radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Het proces rond Ridouan Taghi veranderde de rechtsstaat, misschien wel voorgoed: 'Hoge prijs betaald voor deze zaak'

Het proces rond Ridouan Taghi veranderde de rechtsstaat, misschien wel voorgoed: 'Hoge prijs betaald voor deze zaak'
De zwaarbeveiligde gerechtsbunker in Amsterdam-Osdorp, waar het Marengo-proces plaats vindt
Bron: ANP

Anonieme rechters, bewaakte officieren van justitie en beveiligde journalisten. De zaak rond Ridouan Taghi stelt de rechtstaat flink op de proef en dat zal niet voor het laatst zijn. "Ik ben bang dat dit een onomkeerbare ontwikkeling is."

We spreken oud-rechter Frank Wieland, top-strafpleiter Gerard Spong en hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff aan de vooravond van de start van het Marengo-proces, dat draait rondom Ridouan Taghi. De weg naar de start van de strafzaak, later in maart, was bezaaid met dood en verderf. "De vraag is welke gek de volgende is die dit bedenkt", zegt Wieland.

Hoge prijs

Jarenlang werd er intensief op Ridouan Taghi gejaagd door opsporingsdiensten in binnen- en buitenland, nadat politie en justitie hem linkten aan de moorden op de broer van kroongetuige Nabil B. en later ook op die van advocaat Derk Wiersum. Taghi werd in december 2019 gepakt in Dubai, later deze maand zal hij voor het eerst zijn zwaarbeveiligde cel verlaten en in een openbare zitting zijn opwachting maken.

De prijs die betaald is voor de omvangrijke strafzaak is hoog, vindt strafrechtdeskundige Sven Brinkhoff. Nederland werd geconfronteerd met ongekend geweld. Maar, zegt oud-rechter Wieland, je kunt dit niet onbestraft laten. "Omdat je anders een maatschappij krijgt waarin de onderwereld langzaam maar zeker doordringt in de bovenwereld. En voordat je het weet, je in een corrupte maatschappij leeft."

info

Het Marengo-proces

De omvangrijke strafzaak 'Marengo' draait om een serie liquidaties, pogingen tot moord en voorbereidingen daartoe. Er staan zeventien mannen terecht. Drugsbaron Ridouan Taghi zou aan het hoofd staan van deze, zoals het OM het noemt, 'geoliede moordmachine'. Kroongetuige Nabil B. legde in 2017 een zeer belastende verklaring van 1500 pagina's af waarin hij Ridouan Taghi aanwijst als opdrachtgever van vele liquidaties. In ruil daarvoor krijgt Nabil B. een halvering van zijn straf. In 2018 werd B.'s broer vermoord, in september 2019 zijn advocaat Derk Wiersum.

Ongekend geweld

Voor het eerst in de geschiedenis werd een familielid van een kroongetuige vermoord. Nabil B. zou zelf al gezegd hebben dat zijn familie gevaar liep. "Nabil B. heeft gewaarschuwd en men haalt zijn schouders op, dan gooi je niet alleen de kroongetuige voor de leeuwen maar ook zijn naasten", zegt Wieland. "Je moet niet denken: in Nederland wordt de soep niet zo heet gegeten. Kennelijk wordt-'ie dat wel tegenwoordig."

Dat dit had kunnen gebeuren, had Nederland kunnen incalculeren, zegt hoogleraar strafrecht Brinkhof. "Rondom dit soort zaken moet je in de toekomst een veel uitgebreidere risico-analyse maken. Wie gevaar loopt en wie potentieel gevaar loopt."

Het liquidatieproces Marengo gaat volgende week verder. Een ongekende strafzaak als het gaat om het aantal liquidaties. Het onderzoek naar hoofdverdachte Ridouan Taghi leidde bovendien tot gewelddadige wraakacties. Een overzicht tot nu toe.

'Hoe komen we hieruit?'

In het najaar van 2019 volgt de volgende schok. De moord op advocaat Derk Wiersum. "Er ging een schokgolf door me heen", zegt advocaat Gerard Spong. De rechtstaat verloor zijn onschuld, zegt Brinkhoff. "Dat kenden we niet." De rechtszaak ging verder met anonieme rechters en officieren van justitie. Namen mochten niet in de pers verschijnen. "Een funeste ontwikkeling", zegt Spong. "En hoe we daar uit komen, dat is een grote vraag."

Als het aan de strafpleiter ligt, wordt er gestopt met de inzet van de kroongetuige. "Er zijn genoeg opsporingsmiddelen mogelijk om te voorkomen dat je de figuur van de kroongetuige moet gebruiken." Maar daar is hoogleraar Brinkhoff het niet mee eens. "Juist zo'n kroongetuige kan namelijk de stukjes informatie die je uit andere bronnen krijgt, in een zaak aan elkaar knopen. Dus het is een waardevol opsporingsmiddel."

Lees ook

'We krijgen de geest nooit meer in de fles'

Oud-rechter Frank Wieland is somber gestemd over of de rechtstaat ooit nog het beveiligingsniveau kan afschalen. "We krijgen de geest nooit meer in de fles", zegt de oud-rechter.

"Iedereen is boos, iedereen voelt zich tekortgedaan en wil zich wreken op de ander. Ik zie overal een verharding in de samenleving."

Bekijk hier de TV-reportage over dit onderwerp

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant