radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Hoe er via vervuilde talk asbest terecht kan komen in make-up

Hoe er via vervuilde talk asbest terecht kan komen in make-up
Bron: EenVandaag

In verschillende soorten make-up is de afgelopen jaren asbest aangetroffen. Grote boosdoener is het basisbestanddeel talk, dat ondergronds wordt gewonnen. De vraag is hoe asbest in die talk terechtkomt en of daar iets aan te doen valt.

Talk wordt bij make-up gebruikt als vulmiddel, het geeft het een zacht gevoel, maar kan ook asbest bevatten. En dat heeft alles te maken met hoe talk wordt gewonnen. Eerder stopten tal van bedrijven het gebruik van talk in hun producten, maar niet alle bedrijven hebben die maatregel genomen. Het Expertisecentrum voor Asbest en Vezels liet met EenVandaag de producten van een grote talkproducent en van een aantal make-upmerken onderzoeken. De producten van twee make-upmerken en de talkproducent testten positief op asbestvezels.

Lees ook

Vermengd in de bodem

Het probleem van asbest in talk begint letterlijk in de bodem. Talk is een mineraal dat gedolven wordt in talkmijnen. Asbest is ook een mineraal en kan naast talk voorkomen in de bodem. De natuurproducten asbest en talk kunnen dus in de bodem al met elkaar vermengd raken.

Make-up- en talkproducenten weten dit. Als je met asbest vervuilde talk niet goed test en schoonmaakt, blijft de asbest in talk achter en kan die uiteindelijk ook in make-up terecht komen.

'Asbest mag best'

EenVandaag liet met het Expertisecentrum Asbest en Vezels (ECAV) make-up van verschillende merken testen. Uit die test bleek dat de geteste make-up van Hema en Douglas asbestvezels bevatten. Hetzelfde sample is daarna door twee andere labs getest, met dezelfde uitkomst.

Ook werd door twee labs talk onderzocht dat gebruikt wordt als grondstof door talkproducent Mondo Minerals / Elementis. In verschillende samples vonden beide laboratoria asbest. Mondo Minerals zegt hierop dat er best asbest in talk mag voorkomen en dat er zelfs een limiet is van 80 milligram asbest per kilo. Minister Tamara van Ark van Medische Zorg en Sport zegt desgevraagd deze limiet niet te kennen, en geeft aan dat er geen asbest in make-up mag zitten.

info

Asbest in make-up

In 2018 vond EenVandaag voor het eerst asbest in kindermake-up van Claire's. De Amerikaanse winkelketen haalde de producten na de EenVandaag-uitzending uit de schappen in verschillende Amerikaanse en Europese landen, waaronder 32 Nederlandse winkels.

Na uitgebreid onderzoek van drie laboratoria in opdracht van EenVandaag is ook nu nog asbest aangetroffen in make-up van parfumerie Douglas en van winkelketen Hema.

Bekijk de tv-reportage over dit onderwerp.

Groeiend aantal rechtszaken

Cosmeticabedrijven Chanel, Revlon en L'Oréal verminderden vanwege de asbest eerder al vrij geruisloos het gebruik van talk in hun producten. In de VS groeit het aantal rechtszaken waarin een verband wordt gelegd tussen het gebruik van talk in producten en kanker.

Chanel is gestopt met het gebruik van talk in los poeder voor het gezicht en lichaamspoeder. Revlon gebruikt geen talk meer in de lichaamsproducten en L'Oréal onderzoekt alternatieven voor het gebruik ervan. Talk wordt in duizenden cosmetica- en verzorgingsproducten gebruikt.

Bekijk hier de tv-reportage over het winnen van talk.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant