radio LIVE
meer NPO start

Het proces rond Ridouan Taghi veranderde de rechtsstaat, misschien wel voorgoed: 'Hoge prijs betaald voor deze zaak'

Het proces rond Ridouan Taghi veranderde de rechtsstaat, misschien wel voorgoed: 'Hoge prijs betaald voor deze zaak'
De zwaarbeveiligde gerechtsbunker in Amsterdam-Osdorp, waar het Marengo-proces plaats vindt
Bron: ANP

Anonieme rechters, bewaakte officieren van justitie en beveiligde journalisten. De zaak rond Ridouan Taghi stelt de rechtstaat flink op de proef en dat zal niet voor het laatst zijn. "Ik ben bang dat dit een onomkeerbare ontwikkeling is."

We spreken oud-rechter Frank Wieland, top-strafpleiter Gerard Spong en hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff aan de vooravond van de start van het Marengo-proces, dat draait rondom Ridouan Taghi. De weg naar de start van de strafzaak, later in maart, was bezaaid met dood en verderf. "De vraag is welke gek de volgende is die dit bedenkt", zegt Wieland.

Hoge prijs

Jarenlang werd er intensief op Ridouan Taghi gejaagd door opsporingsdiensten in binnen- en buitenland, nadat politie en justitie hem linkten aan de moorden op de broer van kroongetuige Nabil B. en later ook op die van advocaat Derk Wiersum. Taghi werd in december 2019 gepakt in Dubai, later deze maand zal hij voor het eerst zijn zwaarbeveiligde cel verlaten en in een openbare zitting zijn opwachting maken.

De prijs die betaald is voor de omvangrijke strafzaak is hoog, vindt strafrechtdeskundige Sven Brinkhoff. Nederland werd geconfronteerd met ongekend geweld. Maar, zegt oud-rechter Wieland, je kunt dit niet onbestraft laten. "Omdat je anders een maatschappij krijgt waarin de onderwereld langzaam maar zeker doordringt in de bovenwereld. En voordat je het weet, je in een corrupte maatschappij leeft."

info

Het Marengo-proces

De omvangrijke strafzaak 'Marengo' draait om een serie liquidaties, pogingen tot moord en voorbereidingen daartoe. Er staan zeventien mannen terecht. Drugsbaron Ridouan Taghi zou aan het hoofd staan van deze, zoals het OM het noemt, 'geoliede moordmachine'. Kroongetuige Nabil B. legde in 2017 een zeer belastende verklaring van 1500 pagina's af waarin hij Ridouan Taghi aanwijst als opdrachtgever van vele liquidaties. In ruil daarvoor krijgt Nabil B. een halvering van zijn straf. In 2018 werd B.'s broer vermoord, in september 2019 zijn advocaat Derk Wiersum.

Ongekend geweld

Voor het eerst in de geschiedenis werd een familielid van een kroongetuige vermoord. Nabil B. zou zelf al gezegd hebben dat zijn familie gevaar liep. "Nabil B. heeft gewaarschuwd en men haalt zijn schouders op, dan gooi je niet alleen de kroongetuige voor de leeuwen maar ook zijn naasten", zegt Wieland. "Je moet niet denken: in Nederland wordt de soep niet zo heet gegeten. Kennelijk wordt-'ie dat wel tegenwoordig."

Dat dit had kunnen gebeuren, had Nederland kunnen incalculeren, zegt hoogleraar strafrecht Brinkhof. "Rondom dit soort zaken moet je in de toekomst een veel uitgebreidere risico-analyse maken. Wie gevaar loopt en wie potentieel gevaar loopt."

Het liquidatieproces Marengo gaat volgende week verder. Een ongekende strafzaak als het gaat om het aantal liquidaties. Het onderzoek naar hoofdverdachte Ridouan Taghi leidde bovendien tot gewelddadige wraakacties. Een overzicht tot nu toe.

'Hoe komen we hieruit?'

In het najaar van 2019 volgt de volgende schok. De moord op advocaat Derk Wiersum. "Er ging een schokgolf door me heen", zegt advocaat Gerard Spong. De rechtstaat verloor zijn onschuld, zegt Brinkhoff. "Dat kenden we niet." De rechtszaak ging verder met anonieme rechters en officieren van justitie. Namen mochten niet in de pers verschijnen. "Een funeste ontwikkeling", zegt Spong. "En hoe we daar uit komen, dat is een grote vraag."

Als het aan de strafpleiter ligt, wordt er gestopt met de inzet van de kroongetuige. "Er zijn genoeg opsporingsmiddelen mogelijk om te voorkomen dat je de figuur van de kroongetuige moet gebruiken." Maar daar is hoogleraar Brinkhoff het niet mee eens. "Juist zo'n kroongetuige kan namelijk de stukjes informatie die je uit andere bronnen krijgt, in een zaak aan elkaar knopen. Dus het is een waardevol opsporingsmiddel."

Lees ook

'We krijgen de geest nooit meer in de fles'

Oud-rechter Frank Wieland is somber gestemd over of de rechtstaat ooit nog het beveiligingsniveau kan afschalen. "We krijgen de geest nooit meer in de fles", zegt de oud-rechter.

"Iedereen is boos, iedereen voelt zich tekortgedaan en wil zich wreken op de ander. Ik zie overal een verharding in de samenleving."

Bekijk hier de TV-reportage over dit onderwerp

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom ze in Frankrijk waarschuwen voor soja, maar in Nederland (nog) niet

Waarom ze in Frankrijk waarschuwen voor soja, maar in Nederland (nog) niet
Plantaardige producten, waaronder soja
Bron: ANP

Schoolkantines en bedrijfsrestaurants in Frankrijk zouden niet langer soja-producten moeten serveren. Dat is het advies van Anses, het Franse RIVM. Te veel soja zou een negatief effect kunnen hebben op de vruchtbaarheid.

Soja wordt veel gebruikt als plantaardig alternatief voor bijvoorbeeld vlees- of melkproducten.

Lager oestrogeen

Driekwart van de Franse kinderen tussen de 3 en 5 jaar, en bijna de helft van de volwassen Franse vrouwen die soja eten, krijgen volgens Anses te veel soja binnen. En dat kan slecht zijn voor de gezondheid, zegt de Franse organisatie, met name voor de vruchtbaarheid.

De boosdoeners in soja zijn isoflavonen. Universitair hoofddocent Katja Teerds legt uit hoe isoflavonen werken: "Ze binden aan de receptor voor oestrogeen, het vrouwelijk geslachtshormoon. Een piek in oestrogeen zorgt voor de eisprong." In theorie kunnen heel grote hoeveelheden isoflavonen dus zorgen voor een lager oestrogeen en daarmee de eisprong dwarszitten.

'Effect verwaarloosbaar'

"Maar onderzoek heeft aangetoond dat dit effect verwaarloosbaar is", gaat Teerds verder. Ook bij emeritus hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell zijn de risico's niet bekend. "In Azië wordt veel soja gegeten. Daar zijn ook veel onderzoeken gehouden, waaruit blijkt dat de menstruatiecyclus van vrouwen soms een dag langer wordt door hoge sojaconsumptie, maar negatieve effecten op de vruchtbaarheid zijn niet bekend."

Het Nederlandse adviesorgaan voor voeding is het Voedingscentrum. Zij hanteert alleen een advies voor zwangere vrouwen als het gaat om soja-inname. "Uit dierstudies blijkt dat het mogelijk effect heeft op de ontwikkeling van de geslachtsorganen bij het kindje als je heel veel isoflavonen binnenkrijgt tijdens de zwangerschap", vertelt gezondheidsexpert bij het Voedingscentrum Marije Verwijs.

Bekijk ook

Advies Voedingscentrum

"Wij adviseren daarom om tijdens de zwangerschap de soja-inname beperkt te houden, tot bijvoorbeeld vier glazen sojadrink per dag en daarnaast nog twee vleesvervangers op basis van soja per week", gaat ze verder. Overigens zitten in dierlijke producten ook isoflavonen. "In koemelk zelfs meer dan in sojamelk", zegt Teerds. "Dat komt omdat koeien soja door hun voeding krijgen."

Het voedingscentrum hoopt zich binnenkort samen met het RIVM en de Gezondheidsraad te kunnen buigen over het Franse rapport. "Indien nodig zullen we ons advies aanpassen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minister wil snel puntenrijbewijs voor alle automobilisten in Nederland: 'Drie keer de fout in, dan ben je 'm kwijt'

Minister wil snel puntenrijbewijs voor alle automobilisten in Nederland: 'Drie keer de fout in, dan ben je 'm kwijt'
Minister Madlener wil een puntenrijbewijs voor iedereen in Nederland
Bron: EenVandaag/Pexels

Nederland moet snel een puntenrijbewijs voor alle bestuurders invoeren. Dat zegt minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat tegen EenVandaag. "Ik denk aan een puntenrijbewijs voor iedereen, waarbij we de echte veelplegers hard kunnen aanpakken."

