meer NPO start

Flink meer wolven verwacht in 2021, weerstand onder boeren neemt toe: 'Nederland staat voor een keuze'

Flink meer wolven verwacht in 2021, weerstand onder boeren neemt toe: 'Nederland staat voor een keuze'
Twee wolven gevangen op een nachtcamera op de Veluwe
Bron: EenVandaag

In 2 jaar tijd groeide het aantal wolven in Nederland van één naar twaalf. Experts verwachten dat dat aantal in 2021 alleen maar verder stijgt. Hoe gaan we daarmee om? Friese schapenboeren willen een hek om hun provincie, maar dat gaat niet zomaar.

De wolf die in 2018 als eerste op de Veluwe kwam, heeft inmiddels negen welpen grootgebracht. Van die welpen krijgt er een dit jaar mogelijk zelf welpen. Een andere moederwolf zal in april voor de derde keer jonge welpjes krijgen.

'Een grote verrassing'

"Het is voor ons allemaal een grote verrassing hoe snel de wolf zich hier vestigde en voortplantte", vertelt boswachter Mirte Kruit van Natuurmonumenten. Acht wolven leven nu in haar gebied op de Veluwe. Eerder werd wel eens een wolf gesignaleerd in Drenthe, die dan ook snel weer wegging. Nu loopt het dus heel anders. "Wat dat betreft is het vrij onvoorspelbaar hoe wolven groeien qua populatie."

"Maar ik denk dat het mooi is dat de wolf terug is. Hij is 150 jaar weggeweest uit ons land." Voor de natuur is het volgens Kruit een mooie toevoeging. "Maar het is ook een dier dat emoties bij ons oproept, vooral bij de schapenhouderij. Het vraagt mensen om te veranderen."

info

Zo verspreidde de wolf zich

De eerste wolf in ons land, een vrouwtje, vestigde zich in 2018 op de Noord-Veluwe. Een jaar later, in 2019, werd zij vergezeld door een mannelijke wolf. Samen kreeg het wolvenpaar vijf welpjes. Hetzelfde jaar vestigde zich ook een tweede wolf, op de Midden-Veluwe.

In maart 2020 werd een jonge wolf uit de roedel op de Noord-Veluwe doodgereden, maar in de zomer van 2020 kreeg het wolvenpaar weer vier nieuwe welpen. Een wolvin uit de worp van 2019 vertrok naar de Zuid-Veluwe, waar ze een jaar later gezelschap heeft gekregen van een mannelijke wolf. Het totaal aantal wolven in Nederland ligt daarmee nu op 12.

Aantal dode schapen in jaar tijd ruim verdubbeld

Schapenhouders krijgen steeds meer last van de wolf. In 2019 werden 119 schapen in Nederland doodgebeten. In 2020 was dat aantal al 287. De Friese veehouder Jehan Bouma worstelt ermee: "Ik heb de wolf een aantal keer gesignaleerd. In juli zijn er schapen van mij gepakt. Vaak gaat hij weer terug naar Duitsland, maar je weet dat hij weer terugkomt en ook hier in Friesland blijft."

De wolf heeft zich nog niet gevestigd in Friesland en dat wil Bouma graag zo houden. Toch zit de angst zit er goed in bij hem. De veehouder had duizend schapen, maar heeft uit vrees voor de wolf een groot deel weggedaan. "Je weet: hij komt vaker en hij komt met meer. Ik verwacht dat we over 10 jaar vier roedels in Friesland hebben. Dan kunnen er geen schapen meer in het land lopen."

'Waarom wachten?'

De veehouder vindt dat er haast geboden is bij beleid in de provincie over preventieve maatregelen tegen de wolf. "Je weet dat hij er gaat komen, waarom zou je dan wachten? Je kunt beter vroeg beginnen." Maar hoe dat gedaan moet worden is de vraag. "De wolf is beschermd, dus je mag hem niet verjagen, je mag hem niet bejagen. Je mag hem alleen weren."

Een hek om alleen zijn land is volgens Bouma geen oplossing. "Een hek van 50 kilometer op mijn terrein zou inderdaad werken om de wolf te weren, maar voor elk individueel bedrijf is daar geen beginnen aan. Ik moet dan een hek van kilometers lang plaatsen en dat om de 4 weken weer verplaatsen."

Een hek om Friesland

Met andere veehouders (samen Stichting Wolvenhek Fryslân), bracht het hem op het idee om een hek van 150 kilometer lang rond een groot deel van de provincie Friesland te plaatsen. Zo kan de wolf niet in het gebied komen. "Nederland staat voor een keuze en ik hoop dat Friesland de waarde van vee in de wei beseft. Dat de provincie begrijpt dat leeuw en lam nooit vrienden zullen worden."

Natuurfilosoof Martin Drenthen onderzoekt hoe er in ons land opnieuw plek kan zijn voor de wolf, naast de schapen die hier worden gehouden. "Schapen zijn niet geëvolueerd samen met wolven. Wij hebben ze tam gemaakt. Ze verweren zich dus ook niet tegen de wolf." Door de jaren heen hebben we wilde dieren uit ons land geweerd, nu ze weer terug zijn vraagt dat om een aanpassing. "Ik denk dat het probleem met een hek is dat het veronderstelt dat je een scheiding kunt maken tussen mensen- en dierengebied."

