Een Russische ex-legerofficier heeft bij de BBC een boekje open gedaan over het gedrag van het Russische leger in Oekraïne. Rusland-deskundige Helga Salemon vertelt hoe dit soort getuigenissen belangrijk kunnen zijn bij een mogelijk tribunaal.
Konstantin Yefremov vluchtte uit Rusland en vertelde bij de BBC over martelingen, plunderingen, verwondingen en kleineringen van Oekraïners. Al deze dingen zag hij met eigen ogen gebeuren. Tot nu toe is Yefremov de hooggeplaatste Rus die uit de school klapt.
Wat is het motief?
Volgens Rusland-deskundige Helga Salemon van het Haagse Centrum voor Strategische Studies is lastig te achterhalen welke motieven de oud-officier heeft om deze informatie publiekelijk te delen. "Had hij echt gewetensbezwaren door die martelingen of wil hij zijn eigen huid redden?"
"Hij vertelt dat hij dacht dat hij een oefening ging doen op de Krim en dat hij niet had voorzien dat hij oorlog moest voeren. Was hij bang om gedood te worden? Dat is moeilijk na te gaan."
Bewijsmateriaal
Toch bevestigt het verhaal van Yefremov veel berichten die al eerder naar buiten kwamen. "Eigenlijk horen we dit soort berichten al vanaf maart, sinds de massamoord in Boetsja. Daardoor zeggen veel mensenrechtenorganisaties dat het waarschijnlijk wel waar is wat deze man zegt."
Zijn verhaal heeft volgens Salemon daarom zeker waarde, wat zijn motieven ook zijn. "Het is interessant als mogelijk bewijsmateriaal, in het geval van een oorlogstribunaal. Het geeft een kijkje in de handelswijze van het Russische leger."
Bekijk ook
Centrum in Den Haag
Als het gaat om het vervolgen van misdrijven in Oekraïne, is er ook nieuws: de Europese Unie begint hiervoor een internationaal centrum in Den Haag. Dat maakte de Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen bekend bij een bezoek aan Oekraïne. Volgens Helga Salemon zijn dit soort getuigenissen voor zo'n centrum ook zeker van belang.
"Westerse inlichtingendiensten zijn natuurlijk blij dat deze mensen uit de school klappen en deserteren. De hoop is dat anderen dan zullen volgen"
'Slecht voorbeeld doet slecht volgen'
Rusland wil dat tegelijkertijd natuurlijk koste wat het kost voorkomen. "Ze liggen er daar zeker wakker van dat mensen weglopen. Als dat algemeen bekend wordt, dan is het: slecht voorbeeld doet slecht volgen. Zoiets is daarbij een enorme smet."
"Dagelijks komen op het journaal juist portretten voorbij van allerlei heldhaftige Russen. Dat is het beeld dat ze willen laten zien." Salemon denkt dat de Russen er zeker gespitst op zullen zijn om Yefremov te pakken te krijgen. "Vandaar dat we ook niet weten waar hij zit op dit moment. Ik denk dat hij nu beschermd wordt, waar hij ook zit."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
