Het wordt de komende jaren weer aansluiten in de file op de Nederlandse wegen. Wat is er in Nederland allemaal al geprobeerd om de filedruk te verminderen? En werkte het?

Carpoolen

Laat mensen samen reizen en het aantal auto’s op de weg neemt af. Dat is het idee achter carpoolen, waar de overheid vooral in de jaren ’90 vol op inzet met een campagne en de aanleg van een carpoolstrook en -plaatsen. In 1993 wordt de eerste carpoolstrook aangelegd op de A1 tussen Muiderberg en Diemen. Kosten: zestig miljoen gulden. Een jaar later moet de strook alweer sluiten. Volgens de Nederlandse wet kunnen mensen die toch alleen over de strook rijden niet beboet worden. De populariteit neemt alleen maar af na 1995. Sinds 2000 heeft het idee geen prioriteit meer voor de overheid.

Rekeningrijden

Mobiliteitsorganisaties zien rekeningrijden of een kilometerheffing als de enige oplossing van het fileprobleem. Maar nieuw is het idee van betalen voor autogebruik in plaats van autobezit zeker niet. Al in 1988 is ligt er een concreet plan. Maar vaak blijkt het maatschappelijke en politieke draagvlak te klein.

Ook in 1988 is de weerstand te groot en het plan verdwijnt naar de achtergrond. Het kabinet Kok zet het rekeningrijden in 1994 weer op de politieke agenda. En nu is er wel een Kamermeerderheid. In 1997 ligt er zelfs een serieus plan: automobilisten moeten 5 of 7 gulden betalen voor het binnenrijden van een van de vier grote steden. In 2000 moet het ingevoerd worden. Maar de ANWB, MKB-Nederland, VNO-NCW en zelfs de Telegraaf verzetten zich hevig tegen de plannen. Flinke discussies volgen, totdat het Kabinet Kok II in 2002 valt.

2010: ANWB-directeur Guido van Woerkom roept leden op deel te nemen aan een peiling

Onder kabinet Balkenende II komt het idee weer terug. 2011 wordt genoemd als invoerdatum. Ook nu is er weer veel verzet. Maar als het kabinet Balkenende IV sneuvelt, verdwijnt ook rekeningrijden weer in de ijskast. De twee kabinetten van premier Rutte willen er niet aan. En dan, kort voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 keert het plan weer terug.

Spreiden van het verkeer

Zorgen dat mensen op verschillende tijden in de auto stappen, dat is het idee achter initiatieven om het verkeer te spreiden. Zo zorgt vakantiespreiding dat er gedurende korte perioden van het jaar minder files staan. Door flexibilisering van arbeidstijden kunnen werknemers op hun eigen gekozen tijd naar werk reizen en de spits ontwijken. De Sociaal Economische Raad brengt er een advies over uit aan het kabinet in 2011. In 2016 gaat de Wet Flexibel Werken in. Een oplossing voor het fileprobleem is het nog niet.

Vakantiespreiding was oorspronkelijk bedoeld om drukte bij toeristische locaties te voorkomen

Thuiswerken

Meer mensen thuis laten werken zorgt voor minder verkeer op de weg. De overheid zet zich sinds de jaren negentig in voor het zogenoemde ‘telewerken’. Later is dit binnen ‘het nieuwe werken’ een belangrijk doel het voorkomen van files. Maar mensen blijken vooral buiten kantoortijden thuis te werken. Ook zijn ze slechts bereid twee dagen per week thuis te werken. Verder zorgt thuiswerken er soms voor dat files verschuiven in plaats van verdwijnen.

Beloning voor mijden spits

Geef mensen geld als ze de spits mijden. Tussen 2008 en 2012 wordt onderzocht of dat werkt. Als vergoeding krijgen de proefpersonen tot maximaal 4 euro per gemeden rit. Het blijkt te werken, proefpersonen mijden tot 60 procent van de ritten. Ze kiezen ervoor thuis te werken of nemen een andere route. Bij een andere proef koos 53 procent ervoor om buiten de spits te rijden. Er lopen nog steeds projecten waarin automobilisten beloond worden om de spits te mijden. Wel is er kritiek, omdat er gefraudeerd wordt.

Spitsstrook

Dit is een extra strook die gebruikt mag worden bij grote drukte op de weg. De maximumsnelheid gaat daarbij over het algemeen omlaag. In 1996 wordt er voor het eerst mee geëxperimenteerd. De verbreding van snelwegen gaat niet snel genoeg, daarom wordt de vluchtstrook op een traject bij Utrecht bij drukte opengesteld voor verkeer. Volgens Rijkswaterstaat zijn de spitsstroken effectief en zorgen ze voor betere doorstroming van het verkeer.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.