Honderden kinderen wachten langer dan 5 jaar op verblijfsvergunning, terwijl snellere procedures waren beloofd

Alleen al in opvanglocaties van het COA wachten 251 kinderen langer dan 5 jaar op een verblijfsvergunning, blijkt uit cijfers die EenVandaag van de organisatie kreeg. Terwijl bij afschaffing van het kinderpardon beterschap werd beloofd.

In Den Haag werd daarom door een groep asielzoekers gedemonstreerd voor een nieuw kinderpardon en een betere asielregeling. Het protest vond plaats nu er ophef is over mogelijke uitzetting van de 11-jarige Mikael. Hij is in Nederland geboren, maar krijgt geen verblijfsvergunning.

Geen verblijfsvergunning

De moeder van Mikael kwam in 2010 vanuit Armenië naar Nederland. Haar vergunningsaanvraag werd afgewezen. Ze bleef in Nederland en kreeg in 2012 haar zoon Mikael. Om toch in Nederland te blijven voerde ze verschillende (beroeps-)procedures die jaren duurden. Ondertussen groeide Mikael in Amsterdam op en start hij na de zomer op het gymnasium.

Maar de Raad van State oordeelde onlangs dat Mikael en zijn moeder geen verblijfsvergunning hoeven te krijgen en moeten vertrekken. Minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber zei dat Mikael's moeder haar zoon zelf in deze situatie heeft gebracht. "Ik snap dat het vervelend is voor hem, maar zo werkt een democratische rechtsstaat", zei ze deze week.

Gewortelde kinderen

Naast de 11-jarige jongen zijn er honderden andere kinderen die al langer dan 5 jaar wachten op een verblijfsvergunning. "Voor een belangrijk deel gaat dat om kinderen in opvanglocaties van het COA", zegt kinderrechtenorganisatie Defence for Children die ook enkele honderden kinderen in beeld heeft.

"Het gaat echter niet om getallen, het gaat om kinderen", zegt de kinderrechtenorganisatie. "Zij zijn hier stuk voor stuk geworteld." De organisatie haalt onderzoek aan waaruit blijkt dat de onzekerheid waarin deze kinderen leven hun ontwikkeling schaadt als ze worden uitgezet naar een land dat ze niet of nauwelijks kennen. "Daarmee schendt Nederland het kinderrechtenverdrag."

Beloftes

In 2019 werd de kinderpardonregeling afgeschaft. Die regeling voorzag erin dat kinderen die op 29 januari 2019 al langer dan 5 jaar in Nederland waren, onder bepaalde omstandigheden alsnog een verblijfsvergunning konden krijgen. Met het afschaffen van de regeling werd toegezegd dat kinderen sneller door de procedures van de Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) zouden gaan om te voorkomen dat kinderen geworteld raken.

De IND zegt dat het niet zo lang duurt voordat er een beslissing wordt genomen over een eerste asielaanvraag. Zo'n 16 maanden, staat daar nu voor. Als een aanvraag wordt afgewezen, kan iemand een nieuwe aanvraag indienen. "Vaak komt de lange verblijfsduur door het indienen van meerdere procedures en de bijbehorende rechtszaken", stelt de IND.

Onderbezetting

"Daarnaast kan er tijd zitten tussen het indienen van nieuwe aanvragen", zegt de IND. "Waarbij mensen tussen de procedures illegaal in Nederland zijn gebleven, ondanks een eerder opgelegde vertrekplicht." Een uitspraak over de 251 kinderen in de asielopvang wil de organisatie niet doen. "Dit is een cijfer van het COA en niet van de IND."

Dat er nu opnieuw zoveel kinderen moeten wachten komt ook door onderbezetting, zegt hoogleraar economische en sociale geschiedenis aan de Universiteit Leiden Marlou Schrover. "Het duurt lang voordat er een beslissing valt en dan wordt het steeds wreder om een kind terug te sturen en weg te halen uit de omgeving waar ze inmiddels geworteld zijn."

Nieuwe informatie 'cruciaal'

Om alsnog in aanmerking te komen voor een een vergunning, moet er wel nieuwe informatie zijn. "Dat is cruciaal", zegt ze. "Alleen als er iets nieuws naar voren komt, kun je zeggen: kijk daar nog eens naar. Dat zou bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid kunnen zijn. "Als je het hard kunt maken dat het psychisch zoveel schade aanricht, dan zou dat een hardheidsclausule kunnen zijn"

Maar of dat geldt voor die honderden andere kinderen anderen, is de vraag. "Je weet niet wat er gebeurt naar uitzetting", merkt Schrover op. "Bij Mauro was het argument, dat kind zit al zo lang hier als we die terugsturen naar dat land wat hij helemaal niet kent, misschien moeten we dat niet doen. En toen is er ook een oplossing voor hem gevonden."

Politieke wil

Of er een oplossing komt voor de kinderen ligt aan 'politieke wil', zegt Schrover. "In verschillende landen zien we dat er heel vaak een pardonregeling is, Italië heeft de ene regeling naar de andere." Het is volgens haar prima mogelijk om nog een keer een pardonregeling in Nederland in te voeren en met een schone lei te beginnen. "Dan zorgen we dat niet opnieuw kinderen hoeven te wachten op een besluit." Al ligt het in de praktijk, met dit kabinet moeilijk, zegt ze.

Of de situatie voor Mikael nog kan veranderen? "De directeur generaal van de IND zou nog een keer kunnen zeggen; laat iemand nog een keer met een verse blik naar dat dossier kijken", legt Schrover uit. "Als er genoeg druk is heb je kans dat dat wordt gedaan, dat er misschien nog een paar maanden overheen gaan, en er misschien een ander besluit gaat vallen."