Bekijk ook

Mensen hier, dieren daar

In zijn boek Hek onderzocht Drenthen de ethiek van de grens tussen boerenland en natuurgebied. "Een hek is miskenning van het feit dat die dieren in zelfde landschap leven. Wolven zijn intelligent en kunnen reageren op zo'n hek." In ons land hebben we volgens hem snel de neiging om dingen te verbieden. "Tot nu toe hebben we de natuur gemanaged door het in stukken te verdelen: mensen hier en dieren daar."

Bij de wolf gaat dat volgens hem niet werken. "We zullen dus op een andere manier de conflicten tussen mens en wolf moeten voorkomen." Een positief aspect van een hek met schrikdraad is dat het volgens hem kan werken als communicatiemiddel. "Dat leert de wolf dat tamme schapen geen aantrekkelijke prooi zijn als ze door zo'n hek een tets op hun neus krijgen. Zo leren de wolven die binnenkomen dat schapen geen aantrekkelijke prooien zijn."

Kijk hier naar de TVreportage over dit onderwerp

'In Nederland lijkt het maar traag te gaan'

In Duitsland en Zweden maken ze al gebruik van deze hekken met elektrisch draad. "Veel van wat we hier nu doen hebben we in het buitenland afgekeken. Dat gebruiken ze daar al tijden", zegt Drenthen. "Maar in Nederland lijkt het maar traag te gaan. Soms denk ik dat mensen niet willen geloven dat de wolf hierheen komt. Ze weigeren te accepteren dat dit onvermijdelijk is."

Bekijk ook

De provincie Friesland laat weten dat een hek om het weidegebied van Friesland ecologisch, juridisch, financieel en praktisch niet haalbaar is. Het dier is beschermd en mag niet worden verjaagd of afgeschoten. De provincie wil een speciale projectgroep onderzoeken wat de ervaringen met de wolf zijn. In maart worden de eerste bevindingen verwacht.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom er nog steeds veel geweld in de voetbalwereld is

Intimidatie en bedreigingen van de eigen supporters: in de voetbalwereld komt dat nog steeds voor. Uit onderzoek van Trouw blijkt zelfs dat bij zeker zes voetbalclubs bestuurders hier last van hebben. Sommigen stapten zelfs op.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Weg van WhatsApp en dan: Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij

Weg van WhatsApp en dan: Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij
Berichtendiensten Telegram, WhatsApp en Signal
Bron: ANP

WhatsApp is al jaren de populairste berichtenapp in Nederland. Maar de app staat nu ineens behoorlijk ter discussie. Steeds meer mensen twijfelen over het gebruik ervan. Maar wat ga je dan gebruiken? En hoe weet je of je dan de juiste keuze maakt?

"Als je WhatsApp gebruikt, blijf je bijdragen aan de data-infrastructuur van big tech. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt ook afstand van de invloed van tech-miljonairs", zegt directeur Marleen Stikker van Waag Futurelab en De Digitale Stad (DDS), een van de eerste online gemeenschappen ter wereld.

Gebrek aan factchecking

Volgens Stikker is een van de redenen waarom mensen WhatsApp verlaten de invloed van Meta, het bedrijf achter WhatsApp, Facebook en Instagram. "Zuckerberg heeft vanaf het begin laten zien weinig respect te hebben voor privacy en gebruikersrechten", zegt ze. "Toen hij merkte hoeveel persoonlijke data hij in handen kreeg, was zijn reactie: 'dumb fucks'. En bij het Cambridge Analytica-schandaal rond brexit werd die data zelfs gebruikt voor politieke manipulatie."

Ook het gebrek aan factchecking op Facebook en Instagram - ook van Meta - speelt mee, vertelt Stikker. "Zuckerberg heeft aangekondigd dat hij daar in Amerika mee stopt en dat is een zorgwekkende ontwikkeling. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt dus afstand van de invloed van tech-miljonairs die in het gevlei willen komen van Trump."

Signal als alternatief

WhatsApp versleutelt berichten, maar verzamelt nog steeds metadata. "Ze kunnen niet zien wat je zegt, maar wel veel andere informatie verzamelen", legt Stikker uit. "Denk aan je contactenlijst, met wie en hoe vaak je communiceert en vanaf welke apparaten. Die metadata wordt bijgehouden en verhandeld."

Daarom zoeken veel mensen een alternatief, en Signal is daarbij favoriet. Volgens de Consumentenbond is het momenteel de meest gedownloade berichtenapp en de beste keuze voor wie privacy belangrijk vindt.

info

Vragen in de chat

Dit artikel is geschreven omdat er in onze chat veel vragen kwamen over het gebruik van WhatsApp en het overstappen op alternatieve berichtenapps, zoals Signal.

Bekijk ook

Hoe veilig is Signal?

Signal werkt bijna hetzelfde als WhatsApp. "Je installeert de app, koppelt je telefoonnummer en ziet direct welke contacten ook Signal gebruiken", staat op de website van de Consumentenbond. "Je kunt berichten sturen, bellen, foto's delen en groepschats starten."

Toch is er een belangrijk verschil: Signal bewaart geen gegevens over gebruikers. "Het grote voordeel is dat Signal geen metadata bijhoudt", zegt hoogleraar nieuwe media en digitale cultuur Richard Rogers. "Bij WhatsApp en Telegram moet je extra stappen nemen om je chats te beveiligen. Bij Signal is dat standaard ingeschakeld."

Geen commercieel bedrijf

Signal is geen commercieel bedrijf, maar een stichting. "Het is ooit opgezet door hacker-activisten", vertelt Rogers. "Ook de voormalige CEO van WhatsApp was erbij betrokken, maar Signal heeft altijd vastgehouden aan zijn non-profitmissie."

De stichting wordt geleid door Meredith Whittaker, een voorvechter van online privacy. "Dat betekent dat er geen commerciële aandeelhouders zijn die winst willen maken op jouw data", legt Stikker uit. "Signal is een zeldzaam voorbeeld van een techbedrijf dat niet draait om geld, maar om privacy."

info

Functies van Signal

  • Signal en WhatsApp bieden vergelijkbare manieren om te communiceren. Je kunt gesproken berichten versturen, korte video's opnemen met de selfiecamera en live bellen of videobellen via het telefoonsymbool in de app.
  • Met Signal kun je eenvoudig een Tikkie-betaalverzoek versturen. In plaats van te kiezen voor 'Deel via WhatsApp', druk je op het pijltje omhoog en selecteer je Signal als verzendoptie.
  • Een handige functie van Signal is dat je berichten kunt laten verdwijnen na een bepaalde tijd. Binnen elk gesprek kun je via het stopwatch-icoon instellen hoe lang een bericht zichtbaar blijft.
  • Wil je een bericht direct verwijderen? Dat kan zowel bij jezelf als bij de ontvanger(s) door het bericht ingedrukt te houden en op de verwijderknop te klikken
  • Ook voor foto's en video's biedt Signal extra privacy. Je kunt instellen dat een afbeelding of video slechts één keer bekeken kan worden. Dit doe je door, voordat je het bestand verstuurt, op het incognito-pictogram (het gezichtsmaskertje) te klikken. Dit verandert dan in '1x', waarna het bestand na openen direct verdwijnt.
  • Wil je langere berichten typen? Dan is de desktopversie van Signal handig. Je koppelt deze eenvoudig aan je telefoon door een QR-code te scannen.

Bron: de Consumentenbond

Slechte moderatie op Telegram

Telegram wordt ook vaak genoemd als alternatief, maar heeft een minder goede reputatie. "Het wordt bijvoorbeeld veel gebruikt door extremistische groepen, omdat de moderatie zwak is", zegt Rogers. "Signal wordt juist veel gebruikt door journalisten en mensenrechtenorganisaties vanwege de sterke beveiliging."

"Bij WhatsApp en Telegram moet je zelf extra beveiliging inschakelen, terwijl Signal standaard alles goed regelt." Maar volgens Rogers is Signal minder geschikt voor grote groepen. "Bij WhatsApp en Telegram kunnen groepschats honderden mensen bevatten, bij Signal ligt die grens lager."

Bekijk ook

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Volgens Stikker zijn er verschillende redenen waarom mensen overstappen naar Signal. "De meest principiële gebruikers zitten er al langer. Andere mensen vonden het eerst te ingewikkeld, maar willen nu bijdragen aan alternatieven."

Een groeiende groep maakt de overstap niet per se uit gemak, maar omdat ze een maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen. "Als werkgevers, universiteiten of vriendengroepen Signal als norm gaan zien, volgen anderen vanzelf. We zitten nu in een transitie."

Rol van de overheid

Volgens haar is het niet alleen een persoonlijke keuze, maar ook een collectieve. "Als Europa en Nederland willen we niet afhankelijk zijn van grote techbedrijven. Door WhatsApp te verlaten en alternatieven te steunen, verander je het speelveld. Blijf je, dan blijft big tech bepalen hoe we communiceren."

De overheid kan een belangrijke rol spelen in de overstap naar privacyvriendelijke alternatieven, volgens Rogers. "Als zij zelf apps zoals Signal gebruiken, geven ze een krachtig signaal af." Daarnaast kunnen ze wetgeving maken om de bescherming van data en privacy te versterken. Door normen te stellen, bijvoorbeeld door WhatsApp te weren uit ambtelijke communicatie, kunnen ze helpen om veiligere alternatieven de standaard te maken.

De overstap: makkelijk of lastig?

Het overstappen naar Signal vergt wat moeite. "Je moet nieuwe groepen aanmaken en mensen uitnodigen", zegt Rogers. "Maar het werkt verder hetzelfde als WhatsApp, dus als je eenmaal bent overgestapt, merk je weinig verschil."

Daarnaast biedt Signal extra privacyopties. Je kunt bijvoorbeeld berichten automatisch laten verdwijnen, een pincode instellen en zelfs je telefoonnummer verbergen, staat op de website van de Consumentenbond.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant