Hoe verslaafd zijn we aan onze smartphone?

Whatsapp, Google Maps, Instagram, Twitter, Facebook, Über, Youtube: alles is tegenwoordig binnen handbereik op onze mobiel. Het heeft ons leven in veel opzichten een stuk makkelijker gemaakt. Maar het afgelopen jaar werd ook de keerzijde van ons smartphonegebruik pijnlijk duidelijk. “Ik was de hele dag alleen maar bezig met welke perfecte foto ik op Instagram moest plaatsen”.

Concentratieproblemen, slaapstoornissen en in sommige gevallen zelfs depressies en angsten. De onderzoeken die de negatieve gevolgen aantonen, vliegen je dit jaar om de oren.

Geen officiële verslaving

Toch is er nog nauwelijks wat bekend over wat de lange termijn effecten zijn van het feit dat we steeds meer naar een klein schermpje staren. Officieel bestaat er nog geen diagnose 'smartphone-verslaving' maar het is een term die steeds vaker valt. 

“Mensen melden zich nu nog niet specifiek met een telefoonverslaving in mijn praktijk, maar op het moment dat ze vastlopen en klachten ervaren zoals somberheid, burn-out dan maak ik het bespreekbaar. Vaak blijkt de telefoon een grote rol te spelen,”  zo vertelt gedragstherapeut Debbie Been. Zij pleit voor een officiële diagnose van smartphoneverslaving.  

Nu we de negatieve kanten ontdekken van het altijd online zijn, worstelen steeds meer mensen met het controleren van de smartphone. Ondertussen groeit er ook een generatie op met een mobieltje steevast in de hand. Het is een generatie geworden die communiceert via het scherm. Vooral voor scholen is het een lastige opgave. Kun je een telefoon nog wel verbieden? 

Week lang zonder mobieltje 

Johannes Visser gaf jarenlang les op een middelbare school en zag de smartphone een steeds grotere rol krijgen in de klas. Toen hij voor de zoveelste keer in discussie raakte met een leerling over een telefoon tijdens de les besloot hij om wat nieuws te proberen. Een experiment waarin de docent plus al zijn leerlingen een week lang de telefoon inleverde aan het begin van de schooldag. 

“Na een paar dagen letten ze beter op in de les, sommigen schreven dat het wat drukker was omdat ze nu met elkaar aan het kletsen waren in plaats van bezig met de telefoon. Maar over het algemeen: ze maakten allemaal beter aantekeningen en waren beter bij de les. En toch, op vrijdagmiddag wilden ze die telefoon toch wel heel graag terug.” 

Steeds meer kinderen met burn-out

Ook Kelly Roelofs van Stichting Be Aware probeert met het geven van voorlichting op scholen kinderen bewust te maken van hun smartphone gedrag. Zij doet dit inmiddels al een paar jaar en heeft gezien hoe snel de opmars van social media bij de allerjongsten is gegaan. “Nu is het al heel normaal dat kinderen in groep 7 en 8 uren op hun telefoon zitten. Terwijl dat eerder pas op de middelbare school begon.”

Ook heeft Roelofs van dichtbij gezien hoe verwoestend de telefoon kan zijn. “Al die prikkels de hele dag door zorgen bij steeds meer kinderen voor echt hele grote problemen. Ik zie vaker echt hele jonge scholieren die een burn-out krijgen en jaren aan de kant staan daardoor.”

Hele dag op Instagram

Noah (19) is zo’n meisje dat op haar 16de al een burn-out kreeg. Volgens haar moet je de druk die social media met zich mee kunnen brengen op jongeren niet onderschatten.

Ik was de hele dag bezig met instagram en welke perfecte foto ik van mezelf moest plaatsen. Als ik even niks postte kreeg ik meteen opmerkingen van mijn volgers. Die druk voelde ik de hele dag door.

Het geval van Noah klinkt misschien extreem, maar staat zeker niet op zich zelf. De vraag blijft wanneer ons telefoongedrag echt schadelijk wordt. Want wanneer kun je nou echt over een verslaving spreken? En zijn we dat niet allemaal dan eigenlijk al een beetje? De smartphone controleert ons leven, maar kunnen wij de smartphone nog wel controleren?