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterschap wil snel werk maken van een puntenrijbewijs: "Als je dronken in je auto stapt of een zware verkeersovertreding begaat, dan is het 'three strikes and you're out', dan ben je je rijbewijs kwijt. Daar maak ik echt werk van."

Strafpunten voor verkeershufters

Heel veel landen om ons heen hebben al zo'n puntensysteem, onder meer Duitsland, Spanje, Groot-Brittanië, Frankrijk en Italië. In het ene land heeft elke chauffeur punten en kan deze kwijtraken. In het andere land verzamelen overtreders juist strafpunten en moeten ze bij een bepaalde hoeveelheid hun rijbewijs inleveren.

Zo kent men in Duitsland de beroemd-beruchte 'Punkte in Flensburg', punten dus die in deze Noord-Duitse stad worden bijgehouden, en die je liever niet wil verzamelen als bestuurder.

'Gevaarlijk rijgedrag verminderen'

Ook Nederland kent het principe al in de vorm van het zogeheten beginnersrijbewijs, in het leven geroepen om ongelukken en gevaarlijk rijgedrag door onervaren bestuurders te verminderen.

Het achterliggende idee is dat nieuwe of jonge automobilisten die meerdere keren ernstige verkeersovertredingen begaan, tijdelijk hun rijbewijs kwijtraken of een herexamen moeten doen. Ook voor bestuurders die twee keer in korte tijd met drank op zijn betrapt geldt zo'n systeem. De minister wil dit nu uitbreiden voor alle chauffeurs in Nederland. "We zijn aan het onderzoeken hoe andere landen het doen en hoe we dit kunnen incorporeren in ons systeem."

Bekijk ook

Bumperkleven met hoge snelheid

"Als je een aantal keren een ernstig verkeersdelict pleegt, dan is er voor jou geen plek op de weg", vindt Madlener. Ernstige verkeersdelicten, dat zijn onder meer: bumperkleven met hoge snelheid, grove snelheidsovertredingen en het veroorzaken van gevaar of hinder in het verkeer. Daarnaast zijn het veroorzaken van schade, een ongeluk met dodelijk gevolg of met zwaar letsel uiteraard ook ernstige verkeersdelicten.

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen vindt het puntenrijbewijs een goed idee, maar plaatst ook kanttekeningen: "We weten uit het buitenland dat zo'n puntenrijbewijs effect heeft, maar de resultaten zijn niet altijd even duidelijk te becijferen."

Huidig systeem te weinig afschrikkend

Tertoolen ziet wel dat het systeem zoals het in Nederland gehandhaafd wordt onvoldoende afschrikkend is voor verkeershufters. "Je krijgt een boete voor een overtreding, die betaal je dan. Maar een volgende boete wordt niet hoger, het heeft geen optellend effect. En je mag daarna gewoon doorrijden, ook al ben je een enorme hufter in het verkeer."

De angst om je rijbewijs kwijt te raken is daarentegen veel groter, vertelt Tertoolen. "Want voor veel mensen is het superbelangrijk om te kunnen rijden. En de auto instappen zonder rijbewijs is gewoon een misdrijf."

Bekijk ook

Grote pakkans is cruciaal

Tertoolen denkt dat handhaving, en dus een grote pakkans, cruciaal is om een puntenrijbewijs effectief te maken. "Dat geldt eigenlijk voor iedere maatregel, je ziet het ook met appen op de fiets. Dat is verboden maar wordt niet gehandhaafd, dus dan doet iedereen het gewoon weer." Hij gaat verder: "Een ander groot probleem is dat boetes nu op kenteken staan, het is heel ingewikkeld om het persoonsgebonden te doen. Dus bij een puntensysteem zou je wel heel goed erover na moeten denken aan wie je de auto uitleent."

Verschillende sectororganisaties geven aan niet op de hoogte te zijn van concrete plannen van de minister. Net zoals Tertoolen verwachten ze dat er verregaande aanpassingen moeten worden gedaan voordat een puntenrijbewijs realiseerbaar is.

Minister wil snel puntenrijbewijs voor alle automobilisten in Nederland

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant