat het nu pas is gebeurd."

Al 8 jaar oorlog

Wel zijn bijvoorbeeld satelliet-telefoons uitverkocht, zegt Bosman. Die kunnen gebruikt worden als er een cyberaanval komt. "Dus mensen bereiden zich wel voor en zetten hier en daar een koffertje klaar om weg te kunnen, maar het is hier dus eigenlijk erg rustig."

"Mensen leven daar al 8 jaar in oorlog en daar zijn mensen hier, 500 kilometer verderop, aan gewend. Ze zien het op het nieuws, krijgen te maken met gewonden uit die regio in hun ziekenhuizen."

Bekijk ook

Van Donetsk naar Rusland

Zo'n 500 kilometer verderop in Donetsk hoort voormalig profvoetballer Levchenko hoe zijn vrienden en familie eraan toe zijn. "Ik heb gebeld met vrienden en kennissen in Donetsk. Het leven gaat door. Vrouwen en kinderen vanuit Donetsk hebben het bevel gekregen om naar Rusland te gaan, maar die willen helemaal niet. Een klein groepje mensen heeft dat nu wel gedaan."

"Je wordt uit je huis gezet terwijl er niks aan de hand is, dat maakt het verhaal zo cru. Wij hadden niet verwacht dat dit allemaal zo snel zou gaan. Ik dacht dat het spierballentaal was", vertelt Levchenko.

Levchenko over wat hij hoort van vrienden en kennissen in Oekraïne

Militaire dienstplicht

Naast dat vrouwen en kinderen mogen vertrekken naar Rusland, moeten mannen tussen de 18 en 50 jaar uit Donetsk zich melden voor militaire dienst, vertelt Levchenko. "Sommigen worden op straat aangehouden. Al die mannen moeten vechten voor de onafhankelijkheid van de regio Donetsk, aan de Russische kant van dit conflict."

"Gisteren sprak ik met iemand die aan de frontlinie zit. Die zegt dat er constant wordt geschoten tussen beide kanten. Vanuit de kant van Oekraïne wordt aangeraden niet te reageren op deze beschietingen."

'Stukje van mijn land valt weg'

Levchenko lag vannacht wakker van de situatie. "Omdat ik niet wist hoe ik de mensen daar kan helpen. Vloekend lag ik in bed gisteravond. Het deed mij pijn om te zien dat een stukje van mijn land wegvalt."

Hij keek vol ongeloof naar de toespraak van Poetin. "Op dit moment vind ik wel dat Europa en Amerika moeten laten zien dat het zo niet verder kan", zegt hij. "Als Rusland binnen Donetsk en Loehansk blijft zou ik dat nog steeds niet eerlijk vinden, maar hopelijk blijft het bij deze twee gebieden. Ik weet niet waar ik toe bereid ben op het moment dat de Russen verder Oekraïne intrekken."

40 procent

Ondertussen loopt de bevolking van Rusland niet over van enthousiasme over wat Poetin nu heeft gedaan, vertelt journalist van de Moscow Times Pjotr Sauer vanuit Moskou. "Ik zie dat de jonge Russen vrij geschokt zijn door de toespraken van Poetin. Een meerderheid van de jonge Russen ziet Oekraïne als een vriend."

Als je naar de peiling kijkt wil rond de 40 procent dat de Donbass weer bij Rusland komt, zegt Sauer. "En dat is veel minder dan we zagen bij de Krim in 2014, toen 95 procent van de Russen blij was met annexatie. Dus er is nu een hele andere situatie. De Russen hebben niet zo veel met de Donbass."

Presentator Rob Hadders legt uit wat er in de toespraak van Poetin werd gezegd

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is
Folkert Idsinga (NSC) en Nicolien van Vroonhoven (NSC) komen aan bij het ministerie van Financiën, waar de coalitiepartijen beginnen aan de onderhandelingen over de Voorjaarsnota
Bron: ANP

Al sinds het aantreden van kabinet-Schoof kijkt politiek Den Haag met angst en beven uit naar de onderhandelingen over de Voorjaarsnota. Maar wat is deze nota precies en waarom is die zo belangrijk? "Na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment."

Het ministerie van Financiën is vanaf vandaag weer even het middelpunt van politiek Den Haag. Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) en de fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, PVV, NSC en BBB proberen het daar de komende dagen eens te worden over de Voorjaarsnota.

Begroting van het lopende jaar

De Voorjaarsnota is het document waarin de begroting van het lopende jaar wordt aangepast. Dit gebeurt altijd in het voorjaar. Verder is de Nota ook het document waarin vooruit wordt gekeken naar toekomstige begrotingen.

Dit is elk jaar een spannend moment, maar dit jaar wordt er gesproken over miljarden euro's aan opgespaarde problemen.

Bekijk ook

Politieke 'wenslijstjes'

Daarbovenop komen ook nog de politieke 'wensenlijstjes' - van lagere huren tot extra geld voor gemeenten - die samen tot miljarden én miljarden euro's extra optellen.

En omdat het onderlinge wantrouwen in de coalitie groot is, gonst het in de Haagse wandelgangen daarom al maanden dat het kabinet wel eens hierom zou kunnen vallen.

Pittige gesprekken

"Het worden wel pittige gesprekken, verwacht ik", geeft minister Heinen toe tegenover EenVandaag. "De wensen zijn natuurlijk hoog, maar ik heb nog geen dekking gezien. En daar zit natuurlijk altijd de moeilijkheid in: hoe ga je het betalen?"

"Ik snap heel goed de wens voor extra uitgaven, maar matig want we krijgen het niet altijd uitgegeven en de inflatie is hoog, dat moeten we niet aanwakkeren", zegt de minister van Financiën.

Bekijk ook

'Lopen we op schema?'

"Het is na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment van het jaar," benadrukt Wimar Bolhuis over de Voorjaarsnota. Bolhuis is gespecialiseerd in overheidsfinanciën en als econoom verbonden aan de Universiteit Leiden.

"We hebben met Prinsjesdag een begroting voor 2025 gemaakt. Bij de Voorjaarsnota wordt gekeken: hoe gaat het eigenlijk met de uitgaven en de inkomsten? Loopt dat op schema?"

Alvast vooruitblikken

Een tussentijdse check van het huishoudboekje van de overheid dus, gecoördineerd door de minister van Financiën. Maar volgens econoom Bolhuis is het meer dan dat alleen.

"Het is ook belangrijk omdat je alvast met elkaar vaststelt welke uitgaven je wilt doen in de begroting voor de komende jaren. Dat is belangrijk. Wil je meer uitgeven aan bepaalde onderwerpen? Moet je de komende jaren problemen oplossen?"

Bekijk ook

Begrotingsregels

Al die wensen zijn gebonden aan speciale spelregels, zegt Bolhuis. "De begrotingsregels stellen bijvoorbeeld dat je niet zomaar extra uitgaven mag doen als minister. Daar moet goedkeuring voor zijn. En als je dat wil doen, zou je bijvoorbeeld extra moeten bezuinigen."

Een andere regel waar alle partijen zich aan moeten houden: "Daarnaast is er de regel dat als je meevallers hebt op je begroting, dat je die niet zomaar opnieuw mag uitgeven. Die moeten terug naar het ministerie van Financiën. Zo komt er weer ruimte voor andere ministeries om geld uit te geven."

Politieke wensen

En extra geld willen alle coalitiepartijen maar al te graag uitgeven. Zo gek is dat volgens Bolhuis niet, want zo halverwege het jaar ontstaan er allemaal nieuwe politieke wensen. Denk aan extra geld om de energierekening naar beneden te brengen, de huren en benzineprijzen te verlagen of de kinderopvang goedkoper te maken.

Maar ook de situatie in Oekraïne en de opstelling van de Amerikaanse president Donald Trump dwingen tot extra investeringen in defensie.

Bekijk ook

Nog meer geld nodig

Daarnaast heeft het kabinet ook nog geld nodig om de BTW op cultuur, media en sport te verlagen. Er is verder ook geld nodig om het stroomnet te verzwaren, de problemen met de vermogensbelasting zijn nog altijd niet opgelost, en er is ook extra geld nodig om de WIA-uitkeringen te compenseren.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over extra geld voor de stikstofproblemen en om de jeugdzorg in gemeenten te verbeteren.

Bekijk ook

Staatsschuld

PVV en BBB zien de oplossing voor deze problemen in de lage staatsschuld die Nederland heeft. Daardoor zouden we makkelijk miljarden euro's kunnen lenen om al die wensen te betalen. "Nederland heeft een relatief lage staatsschuld, ongeveer 45 procent van het bruto binnenlands product. Dat is internationaal gezien laag," erkent Bolhuis.

De vraag is alleen of het verstandig is de staatsschuld op te laten lopen. "Je zou deze kunnen laten oplopen, maar de belangrijkste vraag is natuurlijk wat ga je met dat geleende geld doen? Ga je met dat geld dan investeringen doen die zich ook terugbetalen?"

Nieuwe planning

De conclusie volgens Bolhuis? "Het is een schaarstediscussie. Je moet kiezen. Dus dat wordt voor het kabinet wel een lastige keuze. Want er zijn gewoon vier partijen met verschillende belangen," zegt Bolhuis.

"Maar uiteindelijk is het de minister van Financiën en de minister-president om een keuze te maken en de nieuwe plannen voor 1 juni naar de Tweede Kamer te sturen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet
Bord van de IND, beeld ter illustratie
Bron: ANP

Slechts één op de vijf asielzoekers in Nederland die volgens de regels naar een ander EU-land moeten terugkeren, wordt daadwerkelijk overgedragen. Dat blijkt uit cijfers die EenVandaag heeft opgevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

In 2023 werden 11.440 zogenoemde overdrachtsverzoeken ingediend. Maar slechts 2.420 asielzoekers vertrokken daadwerkelijk naar het land waar ze hun procedure zouden moeten afwachten. Voor 2024 ligt het aantal verzoeken op 8.820, waarvan er tot nu toe maar 1.550 zijn gehonoreerd. Volgens de IND kunnen overdrachten door lange procedures meer dan een jaar duren.

Grote verschillen tussen EU-landen

De bereidheid van EU-landen om asielzoekers terug te nemen, verschilt sterk. Duitsland accepteert bijna de helft van de verzoeken, terwijl Italië vrijwel nooit reageert. In de afgelopen 3 jaar is er geen enkele asielzoeker vanuit Nederland naar Italië teruggestuurd, ondanks ruim 4.000 verzoeken.

Griekenland en Hongarije krijgen vanuit Nederland zelfs helemaal geen verzoeken meer. Deze landen weigeren structureel om asielzoekers terug te nemen, waardoor het aantal succesvolle overdrachten al 5 jaar op nul staat.

Bekijk ook

Nederlandse rechters blokkeren soms overdrachten

Soms voorkomen Nederlandse rechters dat een asielzoeker wordt teruggestuurd. In de afgelopen 2,5 jaar gebeurde dat bijvoorbeeld twee keer bij overdrachten naar België. Dit omdat asielzoekers daar een 'onmenselijke behandeling' te wachten zou staan.

De meeste asielzoekers die volgens de zogeheten Dublinverordening naar een ander EU-land zouden moeten vertrekken, verdwijnen uit het zicht van de autoriteiten. Ze worden als 'met onbekende bestemming vertrokken' geregistreerd, waardoor overdracht niet meer mogelijk is.

Bekijk ook

Veel asielzoekers verdwijnen in de illegaliteit

Volgens migratiedeskundige aan de Universiteit Leiden Mark Klaassen, die ook lid is van de Adviesraad Migratie, is het voor het kabinet geen prioriteit om deze groep te volgen of te dwingen te vertrekken. "Daar is nu geen effectief beleid voor", zegt hij.

"De overheid zou beter haar best moeten doen om mensen in een opvangvoorziening te houden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant