Een gevechtspauze en een uitruil van gijzelaars en gevangenen: dat is de deal die Hamas en Israël gesloten hebben. Het lijkt het begin van een nieuwe fase in de oorlog: "De wapenstilstand vergroot alleen maar de druk op Israël."
De afgelopen dagen ging al het gerucht al dat er waarschijnlijk een akkoord zou komen tussen Israël en Hamas. "Wat je ziet is dat de druk op premier Netanyahu steeds verder opgeschroefd werd, zowel internationaal als nationaal", zegt Israël-kenner aan de Universiteit Utrecht, Peter Malcontent. "Hier zijn weken en weken van onderhandelen aan vooraf gegaan, dit is niet een akkoord van gisteren."
Druk van familie op Netanyahu
Familie van gijzelaars hebben steeds bij Netanyahu aangedrongen om een deal te sluiten over de gegijzelden: "Het is voor de premier erg lastig om daaraan voorbij te gaan." In totaal worden in Gaza op dit moment 237 gijzelaars vastgehouden, zowel burgers als militairen. Volgens de regering van Israël zijn er 33 kinderen gegijzeld. Ook de Nederlandse Ofir Engel (18) zit vast.
In totaal komen vijftig gijzelaars, alleen vrouwen en kinderen, vrij die sinds 7 oktober gegijzeld zijn door Hamas. In ruil voor de gijzelaars laat Israël 150 gevangenen, ook vrouwen en kinderen, gaan. Dit bestand gaat waarschijnlijk vier dagen duren, maar met elke 10 gijzelaars die extra worden vrijgelaten, wordt het staakt-het-vuren met een dag verlengd tot maximaal 10 dagen.
'Niet het einde van de oorlog'
"Netanyahu heeft al gezegd dat dit niet het einde van de oorlog is. Hij kan ook moeilijk wat anders zeggen, maar nu er een tijdelijke pauze is, wordt de druk op Israël alleen maar groter", legt Malcontent uit.
Volgens Malcontent is de internationale druk vanuit de Verenigde Staten en Westerse landen groot om ervoor te zorgen dat de situatie in Gaza beter wordt. "Het verhaal wordt steeds lastiger als je de beelden vanuit Gaza ziet. Je moet dat wel kunnen uitleggen naar je eigen samenlevingm wil je Israël blijven steunen. Dat heeft geleid tot de situatie dat Israël geen kant meer op kon."
Nieuwe fase
Zeker is dat de strijd tussen Israël en Hamas hiermee een nieuwe fase ingaat, zegt Malcontent. "De wapenstilstand vergroot alleen maar de druk op Israël. Want waarom zou je weer beginnen?"
"De Westerse partners zullen daar ook op aandringen, want zij zien ook de beelden in Gaza. Als dit nog langer doorgaat, is dat ook niet in het belang van de Westerse landen."
Hamas gebaat bij wapenstilstand
Volgens Malcontent heeft momenteel vooral Hamas veel te winnen met een bestand. "Ze kunnen de oorlog niet winnen tegen Israël, dat is duidelijk. Dus Hamas is gebaat bij iedere vorm van wapenstilstand. De doelen zijn gehaald, Palestina staat op de kaart."
"Hamas overleeft deze oorlog en wat ze kunnen laten zien is dat er nu met ze te praten valt, want Hamas ging eerder akkoord met een bestand dan Israël."
Rol van Qatar
Opvallend is ook de rol van Qatar bij het tot stand komen van de wapenstilstand, zegt Malcontent. "Niet veel mensen hadden voor deze oorlog verwacht dat zij zo'n belangrijke rol zouden spelen. Ze hebben zich in een situatie gemanoeuvreerd dat ze goede ingangen hebben en een acceptabele partner voor veel landen zijn om mee te praten. Het is knap dat dat ze gelukt is."
Zonder Qatar was dit moment er dus mogelijk niet gekomen: "Je hebt altijd een mediator nodig die tussen de partijen in staat. En aangevuld met de druk die de Amerikanen uitoefenen, wordt er zo weer een stapje gemaakt in deze oorlog."