De Tweede Kamer heeft ingestemd met de nieuwe pensioenwet. Als ook de Eerste Kamer groen licht geeft, gaat het systeem volledig op de schop. In het kader van EenVandaag Vraagt vroegen we wat jullie willen weten over het nieuwe pensioenstelsel.

Want wat verandert er nu precies in het nieuwe systeem? Bijzonder hoogleraar fiscaal pensioenrecht Herman Kappelle van de Vrije Universiteit Amsterdam beantwoordt deze en nog 7 andere van jullie vragen over het nieuwe pensioenstelsel.

1. Waarom komt er een nieuw pensioenstelsel?

"Het huidige pensioenstelsel is niet meer van deze tijd. We beloven in dat systeem dingen die we niet waar kunnen maken. Zo werden de pensioenen afgelopen jaren niet of nauwelijks geïndexeerd en soms zelfs gekort. En dat terwijl de pensioenfondsen goede rendementen behaalden met hun beleggingen. Maar door de lage rente was er binnen de regels geen ruimte om de pensioenen te verhogen. Daarom is het nodig om het pensioenstelsel fundamenteel aan te passen, dat lukt niet met enkele aanpassingen."

"Het huidige systeem is heel erg gericht op zekerheid. De zekerheid dat je bij je pensionering een vast bedrag per maand krijgt dat daarna niet meer verandert. Daarvoor moeten pensioenfondsen grote buffers aanhouden, zeker nu er door de vergrijzing steeds meer mensen een pensioen ontvangen. Maar zekerheid kost veel geld, voor het aanleggen van buffers moet je veilige beleggingen doen en die renderen minder."

"De arbeidsmarkt is de laatste decennia echter drastisch veranderd. Mensen werken niet meer 40 jaar bij dezelfde baas en daarmee is hun pensioenopbouw ook minder rechtlijnig. Bovendien zijn steeds meer mensen zelfstandig ondernemer (zzp'er) en die bouwen relatief weinig pensioen op. Een stelsel dat is gebouwd op zekerheid past gewoon niet meer bij een arbeidsmarkt die veel flexibeler is geworden."

2. Waarin verschilt het huidige pensioenstelsel van het nieuwe?

"Het doel van het huidige pensioenstelsel is om mensen bij hun pensionering een vaste uitkering te geven die ongeveer 75 procent is van het gemiddelde salaris dat je tijdens je werkzame jaren hebt verdiend. Dat doel verandert niet in het nieuwe pensioenstelsel, maar de hoogte van de uitkering staat straks niet meer vast voor de rest van je leven."

"Nu is het zo dat de hoogte van je uitkering vaststaat als je met pensioen gaat, maar de premie is variabel: aan het begin van je werkzame leven betaal je minder premie en naarmate je ouder wordt gaat de premie omhoog. In het nieuwe systeem wordt dat omgedraaid: het premiebedrag staat vast, maar de hoogte van de uitkering wordt variabel."

"Pensioenfondsen maken een schatting van hoeveel rendement ze moeten behalen om bij je pensionering genoeg pensioen uit te kunnen keren. Aan de hand daarvan bepalen ze de hoogte van je premie en zetten ze dat bedrag vast. Hoe hoog je premie wordt, hangt straks dus alleen nog af van bij welk pensioenfonds je zit en hoe het deelnemersbestand er daar uitziet. Wel is het premiebedrag maximaal 30 procent van je salaris, want dat is wettelijk vastgesteld."

Bekijk ook

• 

  Wordt het nieuwe pensioenstelsel beter of slechter? Dit zijn de voor- en nadelen

  • 02-11-2022

3. Gaat mijn pensioen omhoog of omlaag in het nieuwe systeem?

"Dat is niet te zeggen. In het nieuwe systeem verschuift het risico van de pensioenfondsen richting de mensen die pensioen opbouwen. De pensioenfondsen schatten hoeveel rendement ze moeten behalen, maar er is natuurlijk geen zekerheid dat die rendementen daadwerkelijk behaald zullen worden. Wel is de verwachting dat de financiële markten op de lange termijn - en bij pensioenopbouw spreek je over tientallen jaren - een stijgende lijn laten zien, waardoor de beleggingen genoeg opleveren voor voldoende pensioen."

"Tegelijkertijd wordt de uitkering dus wel variabel, waardoor de hoogte ieder jaar omhoog of omlaag kan gaan, afhankelijk van de economische ontwikkelingen. Het is dan ieder jaar afwachten of de beurskoersen zijn gestegen of gedaald. Omdat pensioenfondsen geen grote buffers meer hoeven aan te leggen in het nieuwe systeem kunnen ze wel grotere risico's nemen en daarmee ook hogere rendementen behalen. Waarschijnlijk zal de hoogte van de uitkeringen in de toekomst daarom hoger komen te liggen dan in het huidige systeem het geval zou zijn geweest."

Bron: Privéfoto

4. Wie beheert je persoonlijke potje en kan dat leegraken?

"Pensioenfondsen blijven ook in het nieuwe stelsel verantwoordelijk voor het beheren van je persoonlijke potje. In theorie kan je potje leegraken, je premie wordt immers belegd. Maar het is nog nooit gebeurd dat de totale beurswaarde binnen een jaar volledig verdampte, dus de kans dat zoiets gebeurt is puur theoretisch."

"Bovendien wordt er niet alleen maar in risicovolle aandelen belegd. Natuurlijk is er het risico dat je straks mindere jaren hebt waarin je pensioen omlaag gaat, maar de uitkering blijft in alle gevallen levenslang, dus het bedrag kan daarna ook altijd weer omhoog gaan."

5. Wat betekent het nieuwe systeem voor mensen die nu al met pensioen zijn?

"Dat hangt ervan af of je pensioen ontvangt van een fonds of een verzekeraar. Pensioenfondsen kunnen ervoor kiezen om de uitkeringen van mensen die nu al met pensioen zijn over te hevelen naar het nieuwe systeem, maar dat is niet verplicht. Ieder pensioenfonds maakt daarin een eigen afweging. Als jouw pensioen wordt overgeheveld, gelden de regels van het nieuwe stelsel en wordt je uitkering dus ook variabel. Voor mensen die pensioen ontvangen van een verzekeraar verandert er niets."

Bekijk ook

• 

  Heb je nog recht op AOW als je doorwerkt na je pensioen? En 4 andere vragen van jullie beantwoord

  • 29-11-2022

6. Hoe ziet de overgangsregeling voor mensen die pensioen hebben opgebouwd in het huidige stelsel eruit?

"Ook dat hangt ervan af of je bij een fonds of een verzekeraar pensioen opbouwt. Pensioenfondsen moeten straks alles omzetten naar het nieuwe systeem. Daar hebben ze tot 1 januari 2027 de tijd voor, maar de verwachting is dat een aantal fondsen al eerder de overstap zal maken. Ze kijken dan naar hoeveel pensioen je tot nu toe hebt opgebouwd en berekenen wat de waarde daarvan is in het nieuwe systeem. Aan de hand daarvan schatten ze hoeveel rendement ze moeten behalen en welk premiebedrag daarbij hoort."

"De ongeveer 1 miljoen Nederlanders die pensioen opbouwen bij een verzekeraar in de vorm van een pensioenkapitaal dat bij pensionering wordt omgezet in een levenslange periodieke uitkering, mogen in principe in het oude systeem blijven. Werkgevers beslissen na overleg met vertegenwoordigers van de werknemers, zoals een Ondernemingsraad (OR), of de pensioenen wel of niet naar het nieuwe systeem worden overgeheveld."

"Als je werkgever besluit om in het huidige stelsel te blijven verandert er dus niets en ontvang je bij je pensionering een uitkering met een vast bedrag. De hoogte daarvan zal waarschijnlijk wel een stuk lager zijn dan bij een variabele uitkering, zo is de verwachting. Want meer zekerheid kost nu eenmaal een hoop geld."

"Mensen die een rechtstreeks verzekerd pensioen hebben in de vorm van een vaste periodieke uitkering hebben overigens geen keuze: hun pensioen moet, net zoals bij de fondsen, wél worden omgezet naar het nieuwe stelsel. Ook de verzekeraars hebben daar tot 1 januari 2027 de tijd voor."

Bekijk ook

• 

  Krijgen gepensioneerden genoeg geld om koopkrachtverlies goed te maken? En 3 andere vragen en antwoorden

  • 19-10-2022

7. Komen er ook mogelijkheden voor zzp'ers om pensioen op te bouwen?

"Daar wordt op dit moment naar gekeken door de politiek en pensioenfondsen. Ze kunnen nu een lijfrenteverzekering afsluiten, maar veel zelfstandige ondernemers kiezen daar toch niet voor. Ook in het nieuwe pensioenstelsel heb je een werknemer-werkgeverrelatie nodig om pensioen op te bouwen, dus dat lost niet op dat zzp'ers minder of zelfs geen pensioen opbouwen."

"De politiek wil daarom experimenteren met zzp'ers die zich kunnen aansluiten bij een pensioenfonds. Die willen dat op zich wel faciliteren, maar alleen als zzp'ers verplicht worden om zich aan te sluiten. De politiek wil zo'n verplichting echter (nog) niet."

8. Wat betekent het nieuwe systeem voor mensen die nu geen pensioen opbouwen?

"Mensen die in het huidige stelsel geen pensioen opbouwen via hun werkgever gaan dat in het nieuwe systeem ook niet doen. Wel kun je pensioen opbouwen via een lijfrenteverzekering. De mogelijkheden om als particulier een eigen pensioen op te bouwen bij een verzekeraar worden in het nieuwe systeem verruimd, dus het wordt iets makkelijker om via die weg alsnog pensioen op te bouwen."

"Daarnaast is de leeftijd waarop je in de pensioenregeling moet worden opgenomen straks 18 jaar. Dat is nu nog 21 jaar, dus jongeren die in dienst zijn bij een werkgever gaan eerder pensioen opbouwen."

Bekijk ook

• 

  Duizenden extra 65-plussers melden zich bij uitzendbureau: 'Voor mensen met klein pensioen soms strikte noodzaak'

  • 22-11-2022

Op 4 mei herdenken we oorlogsslachtoffers. Ook komen pijnlijke erfenissen van oorlog naar boven. Hoewel de Tweede Wereldoorlog 80 jaar geleden eindigde, werkt de nasleep in veel families nog altijd door. Maar daarover praten, kan moeilijk zijn.

Begin 2025 werden historische dossiers openbaar over mensen die na de Tweede Wereldoorlog werden verdacht van collaboratie. Sindsdien krijgt EenVandaag berichten van mensen die worstelen met het oorlogsverleden van hun familie. Een verleden dat soms beladen is door stilte en schaamte, en dat generaties lang kan doorwerken.

Oorlog werkt door in volgende generaties

"Je kan oorlog zien als een serie schokkende gebeurtenissen in een context zonder ruimte om daarvan te herstellen. Het is zo heftig om mee te maken dat mensen het de rest van hun leven meedragen en vaak doorgeven aan volgende generaties", vertelt psycholoog Anne Marthe van der Bles.

Van der Bles houdt zich bij ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum bezig met de psychosociale impact van oorlog, vervolging en geweld.

In de opvoeding

"Oorlogservaringen kunnen doorwerken in families op een manier die niet meteen problematisch hoeft te zijn. Zo leren mensen die de Hongerwinter meemaakten hun kinderen soms om zuinig te zijn met eten", vertelt Van der Bles verder.

"Maar oorlogservaringen kunnen ook negatieve sporen nalaten in de opvoeding. Ouders met trauma's zijn vaak minder emotioneel beschikbaar voor hun kinderen. Ik hoor van mijn behandelende collega-psychologen bijvoorbeeld dat Holocaustoverlevenden emotioneel vlak kunnen zijn. Niks is voor hen meer zo erg als dat wat ze hebben meegemaakt. Dus als een kind dan bijvoorbeeld een knie stoot, kunnen ze niet meer invoelen dat dat voor het kind erg is."

Bekijk ook

• 

  Pepijn (26) was in shock toen hij ontdekte dat zijn oma 'fout' was in oorlog: 'Zegt dit ook iets over mij?'

  • 01-05-2025

'Mijn ouders hebben het al zo zwaar, ik moet niet teveel zijn'

"Kinderen van oorlogsgetroffenen gaan soms zorgen voor hun ouders, vanuit het idee: er moet geen aandacht naar mij uit gaan, want mijn ouders hebben het al zo zwaar. Ik moet vooral niet teveel zijn."

"Het lastige is alleen dat een kind zelf niet doorheeft dat het zich zo gedraagt, en waar dat vandaan komt. Vaak komen kinderen in de naoorlogse generatie er pas later in hun leven achter dat hun gedrag in relatie tot de ouders gevormd is door het oorlogsverleden waar de ouders mee worstelden."

Identiteit: wie ben ik in relatie tot mijn ouders?

"Niet iedereen uit de naoorlogse generatie krijgt psychische klachten, maar veel mensen uit de naoorlogse generatie worstelen met vragen over hun identiteit: wie ben ik in relatie tot mijn ouders? Het verschilt dan per persoon of en in hoeverre die identiteitsvragen leiden tot bijvoorbeeld angst, depressieve gevoelens of psychosomatische klachten."

"Het is daarbij ook belangrijk om te beseffen dat het best een diverse groep is die last kan krijgen van het oorlogsverleden van de ouders", gaat de psycholoog verder. "Het gaat om mensen die zelf kind waren in de oorlog en daar ervaringen hebben, maar ook om wie decennia later is geboren en zich op een andere manier tot dat verleden moest verhouden."

Bekijk ook

• 

  1 op de 10 weet of vermoedt dat familielid 'fout' was in de Tweede Wereldoorlog, deel kwam erachter door nieuw oorlogsarchief

  • 01-05-2025

'Fout zijn'

Onlangs onderzocht Van der Bles samen met collega-psychologen en historici hoe een familiegeschiedenis van collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog doorwerkt op kinderen en kleinkinderen van (vermeende) collaborateurs. Zij hielden interviews, en namen vragenlijsten af bij een panel van bijna 6.000 Nederlanders.

"Het grote verschil in hoe oorlog bij hen doorwerkt: het gaat om mensen die 'fout' waren of zo werden gezien. Een kind is niet verantwoordelijk voor de daden van de ouders, maar worstelt wel met het gevoel zelf ook 'fout' te zijn. Hoe verhoudt je je tot je ouders als zij dingen hebben gedaan waar jij moreel niet achter kunt staan?"

Verzwegen familiegeschiedenis en angst om veroordeeld te worden

"In gezinnen werd vaak gezwegen over de collaboratiegeschiedenis. Kinderen groeien dan op mét de ervaring van emoties - angst, boosheid of stress - maar zónder kader om te verklaren waar die emoties vandaan komen. Een kind internaliseert dan de gedachte: het zal wel aan mij liggen, er is iets mis met mij. En draagt dat gevoel met zich mee."

Je ziet ook dat veel kinderen van collaborateurs - zodra ze hun familiegeschiedenis weten - een angst houden om veroordeeld of buitengesloten te worden, vertelt Van der Bles. "Die angst is niet geheel onterecht, want in onderzoek zagen we dat 18 procent van de deelnemers zich niet prettig voelt bij het idee dat mensen in publieke functies, zoals politici of burgemeesters, het kind van een collaborateur zouden zijn. Dat is een minderheid, maar wel een met een sterk oordeel."

Meer begrip voor ingewikkelde last

Toch is er in de maatschappij meer begrip gekomen voor de ingewikkelde last die kinderen van collaborateurs ervaren. "Wij zijn al jarenlang welkom bij de Nationale Dodenherdenking", vertelt bestuurslid Hulpverlening bij de Stichting Werkgroep Herkenning José van de Kerkhof. Die stichting zet zich in voor nakomelingen van personen die verdacht werden van collaboratie met de bezetter.

"Er zijn mensen die niet aan ons gelieerd willen zijn, want dan erkennen ze dat ze deel uitmaken van die groep", vertelt Van de Kerkhof. "Het opengaan van de archieven heeft ook tot veel onrust geleid: oude pijn en ervaringen komen naar boven. Toch komen er sinds die opening wel veel verhalen naar buiten en is er meer aandacht."

Dubbel gevoel

Tegelijkertijd blijft er een dubbel gevoel, zeggen Van de Kerkhof en Van der Bles. Hoe kan het praten over de last die kinderen van (vermeende) collaborateurs ervaren, samengaan met het herdenken van de slachtoffers in de oorlog en met het verdriet van hún kinderen?

"Sommige kinderen van collaborateurs voelen die spanning zeker", zegt Van der Bles. "Ze vragen zich af: heb ik wel recht op hulp, want het zou eigenlijk moeten gaan om de slachtoffers en hun kinderen. Maar leed vergelijken, helpt niet. Op een maatschappelijke dag als 4 mei is dat ingewikkeld, maar psychologisch gezien kun je ieder mens als individu benaderen en aandacht geven aan diens pijn zonder die steeds af te zetten tegen het leed van anderen."

Leed niet vergelijken, maar dialoog aangaan

"De nabestaanden van onder meer Joodse mensen hebben ontzettend veel pijn, en dat is heel evident", zegt Van de Kerkhof hierover. "En ook de nabestaanden van mensen die in het verzet zaten, kunnen een grote psychologische last ervaren. Je kunt en mag leed niet vergelijken maar je kunt wel naar elkaar luisteren en elkaar zien."

"Juist daarom proberen we een dialoog te starten in de samenleving", gaat ze verder. "Zo organiseerden we in het najaar een symposium, waar naast wijzelf ook mensen uit de Joodse gemeenschap en mensen met een familiegeschiedenis in het verzet aanwezig waren. We stoken de hand uit naar elkaar."

Praten zet dingen in beweging

"Praten over het oorlogsverleden kan spannend zijn, zeker binnen de familie", zegt Van der Bles. "Toch raden we het vanuit ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum sterk aan. Er is zoveel gezwegen: praten zet iets in beweging."

Algemene tips zijn er niet, want elke familiegeschiedenis is anders. "Maar luisteren zonder oordeel is altijd belangrijk", zegt ze. "We zien ook dat kleinkinderen het gesprek vaak makkelijker openen. De afstand helpt: het is toch anders als je opa 'fout' was dan je vader. Zij voelen meer ruimte om nieuwsgierig te vragen: wie staat er op deze foto? Of: wat weet u over dat NSB-verleden?"

Hulplijnen

Lukt praten met familie niet meteen, dan zijn er verschillende plekken waar je terechtkunt, zegt Van der Bles. "De Luisterlijn is 24/7 bereikbaar. Het Contactpunt Naoorlogse Generaties kent de historische context goed. En bij de Stichting Werkgroep Herkenning zit veel ervaringsdeskundigheid."

Van de Kerkhof van die stichting: "Mensen kunnen bij ons terecht met algemene vragen, wij bieden een luisterend oor. Over je gevoelens en ervaringen praten helpt. Als kinderen van collaborateurs advies zoeken hoe ze met hun ouders kunnen praten, dan vraag ik bijvoorbeeld of ze al precies weten wat er destijds gebeurd is. We geven ook altijd het advies het dossier te lezen, zodat je zo min mogelijk verrast wordt."

Bekijk ook

• 

  Dit familiebedrijf knapt oorlogsmonumenten op voor herdenkingen: 'Fysiek bewijs van wat er toen is gebeurd'

  • 29-04-2025

Doorverwijzen en gespreksgroepen

"Wij kunnen geen therapeutische behandeling bieden, maar als in het telefoongesprek blijkt dat je meer hulp zoekt, kunnen we je verwijzen naar de juiste plekken", gaat Van de Kerkhof verder. Bij behoefte aan meer zorg en hulp, kan dit ook besproken worden met de huisarts.

Ook organiseert de stichting gespreksgroepen en contactmiddagen. "Daar is steeds meer behoefte aan. Vaak kunnen kinderen moeilijk praten met ouders die collaboreerden of daarvan verdacht werden. Families vallen ook uit elkaar: de een wil het er wel over hebben, de ander niet. Dan is het fijn om je schaamte, schuld en andere gevoelens te kunnen delen met andere lotgenoten. Dan krijg je herkenning in elkaar."

Waarom het zwijgen doorbreken

"Ik hoor dat mensen het onwijs spannend vinden om te praten over het oorlogsverleden met familie, maar weet ook dat veel mensen die het tóch hebben gedaan daar heel blij mee zijn", zegt Van der Bles. "Zij zeggen dat het veel rust geeft om de feiten te kennen, dat het puzzelstukjes op zijn plek kan laten vallen."

Van de Kerkhof: "Kinderen van collaborateurs vinden het heel erg als er in de familie nooit over gesproken is, en ze er dan pas na overlijden van de ouders achterkomen wat er is gebeurd. Dan blijf je met vragen achter, die je niet meer kunt stellen. Als je dus nu al met vragen zit, kan het toch fijn zijn om daar antwoorden op te zoeken."

Dichter bij elkaar komen

"Wat je soms ook ziet gebeuren, en wat je ook hoopt, is dat mensen dichter bij elkaar komen", zegt Van der Bles tot slot.

"Dat ze begrijpen waarom dingen zo gelopen zijn, waar bepaalde houdingen of gedrag vandaan komen. En op een groter maatschappelijk niveau: dat we lessen kunnen leren uit het samen praten over verschillende ervaringen met de oorlog."

Bekijk ook

• 

  Christian kwam erachter dat zijn moeder bewaakster in Auschwitz was: 'Klap in je gezicht'

  • 25-01-2025

Ruilen van woning om uit de alledaagse sleur te komen? Annemarie doet dat regelmatig. Het voelt voor haar als vakantievieren. Thuis komt ze niet tot rust, tijdens zo'n een woningruil wel. "Ik vind het leuk om even in iemand anders leven te stappen."

"Ik ben er eigenlijk al 38 jaar geleden mee begonnen", vertelt Annemarie Oppedijk (68). Ze was net gescheiden en moest samen met haar zoontje van 2 jaar het leven opnieuw opbouwen. Geld voor een vakantie naar het buitenland was er niet. "Ik was echt superarm, had niets meer. Maar ik dacht: ik laat het hier niet bij zitten."

Geen geld voor vakantie

Annemarie wilde niet in een slachtofferrol kruipen en toch een leuke vakantie voor zichzelf en haar zoontje plannen, vertelt ze. "Ik had zoiets van: dit zijn mijn omstandigheden. Maar ik laat me er niet onder krijgen."

Ze kwam na het lezen van een advertentie in contact met het Interkerkelijk Woningruil Bureau (IWB). Een organisatie die mensen die graag een paar weken op vakantie willen verbindt met mensen die geen leegstaand huis willen achterlaten wanneer ze er voor langere tijd niet zijn.

'Dit is te gek'

"Dat ging toen nog allemaal via de telefoon, maar zo is het dus begonnen. De eerste keer was in een heel mooi huis bij een park in Dronten. We waren er 2 weken", blikt Annemarie terug op die woningruil van meer dan 30 jaar geleden.

"Die mensen hadden kippen en dat vond mijn zoontje natuurlijk geweldig. Zelf dacht ik van: joh, van een flatje naar zo'n prachtig huis met een mooie tuin eromheen, dit is te gek. Ik vond het ook zo bijzonder dat ze hun huis aan mij toevertrouwden."

Bekijk ook

• 

  Op vakantie gaan normaal? Annemiek moet wekenlang minder boodschappen doen voor dagje weg met haar dochter

  • 21-07-2024

Een 'nieuw' huishouden

Naast het genieten van de locatie, de dieren, wandelingen in het dorp en praatjes met buren en anderen uit de omgeving, nam Annemarie in die 2 weken ook het huishouden van de huiseigenaars over. Ook dat hoort een klein beetje bij een woningruil, vertelt ze.

"Het is niet zo dat ik hele dag stond te poetsen en te boenen. Tijdens zo een woningruil ben ik weinig binnen, maar je houdt het wel allemaal een beetje bij. Je laat het huis achter zoals het was toen je erin kwam."

Kleine flat

In de tussentijd zat er niemand in Annemarie's huis. Echt ruilen deed ze toen nog niet, omdat ze het idee had dat haar woning geen 'ruilmateriaal' was. "Het was maar een klein flatje. Dus daarom ben ik toen alleen op woningen gaan passen."

Maar na twee keer oppassen, en door in gesprek te gaan met andere oppassers en ruilers, merkte ze dat er toch animo was voor haar 'kleine flatje' in Amersfoort. "Mensen zeiden van: 'Nee joh dat is juist fijn. Wij hebben een heel groot huis, maar wij vinden het juist leuk om een keer in een appartementje te verblijven.'"

Perfecte eerste match

Dus ze probeerde het. Het derde huis waar ze voor een paar dagen introk was om te ruilen, niet alleen om op te passen. "Die eerste keer was wel heel spannend", vertelt Annemarie. "Want je laat gewoon een wildvreemde in je huisje."

Ze ruilde met een andere moeder, ook net gescheiden. Het bleek een perfecte match. "Zij deed het ook voor de eerste keer. Dus zo hebben we elkaar een beetje kunnen helpen. En tijdens het ruilen bleven we met elkaar in contact." De twee moeders belden met elkaar. "Want er was nog geen WhatsApp."

Bekijk ook

• 

  Wonen in 'tiny house' met het hele gezin? Voor Erik en Parel is het de ultieme droom

  • 11-08-2024

'Ik vind het gewoon zo leuk'

En wat dus ooit begon als een noodgreep, groeide uit tot een levensstijl. Want 3 decennia later woont Annemarie in een groter huis en zijn haar kinderen de deur uit, maar ruilt ze nog steeds met veel plezier meerdere keren per jaar van woning. "Ik vind het gewoon zo leuk dat, zelfs toen ik financieel meerdere keren op vakantie kon, ik het bleef doen."

"Het is heel anders dan een gewone vakantie. Je komt in een kant-en-klaar huis en stapt even in iemands leven", legt ze uit. "Je hebt hun buren, je zit op hun fiets, je ziet hun boeken. Ik vind het mooi, ik vind dat sociale gewoon heel leuk."

Afstand van druk leven

Annemarie geniet ervan om de nieuwe dorpen, steden én mensen te ontdekken en ontmoeten. In haar eigen huis komt ze moeilijk tot rust, er is altijd iets te doen.

"Ik ben een actief type en thuis is er van alles. Maar als ik ergens anders ben, dan neem ik letterlijk afstand", vertelt ze.

Ruilen met leeftijdsgenoten

"Maar ik ruil niet met iedereen en ik wil het nooit voor korter dan 1 week doen", vervolgt Annemarie stellig. Met behulp van verschillende Facebookgroepen zoekt ze nu zelfstandig naar mensen om mee te ruilen. Haar voorkeur gaat uit naar echtparen of vrouwen van haar leeftijd.

"Omdat die zelf ook nog op de ouderwetse manier bezig zijn met het huishouden. Vroeger leerde je echt hoe je moest poetsen en schoonmaken." Het geeft haar het gevoel dat ze haar huis achterlaat voor mensen die er goed mee om zullen gaan.

Goed overleggen

"Ik vind het ook altijd fijn om eerst kennis te maken in het huis van de ruilers of die van mij. En dan daarna, wanneer de ruilperiode echt ingaat, de sleuteloverdracht te doen in het huis waar de kennismaking niet was", legt Annemarie verder uit.

"Je kunt dan met elkaar door het huis lopen, tips geven, vragen stellen. Want elk huis heeft zijn eigen eigenaardigheden. Het is goed om met elkaar te bespreken hoe je dat (de woningruil, red.) graag wil doen."

Bekijk ook

• 

  Gezin van Leonieke kan écht op vakantie, want zorgverlener van gehandicapte dochter Marilou gaat ook mee

  • 18-08-2024

Inspiratiebron voor een ander

Komt ze dan altijd terecht in een gezellig huis? "Het gaat eigenlijk bijna altijd goed", vertelt Annemarie. "Een keer was er een huis dat minder schoon was. Maar dat was zo'n klein huisje dat ik zelf even een stofzuiger en emmer met sop heb gepakt."

Wel maakte ze zich ondertussen zorgen om de staat van haar eigen huis, geeft ze toe. "Uiteindelijk zei die mevrouw: 'Wat netjes en wat schoon bij jou.'" Ook was ze erg blij om in haar eigen, en nu schone, huis terug te zijn. "Ze zei: 'Dit is echt zo'n inspiratie, zo ga ik het voortaan ook doen. Ik ga het nu bijhouden.'"

Vaak een spontane actie

Wat betreft locaties heeft Annemarie minder eisen want de woningruil doet ze, nu ze het helemaal zelf kan regelen, veelal spontaan. Heel soms combineert ze het met haar werk. "Ik werk als buikspreker, maar ook in het muziektheater en geef circusworkshops. Ik ben heel breed in wat ik aanbied en denk soms: oh het lijkt mij wel leuk om naar Friesland te gaan."

Ze gaat dan op zoek naar een huis. Heeft ze dat gevonden, dan zoekt ze er passend werk bij. "Ik bel dan bijvoorbeeld een school of een festivalorganisator om te vragen of ze het leuk vinden als ik langskom om een les of voorstelling te geven."

'Stap uit je comfortzone'

Waar en wanneer de volgende woningruil zal zijn, weet Annemarie nog niet. "Ik ga eerst nog op vakantie naar Griekenland."

Maar intussen kan ze anderen wel aanraden om het ook een keer te proberen. "Stap even uit je vertrouwde wereldje, uit je comfortzone. Zo zie je of je ondernemend bent, of je flexibel bent en hoe je omgaat met tegenslagen." En verwacht dan ook niet te veel, geeft Annemarie tot slot mee. "Je komt ergens waar mensen wonen, niet in een opgepoetste hotelkamer."

Bekijk ook

• 

  Te oud om solo te reizen? Onzin, vinden Ans (81) en Nicolette (76): 'Klim in het hostel makkelijk in het bovenste stapelbed'

  • 28-07-2024