Vredesactivist Gershon Baskin zette zich jaren in als onderhandelaar tussen Hamas en Israël. Maar na de aanval op 7 oktober heeft hij de band met de organisatie verbroken. Baskin ziet het lot van de mensen die gegijzeld zijn in Gaza somber in.

Baskin (67) kreeg in 2006 uit het niets een telefoontje van een Palestijns nummer: Hamas-leider Ghazi Hamad hing aan de andere kant van de lijn. Hamas hield de Israëlische soldaat Gilad Shalit gegijzeld en was op zoek naar een communicatielijn buiten de overheid om. En die 'externe' communicatielijn werd uiteindelijk de Israëlische vredesactivist.

Band met Hamas-leider

Sindsdien heeft de lijn tussen Baskin en Hamad altijd opengestaan. De speciale band tussen de twee mannen heeft een belangrijke rol gespeeld in het vrij krijgen van verschillende gijzelaars en gevangenen aan beide zijden.

Vandaag ging de eerste tijdelijke wapenstilstand tussen Israël en Hamas in: een staakt-het-vuren van 4 dagen. Hamas laat een aantal vrouwen en kinderen vrij die worden vastgehouden in Gaza en Israël doet hetzelfde met vastgehouden Palestijnse vrouwen en kinderen.

'Deal is no brainer'

Ondanks hun jarenlange relatie hebben Baskin en Hamad deze keer geen rol gespeeld in de deal. De lijn stond 17 jaar lang open, maar werd verbroken na de aanval van Hamas op Israël. Hamad keurde de aanval in interviews goed en riep zelfs dat deze herhaald moest worden. En dat was voor Baskin een brug te ver.

Toch volgt de vredesactivist de situatie rond de gijzelaars op de voet. De huidige deal noemt hij een no brainer, die er volgens hem al weken geleden had moeten liggen. Maar over hoe het met de rest van de Israëlische gijzelaars zal gaan is Baskin somberder.

'Israël is erg passief'

Baskin denkt dat de situatie voor de familieleden van de gijzelaars haast ondragelijk is. Hij kijkt terug naar de zaak van de Israëlische soldaat Shalit: "Ik vroeg hem wat hij het ergste vond. Hij zei toen: 'De eindeloze radioberichten over onderhandelingen over hem zonder dat er iets veranderde.' De families maken nu hetzelfde door."

De onderhandelaar zegt dat Israël in de regel erg passief is in dit soort onderhandelingen. Zo lagen de voorwaarden voor de vrijlating van Shalit 5 jaar op tafel voordat het daadwerkelijk tot een deal kwam, herinnert hij zich nog. Het grootste deel van de tijd wordt er volgens hem helemaal niet onderhandeld.

Bron: EenVandaag

Een reeks boodschappers

De situatie in Gaza zorgt ervoor dat de onderhandelingen over gijzelaars in het gebied erg chaotisch verlopen, ziet Baskin. Er is namelijk geen direct telefoon- of e-mailverkeer mogelijk tussen Hamas en Israël. Bovendien wil Hamas zijn posities niet prijsgeven aan het Israëlische leger.

Berichten worden hierdoor via een hele reeks boodschappers naar de Hamas-leiders in Qatar gebracht, weet de onderhandelaar. En die leiders laten hun boodschappen op hun beurt weer via Qatar of Egypte aan Israël weten. Daarna moet het Israëlische antwoord via diezelfde ingewikkelde weg weer terug.

'We spraken over familie'

Ondertussen heeft de vredesactivist wel weer een paar berichten gestuurd aan Hamad. "17 jaar lang heb ik van alles met hem gedeeld, niet alleen over gijzelaars en gevangenen, of over bezetting en vrede en oorlog. We spraken over familie, over onze dromen, over filosofie en religie, en over normale dingen waar normale mensen over praten. Dat was onze relatie, totdat hij zich tegen Israël keerde."

Hoewel zijn berichten tot nu toe onbeantwoord zijn gebleven, zal Baskin niet stoppen met het zoeken van contact. "Ook al is de kans klein. Als er een mogelijkheid bestaat dat hij ook maar iets kan doen om de levens van deze mensen redden zal ik dat blijven doen."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."